Bundesliga Niemiecka W Piłce Nożnej: 1. poziom rozgrywek ligowych w piłce nożnej mężczyzn w Niemczech
Bundesliga (niem. Fußball-Bundesliga) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Niemczech, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1962 r.
i zarządzana przez Niemiecki Związek Piłki Nożnej (DFB) i Deutsche Fussball-Liga (DFL). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 18 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje mistrzem Niemiec, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do 2. Bundesligi (II ligi niemieckiej).
 Logo Bundesligi | |
 2023/2024 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Oficjalny skrót | BL |
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | DFB i Deutsche Fussball-Liga (DFL) |
| Data założenia | |
| Założyciel | |
| Prezes | |
| Partner TV | |
| Sponsor tytularny | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn | 18 |
| Zwycięzca | |
| Niższy poziom ligowy | |
| Puchary | |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
|
| Obecny zwycięzca | Bayer 04 Leverkusen (2023/2024) |
| Najwięcej zwycięstw |
|
| Strona internetowa | |
Najwięcej mistrzostw Bundesligi ma Bayern Monachium, który wygrywał ją 32-krotnie. Wielokrotni mistrzowie Bundesligi mają odznaczenia na strojach piłkarskich w postaci gwiazdek. Obecnie gwiazdki ma 6 zespołów: 5 gwiazdek – Bayern Monachium, 2 gwiazdki – Borussia Mönchengladbach, Borussia Dortmund, 1 gwiazdka – Hamburger SV, Werder Brema, VfB Stuttgart.
Struktura organizacyjna
Władze rozgrywek
DFL (stowarzyszenie niemieckich zawodowych klubów piłkarskich) Deutsche Fußball Liga GmbH zajmuje się organizacją i marketingiem zawodowej piłki nożnej w Niemczech.
DFL zajmuje się organizacją gier, jest odpowiedzialny za wszystkie 624 spotkania (312 w Bundeslidze i drugie tyle w 2. Bundeslidze) oraz mecze barażowe.
Podstawową działalnością DFL są licencje. DFL obejmuje licencjonowanie 36 profesjonalnych klubów Bundesligi i 2. Bundesligi. System licencjonowania jest uważany za jeden z najbardziej rygorystycznych w Europie, dlatego w dotychczasowej historii Bundesligi jeszcze żaden klub w trakcie trwania sezonu nie ogłosił niewypłacalności.
Historia
W 1932 Felix Linnemann prezydent niemieckiej federacji piłkarskiej – DFB, zaproponował start Reichsligi. Miałaby ona zrzeszać 16 najlepszych klubów w Rzeszy. Szefowie lig związkowych (Gau–lig) odrzucili tę propozycję, która obniżała rangę ich rozgrywek. Gau przed wojną był odpowiednikiem dzisiejszego landu. Po wojnie w NRD wystartowały pierwsze rozgrywki ligowe w Niemczech. DDR-Oberliga zainaugurowała rozgrywki w sezonie 1949/50. Dopiero wiele lat później udało się stworzyć rozgrywki ligowe w zachodnich Niemczech.
Bundesliga została założona przez niemiecki związek piłki nożnej – DFB w dniu 28 lipca 1962 w Dortmundzie. Rozgrywki zainaugurowano w sezonie 1963/64, wcześniej mistrzów Niemiec wyłaniano w rozgrywkach międzyregionalnych (do 1951 systemem pucharowym, od 1951 do 1963 w dwóch grupach i finale: Oberligi).
Licencje
Każda drużyna musi posiadać licencję. W przeciwnym razie będzie zdegradowana do amatorskich rozgrywek. Najwyższy ich poziom w Niemczech to Regionalligi, czyli 4 liga. Aby otrzymać licencję klub musi udokumentować stabilność finansową, oraz spełnić wymogi organizacyjne i infrastrukturowe (głównie stadiony). Żaden klub nie spełniający tych wymogów nie gra powyżej 4 ligi. Jednym z wymogów jest, by wydatki na pensje zawodników nie przekraczały określonych kwot.
