شمیل

جسویر سنگھ شمیل
فائل:305910 4046012157043 644545450 n.jpg
جم	8 دسامبر 1970 ‏(عمر: ۵۳ سال) پنڈ: ٹھونا، ضلع روپڑ (پنجاب (بھارت))
کم کِتہ	شاعر ،اخبارنویس تےمضمون نگار
بولی	پنجابی
دور	1990ویاں توں اگے
صنف	نظم
مضمون	وسماد
تحریک	وراٹ

جیون

مول روپ وچّ بھارتی پنجاب دے روپڑ ضلعے دے پنڈ ٹھونا دے وسنیک شمیل نے گریجئیٹ پدھر دی پڑھائی سرکاری کالج روپڑ توں کیتی۔ بی.اے. دے دوجے سال دوران ہی اس دا پہلا شعری مجموعہ 'اک چھن دی وارتا' پرکاشت(شائع) ہویا۔ پہلی کتاب دا ہی پنجابی ساہت دے ودواناں نے نوٹس لیا۔ پنجابی یونیورسٹی پٹیالہ توں پنجابی دی ایم.اے. اتے پترکاری دی پڑھائی کیتی۔ سال 1994 تکّ شمیل نوں پنجابی ٹربیون ورگے اخباراں چ چھپے اسدے سیاسی-سماجی لیکھاں صدقے پنجابی پترکاری دے کھیتر وچّ گمبھیرتا نال پڑھیا جان لگّ پیا۔ 1993-95 دوران شمیل نے ٹورانٹو دے پنجابی ہفتہ وار 'پنج پانی' 'چ غیر-سیاسی مسئلےآں اتے اک نیمت کالم وی لکھیا۔ شمیل سیاسی-سماجی اتے سبھیاچارک وشیاں اتے نرنترتا نال لکھدا رہا ہے ۔ 1996 'چ شروع ہوئے پنجابی اخبار 'دیش سیوک' دی پہلی ٹیم وچّ وچ شمیل سہِ-سمپادک دے طور 'تے شامل سی اتے اوس توں مگروں 1998-99 دوران پنجابی نیوز میگزین 'پنج دریا' دا اڈیٹر رہا۔ 1999 چ شمیل نے ٹی وی چینل 'تارہ پنجابی' دے نیوز کوآرڈینیٹر وجوں الیکٹرانک میڈیا وچّ قدم رکھیا ۔ 2002 چ شمیل 'دیش سیوک' دا ڈپٹی ایڈیٹر بنیا۔ 2004 چ اسنے رجندر سینی اتے ہریش جین نال مل کے 'پرواسی' دا چنڈی گڑھ ایڈیشن شروع کیتا اتے 2006 وچّ اوہ دیش سیوک دا سمپادک بنیا ۔ 2007 وچّ اوہ دیش سیوک چھڈّ کے کینیڈا چلا گیا اتے پنجابی ہفتہ واری رسالے 'پرواسی' لئی کم کرن لگّ گیا۔ اجکل شمیل ٹورانٹو توں اومنی ٹی وی لئی رپورٹر اے ۔

رچناواں

شعری موجوعے

٭ اک چھن دی وارتا

اس کتاب چ شمیل دیاں 1987 توں 1989 دوران لکھیاں 9 لمیاں کویتاواں نیں۔ ایہہ کویتاواں شمیل دی گہری وچاردھاری اتے دارشنی سوجھ نوں اجاگر کردیاں نیں جدوں شمیل حالے بی.اے. دا طالب علمسی۔ اس شعری مجموعے دا اس ویلے دے اگھے ساہتکاراں اتے سمیکھئکاں نے نوٹس لیا اتے بھرویں پرسنسا کیتی۔

• او میاں

حالانکہ پنجابی کویتا وچّ اس صدی دے آرنبھ(شروع) توں ہی وچار اتے پرگٹاوے پکھوں نویں رجھان دیکھن نوں ملدے نے پر ایہہ کتاب مکمل طور تے پنجابی کویتا دے اصلوں نویں مہاندرے دی مثال اے۔ ایہہ کویتا برہمنڈی چیتنا، روحانی محبت، دارشنی سوالاں اتے اس لوک (جہان)توں پرے دی کھوج دی کویتا اے ۔ کویتا دے نال نال شمیل دے دو لمے لیکھ وی اس کتاب دا اک بہت اہم حصہ نیں۔

