Орланци — мало село во областа Рабетинкол, во Општина Кичево, во околината на градот Кичево.
Орланци | |
Поглед кон селото на местото каде се двои асфалтниот пат за двете маала | |
Орланци на карта | |
Координати 41°30′12″N 21°2′21″E / 41.50333° СГШ; 21.03917° ИГД | |
Регион | Југозападен |
Општина | Кичево |
Област | Рабетинкол |
Население | 17 жит. (поп. 2021)
|
Пошт. бр. | 6258 |
Повик. бр. | 045 |
Шифра на КО | 12050 |
Надм. вис. | 700 м |
Слава | Свети Никола (летен и зимен) |
Орланци на општинската карта Атарот на Орланци во рамките на општината | |
Орланци на Ризницата |
Селото се наоѓа во Кичевската Котлина, во областа Рабетинкол, во источниот дел на територијата на Општина Кичево. Селото е ридско, на надморска височина од 700 метри. Од градот Кичево е оддалечено 7 километри и лежи во подножјето на планината Челоица.
Селото е познато во Кичевско, сместено во подножјето на југоисточната падина на масивот Голи Рид. Околни села се: Челопеци, Речани и Крушица.
Месностите во атарот на селото ги носат следниве имиња: Старец, Димоа Нива, Гарански Рид, Мело Ливада, Мала Ливада, Филипои Колиби, Јели, Ограѓе, Ливади, Средно Поле, Црн Лаг, Река, Слатина, Клукоо, Кошари, Орници, Песок, Поток, Станишец, Банско, Душец, Садајне, Орница, Црквиче и Попоо Гумно.
Селото има разреден тип. Поделено е на Предно, Средно и Долно Маало. Првото е во североисточниот дел, а последното во југозападниот дел. Роднинските куќи се групирани и се поблиску една до друга.
Орланци спаѓа во старите населби во Кичевско. Под истото име се споменува во втората половина на XV век, кога било поголемо од денес и броело 97 словенско-христијански куќи. Селото во тоа време се наоѓало 2 километри северно од денешната положба, сместено на планинската падина во месноста Мала Ливада. Мештаните се префрлиле на денешната положба во првата половина на XIX век.
Во месноста Селиште се наоѓаат остатоци од срушен храм, каде мештаните се собираат на Св. Ѓорѓи (посен). Слаби остатоци има и јужно од Орланци, каде се наоѓа црквиште и мештаните одат на Атанасовден. На месноста Попоо Гумно се наоѓаат стари гробови.
Во XIX век, Орланци било село во Кичевската каза на Отоманското Царство.
Атарот зафаќа простор од 12,6 км2. На него преовладуваат шумите на површина од 732 хектари, на обработливото земјиште отпаѓаат 212 хектари, а на пасиштата 168 хектари.
Селото, во основа, има полјоделско-шумарска функција.
За време на отоманскиот период, селаните сами ја поседувале земјата. По заминувањето на Турците, селаните збогатени од печалбите купувале плодна почва во рамнината околу Треска, во атарите на торбешките села.
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според податоците од 1873 година, селото Орланци имало 48 домаќинства со 184 жители христијани (Македонци).
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото имало 640 жители, сите Македонци. Според егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“), во 1905 година во Орланци имало 800 жители, под врховенството на Бугарската егзархија.
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Орланци се води како чисто македонско село во Кичевската каза на Битолскиот санџак со 100 куќи.
Една статистика, која ја подготвил кичевскиот училиштен инспектор Крсто Димчев во 1909 година, ги дава следниве податоци за Орланци:
Домаќинства | Гурбетчии | Писмени | Неписмени | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
мажи | жени | вкупно | мажи | жени | вкупно | ||
98 | 170 | 153 | 42 | 195 | 181 | 242 | 423 |
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 450 Македонци.
Селото преминало од средно во мало село, коешто во 1961 година броело 392 жители, а во 1994 година бројот се намалил на 76 жители, македонско население.
Според пописот од 2002 година, во селото Орланци живееле 37 жители, сите Македонци.
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 17 жители, од кои 14 Македонци и 3 лица без податоци.
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Население | 640 | 800 | 514 | 474 | 392 | 281 | 151 | 83 | 76 | 37 | 17 |
Во селото Орланци живеат Македонци, христијани. Во селото има староседелски и доселенички родови.
Според истражувањата на Јован Трифуноски во 1960-тите години родови во селото се:
Според истражувањата пак на Тома Смиљаниќ во периодот од 1921-1926 година родови во селото се:
Селото влегува во рамките на Општина Кичево, која била проширена по новата територијална поделба на Македонија во 2013 година. Во периодот од 1996-2013 година, селото се наоѓало во некогашната Општина Вранештица.
Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Кичево. Селото припаѓало на некогашната општина Кичево во периодот од 1955 до 1965 година.
Во периодот 1952-1955, селото било седиште на тогашната истоимена општина, во која покрај селото Орланци, се наоѓале и селата Дупјани, Козичино, Крушица, Миокази, Патец, Рабетино, Речани, Светораче и Челопеци. Во периодот 1950-1952, селото влегувало во рамки на некогашната Општина Челопеци, заедно со селата Лисичани, Миокази, Орланци и Челопеци.
Во селото постои избирачкото место бр. 0809 според Државната изборна комисија, сместено во селскиот дом.
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 35 гласачи.
На парламентарните избори во 2020 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 35 гласачи.
Во минатото се бележи дека селото имало 12 цркви и манастири. Од нив се зачувани само гореспоменатите две. Меѓу оние за кои се знае дека се урнати се: „Св. Атанасиј“, за која се верува дека била средновековна, но без точен датум на изградба; манастирот „Св. Богородица“ и црквата „Св. Ѓорѓи“.
Од селото се имаат иселено бројни жители. Најмногу иселувања се забележани во Белград и Земун, каде по Втората светска војна се иселиле 30 домаќинства. Сосем се имаат иселено родовите Колевци и Силјановци. Родот Поповци во кичевското село Русјаци е доселен од Орланци.
This article uses material from the Wikipedia Македонски article Орланци (Кичевско), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Содржината е достапна под CC BY-SA 4.0 освен ако не е поинаку наведено. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Македонски (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.