ເຂດປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ: ເຂດໃນບາງກອກ ປະເທດໄທ

ຕັ້ງຢູ່ບໍລິເວນທາງທິດຕາເວັນຕົກຂອງຝັ່ງພະນະຄອນ ມີອານາບໍລິເວນຕິດຕໍ່ກັບເຂດໄກ້ຄຽງ ດັງນີ້

• ທິດເໜືອ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດດຸສິດ ມີຄອງຜະດຸງກຸງກະເສມເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
• ທິດຕາເວັນອອກ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດປະທຸມວັນ ມີຄອງຜະດຸງກຸງກະເສມເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
• ທິດໃຕ້ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດສັມພັນທະວົງ ມີຖະໜົນພະຮາມທີ 4 ແລະຖະໜົນຈະເລີນກຸງເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ
• ທິດຕາເວັນຕົກ ຕິດຕໍ່ກັບເຂດພະນະຄອນ ມີຄອງຮອບກຸງ (ຄອງໂອ່ງອ່າງ) ແລະຖະໜົນລາຊະດຳເນິນນອກເປັນເສັ້ນແບ່ງເຂດ

ຊື່ເຂດ "ປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ" ຕັ້ງຂຶ້ນເພື່ອເປັນອະນຸສອນແກ່ປ້ອມປ້ອງກັນຂ້າສຶກທີ່ຕັ້ງຢູ່ໃຕ້ຕະຫຼາດນາງເລິ້ງບ້ານຍວນ ໄກ້ຂົວນົບພະວົງ ເຊິ່ງເປັນໜຶ່ງໃນເຈັດປ້ອມທີ່ພະບາດສົມເດັດພະຈອມເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວໂປດເກົ້າໃຫ້ສ້າງຂຶ້ນຕະຫຼອດຝັ່ງຄອງຜະດຸງກຸງກະເສມ (ຄູພະນະຄອນໃໝ່ໃນສະໄໝນັ້ນ) ຕໍ່ມາເມື່ອຕົວເມືອງຂະຫຍາຍອອກໄປຫຼາຍຂຶ້ນແລະຄວາມຈຳເປັນໃນການປ້ອງກັນສັດຕູດ້ວຍປ້ອມປາການກໍໝົດໄປ ປ້ອມນີ້ຈຶງຖືກລື້ລົງພ້ອມກັບປ້ອມອື່ນໆ

ອຳເພີປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ ຕັ້ງຂຶ້ນຕາມປະກາດກະຊວງນະຄອນບານເມື່ອວັນທີ 15 ຕຸລາ ຄ.ສ. 1915 (ລາຊະສະໄໝພະບາດສົມເດັດພະມຸງກຸດເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ) ແມ່ນອຳເພີຊັ້ນໃນອຳເພີໜຶ່ງຂອງບາງກອກ (ປ່ຽນຊື່ມາຈາກມົນທົນກຸງເທບ) ບ່ອນທີ່ທຳການຢູ່ບໍລິເວນຖະໜົນຫຼວງ ຫຼັງວັດເທບສິລິນທາວາດ ຕຳບົນປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ ຕໍ່ມາໃນວັນທີ 21 ຕຸລາ ປີດຽວກັນ ໄດ້ມີປະກາດກະຊວງນະຄອນບານກຳໜົດເຂດການປົກຄອງໃນບາງກອກຂຶ້ນໃໝ່ ໂດຍກຳໜົດໃຫ້ອຳເພີປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍຮວມຢູ່ໃນທ້ອງທີ່ຈັງຫວັດພະນະຄອນ

ໃນວັນທີ 1 ເມສາ ຄ.ສ. 1926 (ລາຊະສະໄໝພະບາດສົມເດັດພະປົກເກົ້າເຈົ້າຢູ່ຫົວ) ທາງການໄດ້ປ່ຽນແປງຖານະເຂດການປົກຄອງຂະໜາດນ້ອຍທີ່ມີອານາເຂດຕິດຕໍ່ກັນໄກ້ຊິດຈັງຫວັດພະນະຄອນ ເພື່ອເປັນການປະຫຍັດງົບປະມານແຜ່ນດິນ ອຳເພີປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍຈຶງຖືກລົດຖານະເປັນ ກິ່ງອຳເພີປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ ຂຶ້ນກັບອຳເພີສາມຍອດ ແບ່ງເຂດການປົກຄອງອອກເປັນ 22 ຕຳບົນ