Prawa do transmisji meczów Bundesligi w Niemczech ma telewizja Sky Deutschland (dawniej pod nazwą Premiere). W Polsce Bundesligę można oglądać na platformie Viaplay. Transmisje Ligi Niemieckiej w Polsce można również oglądać na stronach internetowych bukmacherów m.in. Fortuna, Betclic, LV BET i Superbet.
Pierwsze kluby Bundesligi
- Oberliga Nord: Eintracht Brunszwik, Werder Brema, Hamburger SV
- Oberliga West: Borussia Dortmund, 1. FC Köln, Meidericher SV, Preußen Münster, FC Schalke 04
- Oberliga Südwest: 1. FC Kaiserslautern, 1. FC Saarbrücken
- Oberliga Süd: Eintracht Frankfurt, Karlsruher SC, 1. FC Nürnberg, TSV 1860 Monachium, VfB Stuttgart
- Stadtliga Berlin: Hertha BSC
System rozgrywek
Obecny format ligi zakładający brak podziału na grupy obowiązuje od sezonu 1963/64.
Rozgrywki składają się z 34 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Od sezonu 1964/65 w lidze występuje 18 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła 16. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1994/95 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.
Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Niemiec w piłce nożnej. Mistrz Niemiec, podobnie jak drużyna z drugiego i trzeciego miejsca zdobywa prawo gry w Lidze Mistrzów UEFA. Czwarta drużyna zdobywa prawo uczestniczenia w fazie Play-off Ligi Mistrzów. Piąta oraz szósta drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Niemiec startuje w fazie grupowej Lidze Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie miejsce w pierwszej czwórce – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również siódma drużyna klasyfikacji końcowej. Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do 2. Bundesligi, która od 1974 roku tworzy drugi najwyższy poziom rozgrywkowy w Niemczech. Trzeci zespół od końca, po zakończeniu rozgrywek rozgrywa mecze barażowe z trzecim zespołem 2. Bundesligi o pozostanie w lidze.
W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest w oparciu o wynik dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności w przypadku remisu – różnicą bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie ogólnym bilansem bramkowym osiągniętym w sezonie, większą liczbą bramek zdobytych oraz w ostateczności losowaniem.
Statystyki
Rozegrane mecze
| Miejsce | Zawodnik | Kluby | Liczba meczów | Lata gry |
|---|---|---|---|---|
| 1 |  Karl-Heinz Körbel | Eintracht Frankfurt | 602 | 1972-1991 |
| 2 | Manfred Kaltz | Hamburger SV | 581 | 1971-1991 |
| 3 | Oliver Kahn | Karlsruher SC; Bayern Monachium | 557 | 1987-2008 |
| 4 | Klaus Fichtel | FC Schalke 04; Werder Brema | 552 | 1965-1988 |
| 5 | Miroslav Votava | Borussia Dortmund; Werder Brema | 546 | 1976-1996 |
| 6 | Klaus Fischer | TSV 1860 Monachium; FC Schalke 04; | 535 | 1968-1988 |
| 7 | Eike Immel | Borussia Dortmund; VfB Stuttgart | 534 | 1978-1995 |
| 8 | Willi Neuberger | Borussia Dortmund; Werder Brema; | 520 | 1966-1983 |
| 9 | Michael Lameck | VfL Bochum | 518 | 1972-1988 |
