Виторија Колона

Образована, мажена благородничка чиј сопруг бил во заробеништво, Колона развила односи во интелектуалните кругови на Искја и Неапол. Нејзината рана поезија почнала да привлекува внимание кон 1510-тите и на крајот станала една од најпопуларните поети во Италија од 16 век. По раната смрт на нејзиниот сопруг, таа отишла во манастир во Рим, и останала калуѓерка што доживеала духовно обновување и остана побожно религиозна до крајот на животот. Познато е дека Колона му била муза на Микеланџело Буонароти.

Колона била родена во Марино, во 1492 г., во семејството Колона во близина на самиот град Рим. Таа била ќерка на Фабрицио Колона, прочуен полицаец на Неаполско Кралство и на Ањезе да Монтефелтро којашто била ќерка на Фредерико да Монтефелтро. Таа била свршена во 1495 на 3-годишна возраст со „Феранте“ односно Фернандо Франческо д'Авалос, син на маркезинот ди Пескара, поради инсистирање на кралот Фердинанд на Неапол.

Во 1501 г., имотот и земјата на семејството на Колона бил запленат од страна на папата Александар VI, па семејството морало да се пресели во Искја, домот на свршеникот на Колона. Во Искја, Колона добила хуманистичко образование за уметност и литература од Костанца д'Авалос, тетката на нејзиниот свршеник. Нејзината рака ја барале многу дворјани, вклучувајќи ги и војводите од Савој и Браганца, но таа го одбрала Д'Авалос за нејзин сопруг на островот Искја, на 27 декември 1509 г. Таму, Виторија станала дел од кнежевството на Костанца д'Авалос, војвотката од Франкавила, тетка на нејзиниот сопруг.

Парот живеел заедно во Искја до 1511 година, кога сопругот го понудил својот меч на Лигата против Французите. Бил заробен во 1512 г. во битката кај Равена, и бил пренесен во Франција. За време на притворот и долгите години што следеле, Колона и д'Авалос се допишувале во проза и во стих, но преживеало само едно поетско „Послание“ до нејзиниот сопруг. Џозеф Гибалди согледал дека песната на Виторија до Феранте е директна имитација на Хероидите од Овидиј каде што познатите антички жени, Дидо и Медеја упатуваат поплаки до своите отсутни љубовници. Колона го минала летото во 1525 г. во замокот на својот татко во Марино и таму се разболела. Тогаш таа таму добила копија од Книгата на дворјанинот на Балдесаре Кастиљоне, која таа ја циркулирала низ Неапол.

На 3 декември 1525 г., Фернандо умрел во Милано од своите рани што ги добил во битката кај Павија. Колона, која брзала да го чува својот сакан, ја примила жалната веста за смртта во Витербо. Таа застанала со патувањето, повлекувајќи се во црквата Сан Силвестро во Рим, каде што имало манастир од Редот на Санта Кјара. Нејзиното барање да влезе во манастирот како дел од него било одбиено од папата Климент VII и од братот Асканио, потоа враќајќи се во Искја, таму останала неколку години. Абигејл Брундин ги откри намерите на Клемент и Асканио за одбивањето на барањето на Колона дека тие се надевале на иден брак за да се создадало уште еден посакуван политички сојуз. Меѓутоа, таа одбила и тотално се посветила на пишувањето поезија.

Иако се верувало дека поезијата на Виторија Колона излегла од мода по 16-тиот век, нејзината поезија оттогаш започнува да се реобјавува, често во повеќе изданија. Се покажало дека нејзината поезија го инспирирала шпанско-неаполскиот поет Франциско де Алдана за неговите дела.

• Летај не премногу високо Сонети на Габриел де Коињар и Виторија Колона во превод на Џон Галас, Контемплативна поезија 6 (Оксфорд: SLG Press, 2022)