ბატკანძერი
ბატკანძერი, კრავიჭამია (ლათ.
მისი სხეულის სიგრძეა 100–115 სმ, ფრთების შლილი 245–272 სმ, მასა 5–7 კგ. აქვს გრძელი და ვიწრო ფრთები, რომბისებური ან სოლისებრი კუდი. თავი და მუცლის მხარე მოყვითალო ან მოთეთროა, თუმცა იმის გამო, რომ ხშირად იღებება წითელი ფერის თიხებში, ეს ადგილები მონარინჯისფრო უხდება. ტანი და ფრთები მოშავოა, ზემოდან მონაცრისფრო ელფერით. ნისკარტი და ფეხები რუხი. გალო თითებამდეა შებუმბვლილი. ნისკარტის ორივე მხარეს ჩამოშვერილია ჯაგრისებრი ბუმბულის ორი კონა — „წვერი“. ერთი წლის ფრინველის კისერი და თავი შავია. ზრდასრულის შეფერილობას 5 წლის ასაკში ღებულობს. ხმა — დაბალი სტვენა და თავისებური კნავილი. გავრცელებულია ევროპის, წინა და ცენტრალური აზიისა და აფრიკის მთებში, იშვიათად დაბლობშიც ჩამოდის. საქართველოში გვხვდება სვანეთში, ყაზბეგის მუნიციპალიტეტში, მთათუშეთში, ფშავ-ხევსურეთში, ლაგოდეხის ნაკრძალში, ბორჯომ-ხარაგაულის ეროვნულ პარკში, ახალციხისა და ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტებში (4800 მეტრამდე ზღვის დონიდან). მაღალმთის ბინადარია, თავს აფარებს კლდოვან ნაპრალებს, სუბალპური და ალპური სარტყლების ღია, ქვიან ან კლდიან ადგილებს. მკვიდრი ფრინველია. საკვები რაციონის ძირითად ნაწილს დაღუპული ცხოველების ლეში წარმოადგენს, ზოგჯერ წვრილი ცხოველებითაც იკვებება (მაგ., ვირზაზუნა). საკბილოს მაღლა ფრენის დროს აკვირდება. შეუძლია დიდი ძვლებისა და კუს ბაკნის დამტვრევაც, ამისათვის მას დიდი სიმაღლიდან ძირს ახეთქებს. ენის განსაკუთრებული აგებულება საშუალებას აძლევს ლულოვანი ძვლიდან მოიპოვოს ძვლის ტვინი. თანამედროვე დროში ზამთრის პირობებში მისი საკვები ბაზა გაუარესდა. გამრავლების ციკლი მეტად თავისებურია: შეწყვილება ნოემბერში იწყება და თებერვლამდე გრძელდება. ბუდობს კლდეებში; ბუდე წარმოადგენს ტოტების გროვას, სადაც ხანდახან ძვლებიცაა შერეული და დაფარულია ბალახით და ხავსით. დეკემბერში ან თებერვალ-მარტში დებს 2 (იშვიათად 1) მოთეთრო კვერცხს, ყავისფერი ლაქებითა და წინწკლებით. ინკუბაცია 55–60 დღე-ღამე გრძელდება. მართვეები იჩეკებიან თებერვლის ბოლოს – მარტის დასაწყისში, რომელთაგან უმცროსს გამოჩეკიდან რამდენიმე დღეში მშობლები კლავენ და ჭამენ. ბუნებრივ კონკურენტებს შესაძლოა მიეკუთვნებოდეს ორბი, სვავი, ყაჯირი, მთის არწივი. ჰყავთ მსოფლიოს სხვადასხვა ზოოპარკში, მათ შორის, 1976 წელს 2 ბატკანძერი ჰყავდათ თბილისის ზოოპარკშიც. დაფიქსირებულია ტყვეობაში გამრავლების ფაქტიც (1 მართვე, 1973, ალმა-ათის ზოოპარკი). შეტანილია საქართველოს წითელ ნუსხაში.
| ბატკანძერი | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||||
| Gypaetus barbatus (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||
| სინონიმები | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| დაცვის სტატუსი | |||||||||||||||
 IUCN 3.1 Near Threatened : 22695174 | |||||||||||||||
| გავრცელება | |||||||||||||||
 მკვიდრი გამოზამთრება სავარაუდოდ გამქრალი გამქრალი სავარაუდოდ გავრცელებული (მკვიდრი) არსებული და რეინტროდუცირებული (მკვიდრი) | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
გალერეა
-
ესპანეთში -
ფრენა -
კვერცხი -
.jpg)
.jpg)
).jpg)
სქოლიო
This article uses material from the Wikipedia ქართული article ბატკანძერი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.