Astenosfera: Warstwa płaszcza planety o małej odporności mechanicznej
Astenosfera (warstwa Gutenberga) – warstwa o grubości około 100 km, położona w górnej części płaszcza ziemskiego, tuż pod litosferą.
Górna granica astenosfery leży na głębokości od 10 do 100 km, dolna na głębokości 350-400 km (górna 50-70 km pod oceanami i do 120 km pod kontynentami, dolna odpowiednio 400 i 250 km.
Od dołu ogranicza ją nieciągłość Golicyna.
Materiał skalny w warstwie astenosfery jest częściowo stopiony. Ma dużą lepkość i jest plastyczny.
Według teorii tektoniki płyt konwekcja w płaszczu Ziemi umożliwia przemieszczanie płyt tektonicznych litosfery i wędrówkę kontynentów. Ruch płyt możliwy jest właśnie dzięki plastycznej astenosferze, która oddziela ruch płyt od ruchu konwekcyjnego poniżej. Astenosferę od jądra Ziemi odgradza mezosfera. Astenosferę uważa się za główny poziom tworzenia się ognisk magmy i główne źródło procesów magmowych.
Materiał płaszcza zachowuje się w geologicznej skali czasu jak płyn nienewtonowski i jego właściwości zależą zarówno od temperatury jak i od prędkości deformacji. Oznacza to, że granice astenosfery mogą zmieniać się zarówno wskutek zmian temperatury jak i prędkości deformacji .
Przypisy
This article uses material from the Wikipedia Polski article Astenosfera, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Treść udostępniana na licencji CC BY-SA 4.0, jeśli nie podano inaczej. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Polski (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.