| 10 | Uli Stein | Arminia Bielefeld; Hamburger SV; | 512 | 1978-1997 |
Strzelone bramki
| Miejsce | Zawodnik | Gole | Klub/y | Lata gry |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Gerd Müller | 365 | Bayern Monachium | 1965-1979 |
| 2 |  Robert Lewandowski | 312 | Borussia Dortmund; Bayern Monachium | 2010-2022 |
| 3 | Klaus Fischer | 268 | TSV 1860 Monachium; FC Schalke 04; | 1968-1988 |
| 4 | Jupp Heynckes | 220 | Borussia Mönchengladbach; Hannover 96 | 1965-1978 |
| 5 | Manfred Burgsmüller | 213 | Rot-Weiss Essen; Borussia Dortmund; | 1969-1990 |
| 6 |  Claudio Pizarro | 197 | Werder Brema; Bayern Monachium; | 1999-2020 |
| 7 | Ulf Kirsten | 181 | Bayer 04 Leverkusen | 1990-2003 |
| 8 | Stefan Kuntz | 179 | VfL Bochum; KFC Uerdingen 05; | 1983-1999 |
| 9 | Dieter Müller | 177 | Kickers Offenbach; 1. FC Köln; | 1973-1986 |
| Klaus Allofs | Fortuna Düsseldorf; 1. FC Köln; | 1975-1993 |
Najszybsi piłkarze
(Pomiary od sezonu 2019/20)
| Miejsce | Zawodnik | Prędkość (km/h) | Klub | Sezon |
|---|---|---|---|---|
| 1. |  Jeremiah St. Juste | 36.63 | 1. FSV Mainz 05 | 2021/22 |
| 2. |  Moussa Diaby | 36.52 | Bayer 04 Leverkusen | 2022/23 |
| 3. |  Alphonso Davies | 36.51 | Bayern Monachium | 2019/20 |
| 4. |  Achraf Hakimi | 36.49 | Borussia Dortmund | 2019/20 |
| 5. |  Sheraldo Becker | 36.39 | 1. FC Union Berlin | 2021/22 |
| 6. |  Leon Bailey | 36.35 | Bayer 04 Leverkusen | 2019/20 |
| 7. | Kevin Schade | 36.30 | SC Freiburg | 2021/22 |
| 8. |  Erling Haaland | 36.30 | Borussia Dortmund | 2021/22 |
| 9. | Bryan Lasme | 36.08 | Arminia Bielefeld | 2021/22 |
| 10. | Jeremie Frimpong | 36.07 | Bayer 04 Leverkusen | 2021/22 |
Źródło: https://www.bundesliga.com/en/bundesliga/stats/players/2022-2023
Skład ligi w sezonie 2022/23
| Uczestnicy poprzedniej edycji | |||
|---|---|---|---|
| BMU | Bayern Monachium  | Monachium | 1 |
| DOR | Borussia Dortmund | Dortmund | 2 |
| LEV | Bayer Leverkusen | Leverkusen | 3 |
| RBL | RB Lipsk  | Lipsk | 4 |
| UNB | Union Berlin | Berlin | 5 |
| FRG | SC Freiburg | Fryburg Bryzgowijski | 6 |
| KÖL | 1. FC Köln | Kolonia | 7 |
| MAI | 1. FSV Mainz 05 | Moguncja | 8 |
| HOF | TSG Hoffenheim | Sinsheim | 9 |
| MGL | Borussia Mönchengladbach | Mönchengladbach | 10 |
| FRA | Eintracht Frankfurt | Frankfurt nad Menem | 11 |
| WOL | VfL Wolfsburg | Wolfsburg | 12 |
| BOC | VfL Bochum | Bochum | 13 |
| AUG | FC Augsburg | Augsburg | 14 |
| STU | VfB Stuttgart | Stuttgart | 15 |
| po barażach | |||
| HER | Hertha BSC | Berlin | 16 |
 Spadek z Bundesligi 2021/22 | |||
| BIE | Arminia Bielefeld | Bielefeld | 17 |
| GRE | SpVgg Greuther Fürth | Fürth | 18 |
 Awans z 2. Bundesligi 2021/22 | |||
| S04 | FC Schalke 04 | Gelsenkirchen | 1 |
| WER | Werder Brema | Brema | 2 |
| Oznaczenia:
| |||
Lista sezonów
Medaliści Bundesligi
.gif)
.gif)
.gif)
.svg){kind=logo}
.svg)
Statystyka
Tabela medalowa (od sezonu 1963/1964)
Mistrzostwo Niemiec zostało do tej pory zdobyte przez 26 różnych drużyn. 13 z nich zostało mistrzami od założenia Bundesligi od sezonu 1963/1964.