وارتک

• سیاست دا رستم ہند

2003 چھپی ایہہ شمیل دی وارتک دی پہلی کتاب کمیونسٹ لیڈر ہرکشن سنگھ سرجیت دے سیاسی جیون اتے ادھارت (مشتمل) اے اتے اس کتاب نے ملک بھر دے میڈیا چ وواد اتے چرچہ چھیڑی۔ اس کتاب چ شمیل نے دعوی کیتا کہ بھارتی کمیونسٹ پارٹی ولوں پیش کیتا گیا سکھ ہوملینڈ دا پہلا تھیسس اپنے جیل دے دناں چ کامریڈ سرجیت نے تیار کیتا سی، نہ کہ جی. ادھیکاری نے، جویں کہ پہلاں منیا جاندا سی۔ شمیل نال اک ٹی وی انٹرویو دوران کامریڈ سرجیت نے ایہہ گلّ خود وی قبول کیتی۔ ایہہ کتاب بھارتی لوکتنتر دے وکاس دے سندربھ چ بھارتی کھبے-پکھی لہر دے وکھ وکھ پہلوآں تے وی چرچہ کردی ہے اتے اس نظرئیے توں بھارتی کمیونسٹاں دی بھومکا نوں سمجھن دا جتن کردی ہے۔ بھارتی لوکتنتر دے نکاس تے وکاس چ شمیل دا ایہہ انکشاف کافی اہم اے۔

• سنگھ یوگی (لیکھک 'بلرام ناٹکک کار' نال سانجھے طور 'تے)

2003 چ پرکاشت ایہہ کتاب لیکھک بلرام اتے شمیل نے سانجھے طور تے لکھی سی۔ ایہہ جگ پرسدھ ادھیاتمی آگوُ اتے کنڈلنی یوگ سکھئک بھائی ہربھجن سنگھ یوگی دے جیون اتے اک ماتر کتاب اے جہناں نوں پچھمی ادھیاتمک دائریاں چ 'یوگی بھجن' دے ناں نال جانیا جاندا اے۔ یوگی بھجن سکھ پچھوکڑ والے پہلے آگوُ ہن جہناں دا پچھمی دیشاں وچّ تیزی نال ابھر رہے یوگ سمپردائے چ اینا وڈا پربھاو (اثر) اے۔ یوگا سکھئک ہون دے نال نال یوگی جی دا سکھ جیون جاچ دا پچھمی دنیا چ پرچار-پرسار کرن چ اک بہت وڈا یوگدان (حصہ) اے۔ اس کتاب چ شمیل اتے بلرام نے ایہہ وچار پیش کیتا کہ یوگی جی دے سکھ سماج اتے پورے عالمی بھائیچارے پرتی یوگدان نوں جانے اتے سمجھے جان چ حالے بہت کسر باقی اے۔