ໃນປີ ຄ.ສ. 1938 (ລາຊະສະໄໝພະບາດສົມເດັດພະເຈົ້າຢູ່ຫົວອານັນທະມະຫິດົນ) ທາງການໄດ້ປັບປຸງເຂດການປົກຄອງໃໝ່ເພື່ອໃຫ້ເໝາະສົມກັບສະພາບພື້ນທີ່ໂດຍຍຸບຮວມອຳເພີທີ່ມີຂະໜາດເນື້ອທີ່ນ້ອຍແລະຈຳນວນປະຊາກອນບໍ່ຫຼາຍເຂົ້ານຳກັນ ສຳລັບອຳເພີປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍໄດ້ຮັບໂອນພື້ນທີ່ຕຳບົນວັດໂສມມະນັດ ຕະຫຼາດນາງເລິ້ງ ແລະມະຫານາກຈາກອຳເພີນາງເລິ້ງເຊິ່ງຍຸບລົງໃນຄາວນີ້ ແລະໄດ້ຍ້າຍທີ່ວ່າການອຳເພີໄປຕັ້ງທີ່ສາມແຍກຖະໜົນຫຼານຫຼວງຕັດກັບຖະໜົນພະນຽງຕຳບົນວັດໂສມມະນັດ ເຊິ່ງເຄີຍເປັນບ່ອນຕັ້ງທີ່ວ່າການອຳເພີນາງເລິ້ງ

ໃນປີ ຄ.ສ. 1940 ມີປະກາດປ່ຽນແປງເຂດຕຳບົນແລະອຳເພີໃນຈັງຫວັດພະນະຄອນແລະຈັງຫວັດທົນບຸລີ ຕຳບົນມະຫານາກແລະຕະຫຼາດນາງເລິ້ງຖືກຍຸບເຂົ້າກັບຕຳບົນວັດໂສມມະນັດ ຕຳບົນບ້ານບາດຖືກຍຸບໄປຮວມກັບຕຳບົນວັດເທບສິລິນແລະປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ ຕຳບົນໂຮງລ້ຽງເດັກແລະສວນມະລິຖືກຍຸບເຂົ້າກັບຕຳບົນວັດເທບສິລິນແລະຕຳບົນວໍລະຈັກຖືກຍຸບຮວມເຂົ້າກັບຕຳບົນປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ ຈາກນັ້ນກະຊວງມະຫາດໄທໄດ້ມີປະກາດປ່ຽນແປງການປົກຄອງໃນຈັງຫວັດພະນະຄອນໃໝ່ອີກຄັ້ງເມື່ອປີ ຄ.ສ. 1947 ຄັ້ງນີກຳໜໄດໃຫ້ອຳເພີປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍແບ່ງເຂດການປົກຄອງຍ່ອຍອອກເປັນ 5 ຕຳບົນ

ຕໍ່ມາມີປະກາດຄະນະປະຕິວັດໃຫ້ຮວມຈັງຫວັດພະນະຄອນກັບຈັງຫວັດທົນບຸລີເຂົ້ານຳກັນເປັນນະຄອນຫຼວງກຸງເທບທົນບຸລີໃນປີ ຄ.ສ. 1971 ເຊິ່ງເປັນດຽວກັບທີ່ອຳເພີປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍໄດ້ຍ້າຍທີ່ວ່າການຈາກຖະໜົນຫຼານຫຼວງໄປຕັ້ງຢູ່ທີ່ຖະໜົນສູພະມິດ ຕຳບົນວັດໂສມມະນັດ (ທີ່ຕັ້ງປັດຈຸບັນ) ແລະໃນປີຕໍ່ມາ (ຄ.ສ. 1972) ກໍມີປະກາດຄະນະປະຕິວັດປ່ຽນຮູບແບບການບໍລິຫານນະຄອນຫຼວງໃໝ່ອີກຄັ້ງຈາກນະຄອນຫຼວງກຸງເທບທົນບຸລີເປັນກຸງເທບມະຫານະຄອນ ແບ່ງພື້ນທີ່ອອກເປັນເຂດແລະແຂວງແທນອຳເພີແລະຕຳບົນ ອຳເພີປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍຈຶງໄດ້ຮັບການປ່ຽນແປງຖານະເປັນ ເຂດປ້ອມປາບສັດຕຸພ່າຍ ນັບແຕ່ນັ້ນ

ເຂດປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍແບ່ງເຂດການປົກຄອງຍ່ອຍອອກເປັນ 5 ແຂວງ (khwaeng) ໄດ້ແກ່

ຖະໜົນສາຍຫຼັກໃນພື້ນທີ່ເຂດປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ ໄດ້ແກ່

• ຖະໜົນພະຮາມທີ 4 ຊ່ຽມລະຫວ່າງສີ່ແຍກໝໍມີ ເຖິງຂົວຈະເລີນສະຫວັດ 36
• ຖະໜົນຫຼານຫຼວງ ຊ່ຽມລະຫວ່າງຂົວຜ່ານຟ້າລີລາດເຖິງຂົວຈະຕຸລະພັກຮັງສະລິດ (ສີ່ແຍກສະພານຂາວ)
• ຖະໜົນວໍລະຈັກ ຊ່ຽມຖະໜົນຈະເລີນກຸງ (ສີ່ແຍກເອສ ເອ ບີ) ກັບຖະໜົນບຳລຸງເມືອງ (ສີ່ແຍກແມ້ນສີ)
• ຖະໜົນຈະເລີນກຸງ ຊ່ຽມລະຫວ່າງຂົວດຳຮົງສະຖິດກັບສີ່ແຍກໝໍມີ
• ຖະໜົນບຳລຸງເມືອງ ຊ່ຽມລະຫວ່າງຂົວສົມມຸດຕິອະມອນມາກກັບຂົວກະສັດສຶກ
• ຖະໜົນໄມຕີຈິດ ເລິ່ມຕົ້ນຈາກຖະໜົນຫຼວງ (ຫ້າແຍກພັບພາໄຊ) ຜ່ານວົງວຽນ 22 ກໍລະກົດ ສິ້ນສຸດທີ່ຖະໜົນກຸງກະເສມ(ສີ່ແຍກໄມຕີຈິດ)
• ຖະໜົນມິດພັນ ຊ່ຽມຖະໜົນຫຼວງກັບຖະໜົນຈະເລີນກຸງ (ສີ່ແຍກໝໍມີ)
• ຖະໜົນເສືອປ່າ ຊ່ຽມຖະໜົນຈະເລີນກຸງ (ສີ່ແຍກເສືອປ່າ) ກັບຖະໜົນຫຼວງ (ສີ່ແຍກໂຮງພະຍາບານກາງ)
• ຖະໜົນຈັກກະພັດດິພົງ ຊ່ຽມຖະໜົນບຳລຸງເມືອງ (ສີ່ແຍກແມ້ນສີ) ກັບຖະໜົນລາຊະດຳເນິນນອກ (ສີ່ແຍກ ຈ.ປ.ລ.)
• ຖະໜົນນະຄອນສະຫວັນ ຊ່ຽມລະຫວ່າງຂົວເທວະກຳຮັງຮັກກັບຂົວຜ່ານຟ້າລີລາດ
• ຖະໜົນພັບພາໄຊ ຊ່ຽມຖະໜົນຈະເລີນກຸງ (ສີ່ແຍກແປງນາມ) ກັບຖະໜົນບຳລຸງເມືອງ (ສາມແຍກອະນາໄມຫຼືສາມແຍກໂຊໂຫ)
• ຖະໜົນວົງວຽນຍີ່ສິບສອງກະລະກະດາຄົມ ແມ່ນຖະໜົນວົນຮອບວົງວຽນ 22 ກະລະກະດາຄົມ
• ຖະໜົນສັນຕິພາບ ເລິ່ມຕົ້ນຈາກຖະໜົນພັບພາໄຊ ຜ່ານວົງວຽນ 22 ກະລະກະດາຄົມ ສິ້ນສຸດທີ່ຖະໜົນກຸງກະເສມ
• ຖະໜົນຫຼວງ ຊ່ຽມລະຫວ່າງຂົວລະພີພັດທະນະພາກກັບຂົວນົບພະວົງ
• ຖະໜົນຍຸຄົນ 2 ຊ່ຽມຖະໜົນບຳລຸງເມືອງ (ສາມແຍກຍຸຄົນ 2 ຫຼື ສາມແຍກສວນມະລິ) ກັບຖະໜົນຫຼວງ (ສີ່ແຍກໂຮງພະຍາບານກາງ)
• ຖະໜົນບໍລິພັດ ຊ່ຽມລະຫວ່າງຖະໜົນເຍົາວະລາດຂະໜານໄປກັບຄອງຮອບກຸງຫຼື ຄອງໂອ່ງອ່າງ ໄປຮອດຂົວມະຫາດໄທອຸທິດທີ່ຂ້າມຄອງມະຫານາກໄປຊ່ຽມຖະໜົນດຳຮົງຮັກແລະຖະໜົນລາຊະດຳເນິນນອກ