Stan na 14 kwietnia 2024.
| Lp. | Drużyna | Miejsca na podium | |||
|---|---|---|---|---|---|
 |  |  | |||
| 1. | .svg){kind=logo} | Bayern Monachium | 32 | 10 | 5 |
| 2. |  | Borussia Dortmund | 5 | 9 | 7 |
| 3. |  | Borussia Mönchengladbach | 5 | 2 | 6 |
| 4. |  | Werder Brema | 4 | 7 | 5 |
| 5. |  | Hamburger SV | 3 | 5 | 2 |
| 6. |  | VfB Stuttgart | 3 | 2 | 3 |
| 7. |  | 1. FC Köln | 2 | 5 | 2 |
| 8. |  | 1. FC Kaiserslautern | 2 | 1 | 2 |
| 9. | Bayer 04 Leverkusen | 1 | 5 | 6 | |
| 10. |  | TSV 1860 Monachium | 1 | 1 | 0 |
 | VfL Wolfsburg | 1 | 1 | 0 | |
| 12. | Eintracht Brunszwik | 1 | 0 | 1 | |
| 13. |  | 1. FC Nürnberg | 1 | 0 | 0 |
| 14. |  | Schalke 04 Gelsenkirchen | 0 | 7 | 4 |
| 15. | RB Lipsk | 0 | 2 | 3 | |
| 16. |  | Hertha Berlin | 0 | 1 | 4 |
| 17. | Alemannia Akwizgran | 0 | 1 | 0 | |
.svg) | MSV Duisburg | 0 | 1 | 0 | |
| 19. |  | Eintracht Frankfurt | 0 | 0 | 5 |
| 20. |  | Fortuna Düsseldorf | 0 | 0 | 2 |
| 21. |  | KFC Uerdingen 05 | 0 | 0 | 1 |
| SC Freiburg | 0 | 0 | 1 | ||
 | TSG 1899 Hoffenheim | 0 | 0 | 1 | |
Bilanse klubów
Licząc od początku historii rozgrywek do 2012 roku występy w Bundeslidze zaliczyło 52 kluby. SC Paderborn 07, który awansował do sezonu 2014/2015, jest 53. klubem w najwyższej niemieckiej klasie rozgrywkowej. W sezonie 2015/16 debiutantem było FC Ingolstadt 04, natomiast w sezonie 2016/17 RB Lipsk. 27 maja 2019 do Bundesligi awansował 1. FC Union Berlin jako 56. klub w historii. W 34. kolejce 2. Bundesligi w sezonie 2022/2023 awans do Bundesligi po raz pierwszy w historii wywalczył 1. FC Heidenheim, który został 57. klubem, który występował na najwyższym szczeblu rozgrywkowym.
Do końca sezonu 2017/2018 jedynym klubem, który grał we wszystkich 55 edycjach Bundesligi, był Hamburger SV (następne są Werder Brema i Bayern Monachium – po 54, dalej VfB Stuttgart – 52, Borussia Dortmund – 51, oraz Borussia Monchengladbach i Schalke 04 – po 50 sezonów).
Prawa telewizyjne w Polsce
Prawa telewizyjne do Bundesligi w Polsce od sezonu 2021/2022 do 2028/2029 posiada platforma Viaplay.
| Lata | Stacja telewizyjna | Źródło |
|---|---|---|
| 1995 – 1997 | FilmNet | |
| 1997 – 2000 2017 – 2021 | Canal+ | |
| 2000 – 2006 | Polsat Sport | |
| 2006 – 2009 | Sport Klub | |
| 2009 – 2017 | Eurosport 2 | |
| 2017 – 2021 | Eleven Sports | |
| 2021 – 2029 | Viaplay |
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Oficjalna strona Bundesligi
- Bundesliga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02].
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Aktualne informacje o Bundeslidze na stronie kicker.de (niem.)
- Oficjalne archiwum Bundesligi (niem.)
- Wszystkie wyniki od założenia Bundesligi (niem.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)
This article uses material from the Wikipedia Polski article Bundesliga niemiecka w piłce nożnej, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.