ابن بطوطا
طنجہ
| ابن بطوطا | |
|---|---|
| (عربی وچ: مُحمَّد بن عبد الله بن مُحمَّد اللواتي الطنجي) | |
 | |
| جم | 24 فروری 1304 |
| وفات | سنہ 1368 (63–64 سال) |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | مہم جو ، جغرافیہ دان ، لکھاری ، قاضی ، وپاری ، سیاح ، فقیہ |
| مادری زبان | عربی |
| پیشہ ورانہ زبان | عربی ، فارسی ، ترکی |
| شعبۂ عمل | جغرافیا ، دائرہ اختیار ، کھوج ، فقہ |
ترمیم  | |
ابن بطوطا، دا پورا ناں ابو عبداللہ محمد ابن بطوطا سی ۔ ابن بطوطا مراکش دے شہر طنجہ چ پیدا ہوئے ۔ اوہ اک مشہور مورخ تے سیاح سی ۔ ادب ، جغرافیا تے تریخ دی تعلیم حاصل کرن توں بعد 21 سال دی عمر وچ پہلا حج کیتا تے اس توں بعد سیاحت دا شوق ہوݨ دی وجہ توں دنیا دی سیر تے نکل گئے ۔ افریقا دی سیاحت توں بعد ترکی تے روس تک وی گئے ۔ چین تے چڑھدا انڈیز (انڈونیشیا) دی سیاحت وی کیتی ۔ عرب ، ایران فلسطین تے پاک و ہند دی سیر وی کیتی ۔ 4 بار حج بیت اللہ کیتا ۔ ابن بطوطا برصغیر پاک و ہند محمد تغلق دے زمانے وچ آئے تے سلطان نے اسدی بہت آوبھگت کیتی تے قاضی دا عہدا اسنوں دتا ۔ ایتھوں ای اک سفارتی مشن تے چین جان دا حکم ملیا ۔ 28 سال دی مدت چ اسنے 75 ہزار میل یعنی 1 لکھ 25 ہزار کلومیٹر دا سفر کیتا ۔ آخر چ فارس دے بادشاہ ابو حنان دے دربار وچ آئے تے اسدے کہݨ تے اپنے سفر نوں کتابی شکل دتی ۔ اس کتاب دا ناں عجائب الاسفار فی غرائب الدیار اے ۔ ایہہ کتاب مختلف ملکاں دے تریخی تے جغرافیائی حالات دا مجموعا اے۔
مڈھلا جیون تے پہلا حج
ابن بطوطہ دی زندگی وچ شامل خود نوشت سوانحی معلومات انہاں دے اپنے سفر نامے وچ سامنے آئی اے۔ ابن بطوطہ 25 فروری ، 1304 نوں مراکش دے تنزانیہ وچ قاضی (اسلامی قانونی اسکالر) دے گھرانے وچ پیدا ہويا سی۔ اسنوں مکہ (حج) دا سفر کرنے تے مشہور مسلماناں نال ملن دی وڈی خواہش سی۔ اس سفر نوں مکمل کرنے دے مقصد دے نال اوہ محض 21 سال دی عمر وچ سفر کرنے نکلیا۔
سوانح عمری
انہاں دے آباؤ اجداد دا کاروبار قاضیاں دا سی ابن بطوطہ شروع توں ہی بہت مذہبی سی۔ اسنوں مکہ (حج) تشریف لیانے تے مشہور مسلماناں نال ملن دی وڈی خواہش سی۔ اس آرزو نوں پورا کرنے دے لئی ، اوہ صرف 21 سال دی عمر وچ سفر کرنے دے لئی روانہ ہويا۔ چلدے پھردے ، اس نے کدی سوچیا وی نئيں سی کہ اسنوں اِنّے لمبے لمبے لمبے لمبے سفر دا موقع ملے گا۔ مکئی ورگی زیارت گاہاں دا سفر کرنا ہر مسلمان دا لازمی فرض اے۔ ايسے وجہ توں سیکڑاں مسلمان مختلف ملکاں توں مکہ آندے سن ۔ انہاں مسافراں دے طویل سفر دی سہولت دے ل the ، مسلم دنیا وچ اس وقت بہت سارے ادارے پیدا ہوئے ، جنہاں دے ذریعہ ایہ ساری سہولیات میسر سن تے انہاں دی سیاحت بہت دلچسپ تے لطف اٹھانے لگی۔ انہاں ادارےآں دی وجہ توں ، ایتھے تک کہ غریباں توں غریب "حاجی" دور دراز دے ملکاں توں حج اُتے آسکے سن ۔
