Język tahitański (tahiti) – język z grupy języków polinezyjskich, używany przez około 120 tys.
mówiących, głównie na wyspach Polinezji Francuskiej (z wyjątkiem archipelagu Markizów), gdzie ma status języka urzędowego (obok języka francuskiego). Najbliżej spokrewniony z językiem rarotongańskim, wykazuje też duże podobieństwo do języków hawajskiego oraz maoryskiego. Zapisywany alfabetem łacińskim.
Obszar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących | ok. 120 tys. | ||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Polinezja Francuska (z wyjątkiem Markizów) | ||||||
Ethnologue | 1 narodowy↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-1 | ty | ||||||
ISO 639-2 | tah | ||||||
ISO 639-3 | tah | ||||||
IETF | ty | ||||||
Glottolog | tahi1242 | ||||||
Ethnologue | tah | ||||||
GOST 7.75–97 | тая 647 | ||||||
WALS | tah | ||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Jest uważany za zagrożony wymarciem, do czego przyczynia się wzrost znaczenia języków angielskiego i francuskiego wraz ze współczesnym rozwojem techniki. Do 1971 roku jedynym językiem edukacji był język francuski, a tahitański przez długi czas pozostawał praktycznie nieobecny w sferach życia publicznego.
Litera | Nazwa | IPA | |
---|---|---|---|
Uwagi | |||
a | ʻā | /a/, /ɑː/ | |
e | ʻē | /e/, /eː/ | długie „e” |
f | fā | /f/ | dwuwargowa ([ɸ]) po „o” i „u” |
h | hē | /h/ | wymawiana jako [ʃ] po „i” oraz przed „o" i „u” |
i | ʻī | /i/, /iː/ | |
m | mō | /m/ | |
n | nū | /n/ | |
o | ʻō | /ɔ/, /oː/ | |
p | pī | /p/ | |
r | rō | /r/ | |
t | tī | /t/ | |
u | ʻū | /u/, /uː/ | |
v | vī | /v/ | dwuwargowa ([β]) po „o” i „u” |
’ | ʻeta | /ʔ/ | zwarcie krtaniowe na początku sylaby |
Język tahitański operuje szykiem zdania VSO (orzeczenie-podmiot-dopełnienie), który jest typowy również dla innych języków polinezyjskich.
W języku tahitańskim przeważa słownictwo o podłożu austronezyjskim. Istnieje także szereg internacjonalizmów związanych z realiami życia współczesnego.
Przykłady podstawowych wyrażeń:
Polski | Tahitański |
---|---|
Witamy | Maeva |
Dzień dobry, cześć | ʻIa ora na ʻoe |
Do widzenia | Pārahi |
Dziękuję | Māuruuru |
Tak | ʻē, ʻae |
Nie | ʻaita, eʻita, eʻere |
Dobrze, w porządku | Maitaʻi |
Dom | Fare |
Biały cudzoziemiec | Popaʻā |
Liczebniki | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
tahi, hōʻē | piti | toru | maha | pae | ono | hitu | vaʻu | iva | hōʻē ʻahuru |
This article uses material from the Wikipedia Polski article Język tahitański, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.