ფასკუნჯი
ფასკუნჯი, ყაჯირი, ძერძერუკი (ლათ.
მისი სხეულის სიგრძეა 60–70 სმ, ფრთების შლილი 155–180 სმ, მასა 1,6–2,2 კგ. ზრდასრული ფრინველი თეთრია, აქვს შავი მომქნევი ბუმბულები, რომლებიც მკვეთრადაა გამიჯნული ფრთის დანარჩენი ნაწილისაგან, გრძელი და ვიწრო ნისკარტი, რომბისებური კუდი. სახე შეფერილია ყვითლად და შეუბუმბლავია. ნისკარტი მოყვითალოა, მუქი წვერით. ფრთები ვიწრო. ფეხები სუსტი, მოვარდისფრო. თვალის ფერადი გარსი მუქი. ნესტოები განლაგებულია გრძივად. კეფასა და კისერზე გაბურძგნული ბუმბული აქვს. ახალგაზრდა ფრინველი მოყავისფრო-მორუხოა, ღია ფერის სახითა და ნისკარტით. ზრდასრული შეფერილობას დაახლოებით 5 წელში იღებს. ფრენის დროს სხეულის კონტურით ბატკანძერს წააგავს, თუმცა, მისგან განსხვავებით, უფრო მოკლე კუდი და შედარებით მოკლე, ნაკლებად წვეტიანი ფრთები აქვს. ფრენს ლივლივით, იშვიათად ფრთების ქნევით. ხმა — წკრიალა რაკრაკი. გავრცელებულია სამხრეთ ევროპაში, აფრიკაში, სამხრეთ-დასავლეთ და შუა აზიაში, ინდოეთში; საქართველოში გადამფრენი და მობუდარია. მთებში ადის ზღვის დონიდან 4500 მეტრამდე. ზამთარში ზომიერი განედებიდან მიგრირებს ტროპიკებში. ბინადრობს სტეპის ლანდშაფტის მთებსა და მთისწინეთებში. ცხოვრობს მარტო ან ჯგუფებში. უმთავრესად იკვებება მძორით, შეუძლია ძვლების, მყესების, ჩლიქების, ტყავის გამხმარი ნაფლეთების ჭამა, იჭერს ქვეწარმავლებსაც. სამხრეთ რაიონებში ეტანება დასახლებებს, თამაშობს მენაგვის როლს; ხშირად იკრიბება დიდ გუნდებად. ბუდობს კლდოვან ნიშებსა და ხელოვნურ გამოქვაბულებში, მიტოვებულ შენობებში, იშვიათად ხეებზე. ზოგჯერ ჰქმნიან რამდენიმე ათეული მობუდარი წყვილისაგან შემდგარ კოლონიებს. აპრილში – მაისის დასაწყისში დებს 2 მოყვითალო-თეთრ კვერცხს მურა-წითელი ლაქებით. კრუხობს ორივე მშობელი 40 დღის განმავლობაში. ბარტყების გამოკვება 85 დღე გრძელდება. სრულწლოვანებას მე-4–5 წელს აღწევენ, ცოცხლობენ 37 წლამდე. არეალის დიდ ნაწილში ჩვეული ფრინველია. ევროპასა და საქართველოში იშვიათია, შეტანილია IUCN-ისა და საქართველოს წითელ ნუსხებში.
| ფასკუნჯი | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||||
| Neophron percnopterus (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||
| სინონიმები | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| დაცვის სტატუსი | |||||||||||||||
 IUCN 3.1 Endangered : 22695180 | |||||||||||||||
| გავრცელება | |||||||||||||||
 გამრავლება მთელი წლის მანძილზე მიგრაციის მარშრუტები გამოზამთრება გამქრალი შესაძლო გამქრალი | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
გალერეა
-
მოზარდი და ზრდასრული -
ფრენა -
კვერცხი -
_and_Adult_(R).jpg)
.jpg)
რესურსები ინტერნეტში
- BTO BirdFacts – Egyptian Vulture
- Species text in The Atlas of Southern African Birds
- Global Raptor Information Network დაარქივებული 2022-04-20 საიტზე Wayback Machine.
- A photo story on how the Egyptian Vulture can crack an Ostrich egg დაარქივებული 2006-01-02 საიტზე Wayback Machine.
- Ageing and sexing (PDF; 5.6 MB) by Javier Blasco-Zumeta & Gerd-Michael Heinze დაარქივებული 2016-03-05 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო
This article uses material from the Wikipedia ქართული article ფასკუნჯი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.