Geografia Unii Europejskiej

Najludniejsze są Niemcy, najmniej ludności ma Malta.

Urbanizacja

Osobny artykuł: Miasta w Unii Europejskiej według liczby ludności.

Lp.	Miasto	Ludność	Zdjęcie
1.	Berlin	3 644 826[potrzebny przypis]
2.	Madryt	3 266 126 [potrzebny przypis]
3.	Rzym	2 879 728[potrzebny przypis]
4.	Paryż	2 187 526[potrzebny przypis]
5.	Warszawa	1 861 975[potrzebny przypis]
6.	Hamburg	1 841 179[potrzebny przypis]
7.	Bukareszt	1 716 983[potrzebny przypis]
8.	Budapeszt	1 752 286[potrzebny przypis]
9.	Wiedeń	1 897 491[potrzebny przypis]

Ponadto m.in.: Neapol, Lizbona, Hamburg, Monachium, Lille-Kortrijk.

Ten artykuł od 2020-09 wymaga poprawy formatowania kodu źródłowego. Uwagi: szablony ukrywające są popsute, linter wskazuje błąd widoczne też jest to po otwarciu szablonu. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Osobny artykuł: Państwa członkowskie Unii Europejskiej.

Zobacz też: Obszary specjalne państw członkowskich Unii Europejskiej.

UE zajmuje obszar 4 422 773 km². Geograficznie leży na 5 kontynentach: w Europie (większość terytorium), w Azji (Cypr), w Afryce (m.in.: Reunion, Ceuta), w Ameryce Południowej (Gujana Francuska), w Ameryce Północnej (m.in. Martynika). Suma terytoriów państw członkowskich daje 7. miejsce pod względem powierzchni (za Australią, przed Indiami) i stanowi 3% powierzchni lądu. Największa powierzchniowo jest Francja, najmniejsza Malta.

Lista państw – członków Unii Europejskiej

Lp.	Kraj	Oficjalna nazwa	Położenie	Kod ISO 3166-1	Stolica	Data przystąpienia do EWG/UE	Powierzchnia	Ludność (2016)	Obszary specjalne
1	Austria	Republika Austrii		AT	Wiedeń	1995-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 1995(dts)	83 871 km²	8 700 471		(więcej)
2	Belgia	Królestwo Belgii		BE	Bruksela	1957-03-25 25 marca 1957(dts)	30 528 km²	11 289 853		(więcej)
3	Bułgaria	Republika Bułgarii		BG	Sofia	2007-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 2007(dts)	110 910 km²	7 153 784		(więcej)
4	Chorwacja	Republika Chorwacji		HR	Zagrzeb	2013-07-01T00:00:00.001 1 lipca 2013(dts)	56 594 km²	4 190 669		(więcej)
5	Cypr	Republika Cypryjska		CY	Nikozja	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	9251 km²	848 319	Wyłączając:   Cypr Północny   Strefa buforowa ONZ	(więcej)
6	Czechy	Republika Czeska		CZ	Praga	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	78 866 km²	10 553 843		(więcej)
7	Dania	Królestwo Danii		DK	Kopenhaga	1973-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 1973(dts)	43 094 km²	5 707 251	Wyłączając:   Grenlandia   Wyspy Owcze	(więcej)
8	Estonia	Republika Estońska		EE	Tallinn	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	45 226 km²	1 315 944		(więcej)
9	Finlandia	Republika Finlandii		FI	Helsinki	1995-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 1995(dts)	338 145 km²	5 487 308	Włączając:   Wyspy Alandzkie	(więcej)
10	Francja	Republika Francuska		FR	Paryż	1957-03-25 25 marca 1957(dts)	674 843 km²	66 661 621	Włączając:   Gujana Francuska   Gwadelupa   Majotta   Martynika   Reunion   Saint-Martin Wyłączając:   Nowa Kaledonia   Polinezja Francuska   Saint-Barthélemy   Saint-Pierre i Miquelon   Wallis i Futuna   Wyspa Clippertona   Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne	(więcej)
11	Grecja	Republika Grecka		GR	Ateny	1981-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 1981(dts)	131 990 km²	10 783 748	Włączając: Athos	(więcej)
12	Hiszpania	Królestwo Hiszpanii		ES	Madryt	1986-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 1986(dts)	506 030 km²	46 438 422	Włączając:   Ceuta   Melilla   Wyspy Kanaryjskie	(więcej)
13	Holandia	Królestwo Niderlandów		NL	Amsterdam	1957-03-25 25 marca 1957(dts)	41 526 km²	16 979 120	Wyłączając:   Aruba   Bonaire   Curaçao   Saba   Sint Eustatius   Sint Maarten	(więcej)
14	Irlandia	Irlandia		IE	Dublin	1973-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 1973(dts)	70 273 km²	4 723 605		(więcej)
15	Litwa	Republika Litewska		LT	Wilno	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	65 303 km²	2 888 558		(więcej)
16	Luksemburg	Wielkie Księstwo Luksemburga		LU	Luksemburg	1957-03-25 25 marca 1957(dts)	2586 km²	576 249		(więcej)
17	Łotwa	Republika Łotewska		LV	Ryga	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	64 589 km²	1 968 957		(więcej)
18	Malta	Republika Malty		MT	Valletta	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	316 km²	434 403		(więcej)
19	Niemcy	Republika Federalna Niemiec		DE	Berlin	1957-03-25 25 marca 1957(dts)	357 050 km²	82 162 000	Włączając:   Büsingen am Hochrhein   Helgoland	(więcej)
20	Polska	Rzeczpospolita Polska		PL	Warszawa	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	312 683 km²	37 967 209		(więcej)
21	Portugalia	Republika Portugalska		PT	Lizbona	1986-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 1986(dts)	92 391 km²	10 341 330	Włączając:   Azory   Madera	(więcej)
22	Rumunia	Rumunia		RO	Bukareszt	2007-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 2007(dts)	238 391 km²	19 759 968		(więcej)
23	Słowacja	Republika Słowacka		SK	Bratysława	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	49 037 km²	5 426 252		(więcej)
24	Słowenia	Republika Słowenii		SI	Lublana	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	20 273 km²	2 064 188		(więcej)
25	Szwecja	Królestwo Szwecji		SE	Sztokholm	1995-01-01T00:00:00.001 1 stycznia 1995(dts)	449 964 km²	9 851 017		(więcej)
26	Węgry	Węgry		HU	Budapeszt	2004-05-01T00:00:00.001 1 maja 2004(dts)	93 030 km²	9 830 485		(więcej)
27	Włochy	Republika Włoska		IT	Rzym	1957-03-25 25 marca 1957(dts)	301 318 km²	60 665 551	Włączając:   Campione d’Italia   Livigno	(więcej)
Lp.	Kraj	Oficjalna nazwa	Położenie	Kod ISO 3166-1	Stolica	Data przystąpienia do EWG/UE	Powierzchnia	Ludność (2016)	Terytoria specjalne

