Palladium

Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

Palladium is e sjemisch element mit 't symbool Pd en 't atoeamnómmer 46. 't Is e zilverwit euvergansmetaal.

Es poejer is palladium 'ne goje katalysator en wuuertj 't gebroek in hydrogenerings- en dehydrogeneringsreacties; ouch wuuertj 't gebroek bie 't opwirke van petroleum in raffinaderieje. Es legering wuuertj 't gebroek in sieräöj. Anger toepassinge zeen:

• Witgóld is 'n legering van góld die is óntkluuerdj dore toeveuging van palladium. Ouch puur palladium wuuertj gebroek veur sieräöj van te make;
• Net wie góld kan palladium toet 'n hieël dón laog waere geslage (0,1 µm);
• Waterstof diffundeertj mekkelik door verhit palladium, 'n eigesjap die wuuertj gebroek veur 't gaas te zuvere;
• Palladium wuuertj ouch gebroek inne tandjhaelkónde, in oere, vlegerbougies en inne perduksje van chirurgische instermènter en lektriksjakelinge;
• Inne organische sjemie wuuertj palladium gebroek es katalysator veur alderhenj aan koppelingsreacties wie de Kumada-reactie, Negishi-reactie, Stille-reactie, Suzuki-reactie, Hyama-reactie, Sonogashira-reactie, Heck-reactie, 't Wacker-percès enne Buchwald-Hartwigaminering;
• Ómdet 't groeate wieväölheje waterstofgaas kan absorbere die 't bie verhuuegdje temperatuur weer vrieluuet, is palladium meugelik broekbaart es 'n opslaagmedium in brandjstofcelle;
• De palladium-waterstofelektrood.