ნოვოროსიისკის ოკრუგი

მდებარეობდა გუბერნიის ჩრდილოეთ ნაწილში, მოქცეულს კავკასიონის მთავარი ქედსა და შავ ზღვას შორის. ჩრდილოეთიდან ესაზღვრებოდა ყუბანის ოლქის ტამანის განყოფილება, აღმოსავლეთით — ეკატერინოდარის განყოფილება, სამხრეთით ტუაფსეს ოკრუგი. ფართობი — 1 230 კმ². ადმინისტრაციული ცენტრი — ნოვოროსიისკი.

1896 წლის 23 მაისს (4 ივნისს) უმაღლესი ბრძანებულებით შავი ზღვის ოკრუგის ბაზაზე შეიქმნა შავი ზღვის გუბერნია და მის შემადგენლობაში ტუაფსეს ოკრუგი — სოჭის განყოფილების ბაზაზე.

1920 წლის 11 მაისს, თავისი ოკრუგებით ლიკვიდირებულ იქნა შავი ზღვის გუბერნია, ხოლო ტუაფსეს უკრუგის ტერიტორიაზე წარმოიქმნა ნოვოროსიისკისა და გელენჯიკის თემები.

• Основные административно-территориальные преобразования на Кубани (1793—1985 гг.) / Сост.: А. С. Азаренкова, И. Ю. Бондарь, Н.С. Вертышева. — Краснодар: Краснодарское кн. изд-во, 1986. — 394 с.
• Туапсе // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.