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Długość linii brzegowej: 66 000 km. Największe morza opływające UE:

• Ocean Atlantycki
  • Morze Śródziemne
    • Morze Adriatyckie
    • Morze Jońskie
    • Morze Egejskie
      • Morze Kreteńskie
      • Morze Mirtejskie
      • Morze Trackie
    • Morze Lewantyńskie
    • Morze Liguryjskie
    • Morze Tyrreńskie
    • Morze Alborańskie
    • Morze Balearskie
  • Morze Bałtyckie
  • Morze Czarne
  • Morze Północne
  • Morze Celtyckie
  • Morze Irlandzkie
  • Morze Szkockie
  • Morze Hebrydzkie
  • Morze Karaibskie

• Ocean Indyjski

Granice lądowe Unii Europejskiej:

• od północy z: Norwegią, Rosją (w tym obwodem królewieckim), Wielką Brytanią (na wyspie Irlandii)
• od wschodu z: Białorusią, Ukrainą, Mołdawią,
• od południa z: Turcją, Serbią, Macedonią Północną, Albanią, Czarnogórą, Bośnią i Hercegowiną, Monako
• enklawy z: Szwajcarią, Liechtensteinem, Andorą, San Marino, Watykanem
• granice afrykańskie z: Marokiem,
• granice południowoamerykańskie z: Surinamem, Brazylią.
• zgodnie z prawem międzynarodowym cały Cypr został członkiem UE, de facto tylko jego południowa część, stąd UE graniczy również z Turecką Republiką Cypru Północnego
• terytoria zależne, które graniczą z UE: Gibraltar, Akrotiri, Dhekelia, Sint Maarten.

Uwzględniając całe terytorium UE:

• Północny – Nuorgam, Finlandia
• Południowy – Saint-Joseph, Reunion, Francja
• Wschodni – Sainte-Rose, Reunion, Francja
• Zachodni – Gwadelupa, Francja

Uwzględniając tylko jego kontynentalną europejską część (bez wysp):

• Północny – Nuorgam, Finlandia
• Południowy – Przylądek Marroquí, Hiszpania
• Wschodni – Virmajärvi, Finlandia
• Zachodni – Cabo da Roca, Portugalia

Środek geograficzny UE – ustalony przez Francuski Państwowy Instytut Geograficzny w Paryżu – znajduje się na szczycie wzgórza w powiecie Gelnhausen w Hesji w pobliżu Frankfurtu nad Menem. Jego współrzędne to 50°10′21″N 9°09′00″E/50,172500 9,150000.