 

• ພູເຂົາທອງ (ພະບໍລົມບັນພົດ) ໃນວັດສະເກດລາຊະວໍລະມະຫາວິຫານ
• ກະຊວງຄົມມະນາຄົມ
• ກະຊວງການພັດທະນາສັງຄົມແລະຄວາມມັ່ນຄົງຂອງມະນຸດ
• ກະຊວງການທ່ອງທ່ຽວແລະກີລາ
• ວັດມັງກອນກະມະລາວາດ (ວັດເລັ່ງເນີ່ຍຍີ່)
• ເວທີມວຍລາຊະດຳເນິນ
• ວັດເທບສິລິນທາວາດ
• ໂຮງຮຽນເທບສິລິນ
• ໂຮງຮຽນສາຍປັນຍາ ໃນພະບໍລົມລາຊິນູປະຖັມ
• ວົງວຽນ 22 ກະລະກະດາ
• ວັດພະພິເຣນ
• ວັດສິຕາຮາມ
• ວັດດິສານຸກາຮາມ
• ວັດສຸນທອນທຳມະທານ
• ວັດໄຊຊະນະສົງຄາມ
• ວັດເທວີວໍລະຍາດ
• ວັດໂສມມະນັດລາຊະວໍລະວິຫານ
• ວັດພັບພາໄຊ
• ວັດຄະນິກາຜົນ

• ຕະຫຼາດຄອງຖົມ ແມ່ນຕະຫຼາດນັດວັນເສົາ-ອາທິດ ເຊິ່ງສ່ວນຫຼາຍຈະຂາຍກ່ຽວກັບຊິ້ນສ່ວນໄຟຟ້າລາຄາຖືກ
• ຕະຫຼາດໂບ໊ເບ໊ ຕະຫຼາດທີ່ຂາຍເສື້ອຜ້າລາຄາຖືກ
• ຕະຫຼາດນາງເລິ້ງ ຕະຫຼາດບົກແຫ່ງທຳອິດຂອງໄທ ແລະເປັນຊຸມຊົນທີ່ມີປະຫວັດສາດຍາວນານ

• ເວັບໄຊຕ໌ສຳນັກງານເຂດປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ Archived 2007-09-27 at the Wayback Machine
• ແຜນທີ່ເຂດປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ Archived 2007-09-27 at the Wayback Machine
• ແຜນທີ່ແລະພາບຖ່າຍທາງອາກາດຂອງ ເຂດປ້ອມປາບສັດຕູພ່າຍ
  • ພາບຖ່າຍດາວທຽມຈາກວິກິແມເປຍ ຫຼືກູເກິ້ນແມປສ໌
  • ແຜນທີ່ຈາກມັລຕິແມປ ຫຼືໂກລບອລໄກດ໌
  • ພາບຖ່າຍທາງອາກາດຈາກເທີຣາເຊິຣ໌ຟເວີ

100°30′47″E / 13.758°N 100.513°E / 13.758; 100.513