ابنِ بطوطہ

ابن بطوطہ، محمد بن تغلق دے عہد وچ ہندوستان آیا ہئی۔ سلطان نے اُس دی بڑی آؤ بھگت کیتی تے قاضی دے عہدے تے سرفراز کیتا۔ اتھؤں ہک سفارتی مشن تے چین ونجݨ دا حکم ملا۔ 28 سال دی مدت وچ اس 75 ہزار میل دا سفر کیتا۔ آخر وچ فارس دے بادشاہ ابوحنان دی دربار وچ آیا۔ تے اس دے آکھݨ تے اپݨے سفر نامے کوں کتابی شکل ݙتی۔ اس کتاب دا ناں عجائب الاسفارنی غرائب الدیار ہے۔ ایہ کتاب مختلف ممالک دے تاریخی و جغرافیائی حالات دا مجموعہ ہے.

 

"جیہرلے اساں شہرِ صَنُوب وچ داخل تھئے تاں اتھوں دے لوگاں نے ݙٹھا کہ اساں ہتھ ٻدھ کے نماز نی پڑھدے۔ اتھوں دے لوگ حنفی المذہب ہن تے مذہبِ امام مالک تے اُس دی نماز توں واقف نی تے نی ڄاݨدے کہ مالکی مذہب وچ وی بہتر ایہو ہے کہ نماز دے دوران ہتھاں کوں ݙوہاں جانب تلے لٹکا ݙتا ونجے۔ اُنہاں وچوں بعض افراد ݙیکھ چکے ہن کہ حجاز و عراق دے روافض ہتھ ٻدھ کے نماز نی پڑھدے، لہٰذا اُنہاں نے ساݙے تے رافضی ہووݨ دی تہمت لائی۔ اُنہاں نے ساݙے کولوں ایں بارے وچ پوچھا۔ سو اساں ݙسا کہ اساں مذہبِ مالکی دے پیرو ہیں لیکن اوہ قائل نہ تھئے تے بدگمانی اُنہاں دے دل وچ پیہہ ڳئی، تݙاں تک کہ نائبِ سلطان نے ساݙے کیتے ہک خرگوش بھیڄا تے ہک خادم کوں مأمور کر ݙتا کہ اوہ ساݙے تے توجہ رکھے تے ݙیکھے کہ اساں اُس دے نال کیا کریندے ہیں۔ سو اساں اُونکوں کوہہ کے پکایا تے کھا گھدا۔ خادم، نائبِ سلطان دی جانب ول ڳیا تے اونکوں اِس وہاݨی دی خبر ݙتی۔ سو اوں ݙینہہ اساں اِس تہمت توں چھٹل تھئے تے بعد وچ اُنہاں نے ساݙے کیتے ہک ضیافت بھیڄی، کیونکہ روافض خرگوش نی کھاندے۔"