Айлауық

Дүние жүзінде Жерорта теңізі маңында, Батыс және Орта Азияда, Батыс Қытайда өсетін 150-дей түрі белгілі. Қазақстанда 10 түрі анықталған, топырақ талғамайды, тастақты, сортаңды жерлерде де өсе береді. Жиі кездесетін түрі – гмелина Айлауығы (Onosma gmelіnі). Биіктігі 20 – 50 см, сабақтары бірнешеу, бұталы, түкті. Жапырақтары ұзын, 15 см-дей. Тостағаншасы 5 бөлек жапырақшалы, күлтесі ақ, сары, қызғылт не көгілдір түсті, ернеуі 5 бөлікке тілімденген, сыртын тікен тәрізді қатты түк басқан. Аталығы 5, аналығы біреу. Мамыр – шілде айларында гүлдеп, тамызда жемістенеді. Жемісі – жаңғақша.

Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Өсімдіктер Бөлімі: Гүлді өсімдіктер Табы: Қос жарнақтылар (unranked) Asterids Сабы: Incertae sedis Тұқымдасы: Boraginaceae Тегі: Onosma L.
Үлгілік түрі
Onosma echioides
түрлері
85-150 түрі белгілі

Айлауық – халық медицинасында дәрілік өсімдік, кейде бал арасы үшін қолдан өсіріледі. Аналық айлауық (Onosma stamіneum) деген түрі Солтүстік Үстіртте өте сирек кездесетін түр болғандықтан қорғауға алынып, Маңғыстау облысының «Қызыл кітабына» енгізілген.