Kot Błotny: Gatunek ssaka

Opisany w 1777 roku. Spokrewniony ze żbikiem europejskim. Jeden z dwóch kotów (obok kota nubijskiego) znanych z egipskich malowideł; był przez Egipcjan używany do polowania na ptaki. Przypomina budową kota domowego, lecz wyróżnia go maskujące umaszczenie.

Kot błotny

Felis chaus
Schreber, 1777
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Rodzina	kotowate
Podrodzina	koty
Rodzaj	kot
Gatunek	kot błotny
Synonimy Felis catolynx Pallas, 1811 Felis affinis J.E. Gray, 1830 Felis kutas Pearson, 1832 Felis rüppelii Brandt, 1832 Lynchus erythrotus Hodgson, 1836 Chaus lybicus J.E. Gray, 1843 Felis jacquemontii I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1844 Felis shawiana Blanford, 1876 Felis chaus typica de Winton, 1898 Felis chaus nilotica de Winton, 1898 Felis chaus furax de Winton, 1898 Lyncus chrysomelanotis Nehring, 1902 Felis (Felis) maimanah Zukowsky, 1915 Felis affinis fulvidina O. Thomas, 1929 Felis chaus prateri Pocock, 1939 Felis chaus kelaarti Pocock, 1939 Felis chaus valbalala Deraniyagala, 1955 Felis (Felis) chaus oxiana Heptner, 1969
Podgatunki
F. ch. chaus Schreber, 1777 F. ch. affinis J.E. Gray, 1830 F. ch. fulvidina O. Thomas, 1929
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wiki Commons
Hasło w Wikisłowniku

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1777 roku niemiecki przyrodnik Johann Christian Daniel von Schreber, nadając mu nazwę Felis chaus. Miejsce typowe to obszar rzeki Terek, na północ od Kaukazu, w Rosji. Holotyp fizycznie nie istnieje; Schreber swój opis oparł na tekście Güldenstädta z 1776 roku.

Tradycyjnie wyróżniano do dziewięciu podgatunków, jednak liczba ta została ograniczona na podstawie analiz morfometrycznych i molekularnych. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki.

Etymologia

• Felis: łac. feles lub felis „kot”.
• chaus: rodzima nazwa dla kota błotnego.
• affinis: łac. adfinis lub affinis „związany, sprzymierzony, dobrosąsiedzki”, od ad „w kierunku”; finis „koniec, granica”.
• fulvidina: późnołac. fulvidus „śniady, żółty”, od łac. fulvus „śniady, złoto-żółty”; przyrostek -ina „odnoszący się”.

Kot błotny występuje w Azji, zamieszkując w zależności od podgatunku:

• F. chaus chaus – Egipt i Bliski Wschód do Turkiestanu, Uzbekistanu, Kazachstanu i Afganistanu.
• F. chaus affinis – wschodni Afganistan, subkontynent indyjski i Sri Lanka.
• F. chaus fulvidina – południowo-wschodnia Azja, prawdopodobnie Chińska Republika Ludowa.

Długość ciała 61–85 cm, długość ogona 20–31 cm; masa ciała dorosłych samców 5,7–12 kg, dorosłych samic 2,6–9 kg; wysokość w kłębie to 40–50 cm. Na rozległym obszarze występuje w 3 podgatunkach (czy rasach geograficznych) różniących się ubarwieniem, długością sierści i wielkością. Zazwyczaj jest to kot o płowym (czasem rudawym lub rudobrązowym) ubarwieniu. Ma uszy z krótkimi pędzelkami (jak u rysia). Ogon czarno zakończony, puszysty, z wyraźnymi pierścieniami. Z pyska przypomina kota domowego.

Zajmuje różne siedliska, jednak preferuje tereny stepowe, nadrzeczne i bagienne. Na Nizinie Lenkorańskiej w Azerbejdżanie występował w nadmorskich zaroślach i trzcinowiskach. Zauważany jest również w gęstych dżunglach. Czasami spotyka się go w okolicach sztucznych stawów rybnych, zbiorników oraz sztucznie nawadnianych pól. Może również występować w suchych, otwartych lasach. Nie boi się ludzi i często osiedla się w pobliżu ich siedzib. Są spotykane od poziomu morza aż po wysokość 2400 m n.p.m. w Himalajach.

Żywi się głównie gryzoniami, ale także zającami, płazami, robakami oraz ptakami, wężami, jaszczurkami i rybami. Koty błotne potrafią nurkować (wykorzystują tę zdolność w celu złapania ryby bądź ucieczki przed psami lub ludźmi).

Ciąża u samicy trwa około 66 dni, w miocie jest 3–5 młodych. Podczas rui samce wydają charakterystyczny dźwięk podobny do szczekania psa. Jest to jeden z niewielu gatunków kotów, u których samiec opiekuje się młodymi. Żyją średnio 14 lat. Dojrzałość płciową osiągają po 1,5–2 latach.

Poluje się na niego ze względu na ładne futro; na jedno damskie okrycie trzeba 12 skórek tego kota. W niektórych krajach jest także tępiony jako szkodnik.^{[potrzebny przypis]}

Sytuacja prawna w poszczególnych krajach wygląda następująco:

• W.E. de Winton. Felis chaus and its allies, with descriptions of new subspecies. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 2 (10), s. 291–294, 1898. (ang.). 
• T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.). 
• R.I. Pocock: The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Mammalia. Wyd. 2. Cz. 1: Primates and Carnivora (in part), Families Felidae and Viverridae. London: Taylor and Francis, 1939, s. 1–463. (ang.).
• Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062  (ang.).