Ważniejsze półwyspy: Skandynawski, Iberyjski, Bałkański, Apeniński, Jutlandzki, Bretoński, Cotentin, Chalcydycki, Peloponez.

Ważniejsze wyspy: Sycylia, Sardynia, Korsyka, Cypr, Kreta, Zelandia, Nørrejyske Ø, Eubea, Fionia, Gotlandia, Sarema, Lesbos, Olandia, Lolland, Hiuma, Rugia, Chios, Bornholm, Madera, Malta, Martynika, Reunion, Gwadelupa, Uznam, Wolin, Muhu, Langeland, Helgoland, Teneryfa, Soisalo, Gran Canaria, Rodos, Chios, Kefalinia, São Miguel, La Palma, Korfu, Limnos, Zakintos, Terceira, Tasos, Kos, Leukada, El Hierro, Kithira, Ikaria, Elba, Skiros, Muhu, Tinos, Paros, Fehmarn, Samotraka, Milos, Keos, Ios, Amorgos, Kalymnos, Mykonos, Salamina, Vormsi, Leros, Kasos, Alonisos, Tilos, Patmos.

Ważniejsze archipelagi: Wyspy Kanaryjskie, Azory, Baleary, Wyspy Jońskie, Wyspy Alandzkie.

Ważniejsze łańcuchy górskie:

• Góry Skandynawskie
• Góry Kantabryjskie
• Góry Iberyjskie
• Kordyliery Centralna
• Sierra Morena
• Góry Betyckie
• Pireneje
• Masyw Centralny
• Masyw Armorykański
• Alpy
  • Zachodnie
  • Wschodnie
• Apeniny
• Masyw Reński
• Masyw Czeski
  • Sudety
• Karpaty
  • Południowe
  • Wschodnie
  • Zachodnie
• Stara Płanina, Rodopy

Większe niziny: Padańska, Niziny Środkowopolskie, Niemiecka, Rumuńska, Wielka Nizina Węgierska, Czarnomorska, Naddunajska – Bułgaria, Naddunajska – Słowacja.

Depresje: Zuidplaspolder (Holandia), Neuendorf (Niemcy), delta Rodanu (Francja), Żuławy Wiślane (Polska).

Wyżyny: Bawarska, Czesko-Morawska, Małopolska, Lubelska, Transylwańska, Gujańska.

Większe rzeki: Dunaj, Ren, Łaba, Wisła, Dźwina, Loara, Tag, Duero, Niemen, Moza, Ebro, Odra, Pad, Rodan, Vilaine, Charente, Warta, Garonna, Adour, Mondego, Torne, Dalälven, Kemijoki, Kymijoki, Narwa, Parnawa, Warnow, Drawa, Morawa, Lech, Izara, Sekwana, Touques, Orne, Segura, Tyber, Adyga, Alfios, Göta älv, Skalda, Maroni, Oyapock, Shannon.

Większe jeziora: Wener, Saimaa, Pejpus, Wetter, Melar, Bodeńskie, Genewskie, Garda, Como.

Lodowce: największe lodowce znajdują się w Górach Skandynawskich, Alpach i Pirenejach.

Unia poprzez swój ogromy obszar i posiadanie terytoriów na kilku kontynentach posiada zróżnicowany klimat – od podbiegunowego po równikowy. Jednak przeważająca większość terytorium leży w klimacie morskim, kontynentalnym i śródziemnomorskim.^{[potrzebny przypis]}

Czynne: Stromboli, Etna, Amiata, Wezuwiusz, Vulcano, Santoryn, Teide, Piton des Neiges, Soufrière.

Układ gleb w Europie ma charakter mozaikowy. Główne gleby w Unii Europejskiej^{[potrzebny przypis]}:

• Gleby bielicowe
• Gleby darniowo-bielicowe
• Gleby tundry
• Gleby darniowo-bielicowe
• Gleby brunatnoziemne
• Gleby płowe
• Gleby brunatno-bielicowe
• Gleby brązowe
• Gleby brunatnoziemne
• Czarnoziemy
• Mady
• Marsze
• Gleby torfowe

Osobne artykuły: Natura 2000 i Europejska Agencja Środowiska.

Zobacz też: parki narodowe w Polsce i parki narodowe w Europie.

• Region (prawo europejskie)
• układ z Schengen
• granica Europa-Azja
• geografia Austrii, geografia Belgii, geografia Bułgarii, geografia Chorwacji, geografia Cypru, geografia Czech, geografia Danii, geografia Estonii, geografia Francji, geografia Grecji, geografia Hiszpanii, geografia Holandii, geografia Irlandii, geografia Litwy, geografia Luksemburga, geografia Łotwy, geografia Malty, geografia Niemiec, geografia Polski, geografia Portugalii, geografia Rumunii, geografia Słowacji, geografia Słowenii, geografia Szwecji, geografia Węgier, geografia Włoch