حوالے

پنجابی لکھاری
ناول لکھاری	اوم پرکاش گاسو  • امرتا پریتم  • سنت سنگھ سیکھوں  • سوہن سنگھ سیتل  • شاہ چمن  • کرنل نرندرپال سنگھ  • کرمجیت کسا  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • گردیال سنگھ  • جسونت سنگھ کنول  • نانک سنگھ  • نرنجن تسنیم  • بلدیو سنگھ سڑکناما  • بوٹا سنگھ شاد • بھائی ویر سنگھ  • رام سروپ انکھی  • محمد منشا یاد  • فرزند علی
شاعر	اللہ یار خاں جوگی • شاہ مراد  • امتوج  • سوِیتوج  • شمیل  • اوتار سنگھ پاش  • لُطف علی  • سنت رام اداسی  • شِو کمار بٹالوی  • سرجیت پاتر  • ہربھجن ہلواروی  • گیانی گرمکھ سنگھ مسافر  • گرچرن رامپوری  • جسونت ظفر  • جسونت دید  • جلھن جٹ  • جگتار  • تارا سنگھ  • نند لال نورپوری  • پرمندر سوڈھی  • پروفیسر موہن سنگھ  • باوا بلونت  • بسمل فریدکوٹی  • بھائی ویر سنگھ  • لال سنگھ دل  • پورن سنگھ  • بلبیر آتش  • بابا نجمی  • شریف کنجاہی  • افضل پارس  • مولا بخش کشتہ  • راجا رسالو • احمد راہی  • اختر حسین اختر  • سائیں اختر  • منیر نیازی  • سجاد حیدر • فقیر محمد فقیر  • فضل حسین گجراتی  • جوگی جہلمی  • ظفر اقبال  • درشن سنگھ آوارا • لوک راج (شاعر) • احسان اللہ طاہر  • استاد دامن • ستھرا شاہ • ساجن بابو  • منور حسین چشتی  • اعزاز احمد آذر  • ارشاد سندھو  • غلام حسین ندیم  • طارق گجر  • طارق عزیز  • سرفراز انور صفی
مخولیا شاعر	انور مسعود  • سید سلیمان گیلانی  • امام دین گجراتی • عبیر ابوذری • خالد مسعود • گیانی ہری سنگھ بڑبولا • کنول مشتاق • ہزارا سنگھ رمتا • عاشق راں • ڈاکٹر انعام الحق جاوید • م ش عالم • راجا نثار احمد یاور • مسافر لودھی • مجید سالک • مشتاق عالم گوگا • محمد صدیق میرپوری
عورت لکھاری	امرتا پریتم  • اجیت کور  • سکھوِندر امرت  • دلیپ کور ٹواݨا  • نینا ٹواݨا  • بچنت کور  • منجیت ٹواݨا  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ترسپال کور • ہاجرہ مشکور ناصری • فرخندہ لودھی • پِیرو پریمن  • منجیت اندرا • شفقت سلطانہ
صوفی شاعر	شاہ حسین  • شاہ شرف  • ہاشم شاہ  • بلھے شاہ  • وارث شاہ  • بابا وجید  • بابا فرید  • علی حیدر  • سلطان باہو  • خواجہ غلام فرید  • سائیں مولا شاہ  • بابو رجب علی  • عاصم بخاری  • نوشہ گنج بخش  • میاں محمد بخش
کہاݨی کار	سنتوکھ سنگھ دھیر  • سنت سنگھ سیکھوں  • سجان سنگھ  • صوبا سنگھ  • کلبیر سنگھ کانگ  • کرپال سنگھ کسیل  • کرتار سنگھ دگل  • گلزار سنگھ سندھو  • گربچن سنگھ بھلر  • گربخش سنگھ پریتلڑی  • جیت سنگھ سیتل  • پیارا سنگھ داتا  • پریم گورکھی  • بلونت گارگی
غزل گو	سادھو سنگھ ہمدرد  • سرجیت پاتر  • جگتار • جسوندر (غزل گو)  • دیپک جیتوئی
قصا کار	احمدیار  • ہاشم شاہ  • پیلو  • قادریار • مولوی غلام رسول  • جوگا سنگھ  • فضل شاہ  • میاں محمد بخش  • امام بخش • دمودر • مقبل • حافظ برخوردار • احمد گجر
وار تے جنگنامہ	شاہ محمد  • پیر محمد
ناٹک لکھاری	اجمیر سنگھ اولکھ  • ایشور چندر نندا
ڈاکٹر لکھاری	ڈاکٹر جسونت گلّ  • ڈاکٹر ہرشندر کور  • ڈاکٹر عارف محمود  • ڈاکٹر شہباز ملک  • ڈاکٹر حسن رضوی • ڈاکٹر جاوید سوز  • ڈاکٹر محمد بشیر گورایا • ڈاکٹر سرفراز حسین
تریخ لکھاری تے ہور	کرم سنگھ  • کاہن سنگھ نابھا  • ڈاکٹر کرپال سنگھ  • ڈاکٹر. گنڈا سنگھ  • تیرا سنگھ چن  • گرنام سنگھ تیر  • ایشر سنگھ ایشر  • گیانی گردتّ سنگھ • گیانی دتّ سنگھ • بلبیر سنگھ  • اچھرو سنگھ  • باوا بدھ سنگھ
لکھاری	ایشور چترکار • صاحب سنگھ  • پنڈت شردھا رام • تیجا سنگھ  • گیانی گیان سنگھ  • ڈاکٹر چرن سنگھ  • لال سنگھ کملا اکالی  • برج لال شاستری  • ہرندر سنگھ روپ  • پریتم سنگھ  • سرون سنگھ  • عجائب کمل  • ارشاد احمد پنجابی
تنقید نگار	ستندر سنگھ نور  • لابھ سنگھ کھیوا • ڈاکٹر سرفراز حسین
ہور	سادھو سنگھ دھامی  • نرندر سنگھ کپور
اردو لکھاری	سعادت حسن منٹو  • ساحر لدھیانوی  • اُپیندر ناتھ اشک  • راجندر سنگھ بیدی  • مجید امجد