ابن بطوطہ نے بار بار انہاں ادارےآں دی تعریف کيتی اے۔ اوہ اس دا بے حد مشکور اے۔ انہاں وچ سب توں بہتر اوہ تنظیم سی جس دے ذریعے سب توں وڈے مسافر گروہاں دی ہر قسم دی سہولت دے لئی پہلے توں ہی مکمل انتظامات کیتے گئے سن تے راستے وچ انہاں دی حفاظت دا وی انتظام کيتا گیا سی۔ ہر پنڈ تے قصبے وچ انہاں دے قیام ، کھانے پینے دی خاطر خانقاہاں (خانقاہاں) تے اندرون رہدیاں سن۔ مذہبی رہنماواں دا خصوصی طور اُتے خیرمقدم کيتا گیا۔ ہر جگہ شیخ ، قاضی وغیرہ انہاں دا خاص احترام کردے سن ۔ ایہ ادارہ نظریہ اسلام اخوت دی واضح مثال سی۔ اس دی وجہ توں ، دیشپانتھرس دے مسلمان وڈی آسانی تے آسانی دے نال طویل سفر اُتے جاسکدے سن ۔ قرون وسطی دے مسلماناں دی اک ہور خصوصیت ایہ سی کہ افریقہ تے ہندوستان دے بندرگاہاں دی ساری تجارت عربی تاجراں دے ہتھ وچ سی۔ ایہ تاجر مسلمان مسافراں دا وی اِنّا ہی احترام کردے سن ۔
سفر نامہ
ابن بطوطہ قافلے دے نال دمشق تے فلسطین پہنچیا۔ سفر دے دوران ، انھاں نے دو سادھو نال ملاقات کيتی جنہاں نے انہاں نوں مشرقی ملکاں دا سفر کرنے دا خوشگوار خوبصورتی بیان کيتا۔ ايسے دوران ، انہاں نے انہاں ملکاں دا دورہ کرنے دا وعدہ کيتا۔ مکہ مکرمہ توں ، ابن بطوطہ عراق ، ایران ، موصل ورگی جگہاں اُتے گھومنے دے بعد 1329 (629 ہ) وچ مکہ واپس آیا تے اوتھے تن سال قیام ، مطالعے تے عقیدت مند عبادت دے نال رہیا۔ بعد وچ ، اس نے اپنا سفر دوبارہ شروع کيتا تے تیسری بار جنوبی عرب ، مشرقی افریقہ تے فارسی ، ہرمز دی بندرگاہاں توں مکہ واپس آئے۔ اوتھے توں اوہ افغانستان دے راستے کریمیا ، کیف ، بخارا دے راستے ہندوستان آیا۔ ہندوستان پہنچدے ہی ابن بطوطہ بہت امیر تے خوشحال ہوگیا۔ [ [2] ]
ہندوستان وچ داخلہ - ہندوستان دے شمال مغربی دروازے توں داخل ہوکے اوہ براہ راست دہلی پہنچے ، جتھے تغلق سلطان محمد نے انہاں نوں بہت عزت دتی تے انہاں نوں راجگڑھ دا کازی مقرر کيتا۔ ست سال تک اس منصب اُتے فائز ہونے دے بعد ، اسنوں سلطان دا بہت نیڑے توں مشاہدہ کرنے دا موقع ملیا ، ابن بطوطہ نے ہر واقعے نوں وڈی توجہ توں سنا۔ سن 1372 وچ ، محمد تغلق نے انھاں اپنا سفیر بنا کے چین دے شہنشاہ دے پاس بھیجیا ، لیکن دہلی توں رخصت ہونے دے کچھ ہی دن بعد ، اوہ وڈی تباہی وچ پے گیا تے وڈی مشکلات توں اپنی زندگی بچاندے ہوئے وڈے اعتراضات دے نال کالیکاٹ پہنچ گیا۔ بحر دی صورتحال دا راستہ چین دے لئی بے معنی سمجھیا سی ، اوہ بھوبرگ تے لنکا دا دورہ کرنے گیا ، بنگال دے صوبائی چین وچ گھُمیا۔پہنچیا لیکن شاید اوہ منگول خان دے دربار وچ نئيں گیا سی۔ اس دے بعد انہاں نے مغربی ایشیاء ، شمالی افریقہ ، تے اسپین ، تے بالآخر ٹمبکٹ وغیرہ دے مسلمان تھاںواں دا سفر کيتا ، اوہ 1357 دے آغاز وچ مراکش دے راجگڑھ "فیز" وچ واپس آئے۔ اس دا عربی بولی وچ لکھیا ہويا اپنا سفر نامہ جسنوں ریہرولا کہندے نيں ، ستارہويں صدی وچ برصغیر پاک و ہند دی معاشرتی تے ثقافتی زندگی دے بارے وچ بہت دلچسپ معلومات فراہم کردی اے۔
مراکش وچ واپس - ابن بطوطہ مسلمان مسافراں وچ سب توں وڈا آدمی سی۔ اک اندازے دے مطابق اس نے تقریبا 75،000 میل سفر کيتا سی۔ اس دور دا شاید ہی کوئی دوسرا مسافر آیا ہوئے۔ "مرحلے" دی طرف لوٹتے ہوئے ، اس نے سلطان دے لئی اپنا سفر بیان کيتا۔ سلطان دے حکم اُتے ، اس دے سکریٹری محمد ابن جوزئی نے اسنوں لکھیا۔ ابن بطوطہ نے اپنی بقیہ زندگی اپنے ملک وچ گزاری۔ انہاں دا انتقال 138 (79 ہ) وچ ہويا۔ ابن بطوطہ دے سفر نامہ دا ناں "تحف al النجر فھی غریب الماسار تے اجےب ال افشار" سی۔ اس دی اک کاپی پیرس دی نیشنل لائبریری وچ محفوظ اے۔ اس وقت دی ہندوستانی تریخ دا انتہائی مفید مواد انہاں دے سفر نامے وچ ملدا اے ۔
سیاحت
سیاحت 1332–47
سیاح تے مورخ، ابوعبداللہ محمد ابن بطوطہ مکمل ناں اے۔ مراکش دے شہر طنجہ وچ پیدا ہويا۔ ادب، تریخ تے جغرافیہ دی تعلیم حاصل کرنے دے بعد اکیس سال دی عمر وچ پہلا حج کيتا۔ اس دے بعد شوق سیاحت نے افریقہ دے علاوہ روس توں ترکی پہنچایا۔ جزیرے شرق الہند تے چین دی سیاحت کیتی۔ عرب، ایران، شام، فلسطین، افغانستان تے ہندوستان دی سیاحت کیتی۔ چار بار حج بیت اللہ توں مشرف ہويا۔ محمد بن تغلق دے عہد وچ ہندوستان آیا سی۔ سلطان نے اُس دی وڈی آؤ بھگت دی تے قاضی دے عہدے اُتے سرفراز کيتا۔ ایتھے توں اک سفارتی مشن اُتے چین جانے دا حکم ملا۔ 28 سال دی مدت وچ اس نے 75 ہزار میل کاسفر کيتا۔ آخر وچ فارس دے بادشاہ ابوحنان دی دربار وچ آیا۔ تے اس دے کہنے اُتے اپنے سفر نامے نوں کتابی شکل دی۔ اس کتاب دا ناں عجائب الاسفارنی غرائب الدیار اے۔ ایہ کتاب مختلف ملکاں دے تاریخی و جغرافیائی حالات دا مجموعہ اے۔
ہور ویکھو
حوالے
| وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: ابن بطوطا |
This article uses material from the Wikipedia شاہ مکھی پنجابی (Shāhmukhī Pañjābī) article ابن بطوطا, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). لکھت CC BY-SA 4.0 لسنس تھلے ہیگا اے۔ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki شاہ مکھی پنجابی (Shāhmukhī Pañjābī) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.