მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია აზიასა და ოკეანეთში

რამდენიმე არაბული და ევროპული ქვეყანა (თურქეთი, კვიპროსი, აზერბაიჯანი, სომხეთი, საქართველო და ისრაელი) და ასევე რუსეთის აზიური ნაწილი მეორდება ქვემოთ მოცემულ სიაში.

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ავსტრალიაში.

 

• დიდი ბარიერული რიფი (1981)
• კაკადუს ეროვნული პარკი (1981)
• უილანდრას ტბის რეგიონი (1981)
• ლორდ-ჰაუ და ბოლს-პირამიდა (1982)
• ტასმანიის ველური ბუნება (1982)
• გონდვანას ტენიანი ტყეები (1986)
• ულურუ-კატა ტიუტას ეროვნული პარკი (1987)
• კვინსლენდის ტენიანი ტროპიკები (1988)
• შარკის ყურე (1991)
• კ. ფრეიზერი (1992)
• ავსტრალიის ნამარხი ძუძუმწოვრების ადგილები (რივერსლეი/ნარაკურტი) (1992)
• ჰერდი და მაკდონალდის კუნძულები (1997)
• კ. მაკუორი (1997)
• დიდი ცისფერი მთების ტერიტორია (2000)
• პურნულულუს ეროვნული პარკი (2003)
• სამეფო საგამოფენო დარბაზი და კარლტონის ბაღები (2004)
• სიდნეის ოპერის თეატრი (2007)
• ავსტრალიის საპატიმროები (2010)
• ნინგალუს სანაპირო (2011)

• ჯამის მინარეთი (2002)
• ბამიანის ბუდას ქანდაკებები (2003)

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები აზერბაიჯანში.

• ძველი ქალაქი ბაქო შირვანშაჰების სასახლე და ყიზყალასი (2000)
• გობუსტანის სახელმწიფო ნაკრძალი (2007)

• ალ-აინის კულტურული ძეგლები (2011)

• ტე-ვაჰიპაუნამუ (1990)
• ტონგარიროს ეროვნული პარკი (1990)
• ახალი ზელანდიის სუბანტარქტიკული კუნძულები (1998)

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ბანგლადეშში.

 

• ბაგერჰათის მეჩეთი (1985)
• პაჰარპურეს ბიჰარა (1985)
• სუნდარბანსი (1997)

• კალათ-ალ-ბაჰრეინი (2005)
• ბაჰრეინის მარგალიტების ბილიკი (2012)
• დილმუნის ყორღანები (2019)

• ჰათრა (1985)
• აშური (2003)
• არქეოლოგიური ქალაქი სამარა (2007)
• ერბილის ციტადელი (2014)
• The Ahwar of Southern Iraq (2016)

• როი-მატა (2008)

• ჰუეს მონუმენტების კომპლექსი (1993)
• ჰა-ლონგის უბე (1994)
• ძველი ქალაქი ჰოი-ანი (1999)
• მი-სონის ტაძარი (1999)
• ფონგ-ნჰა-კე-ბანგის ეროვნული პარკი (2003)
• თანგ-ლონგის სამეფო ქალაქი (2010)
• ჰოს დინასტიის ციტადელი (2011)
• ჩანგ-ანის ლანშაფტების კომპლექსი (2014)

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები თურქეთში.

• გორემეს ეროვნული პარკი და კაპადოკიის კლდეები (1985)
• ქალაქ დივრიგის დიდი მეჩეთი და ჰოსპიტალი (1985)
• ქალაქ სტამბოლის ისტორიული ნაწილი (1985)
• ხათუსა: ხეთების დედაქალაქი (1986)
• ნემრუტ-დაღი (1987)
• ფამუქ-ქალე — ძველი იერაპოლისი (1988)
• ქსანფი-ლეტოონი — ძველი ლიკიის დედაქალაქი (1988)
• ქალაქი საფრანბოლუ (1994)
• ტროა (1998)
• სელიმიეს მეჩეთი (2011)
• ჩათალჰოიუქის ნეოლითური ძეგლები (2012)
• ბურსა და ჯუმალიქიზიქი (2014)
• პერგამონი და მისი მრავალფენიანი ლანდშაფტი (2014)
• ეფესო (2015)
• დიარბაქირის ციხესიმაგრე და ჰევსელის ბაღები (2015)
• ანისი (2016)
• აფროდისიასი (2017)
• გიობექლი-თეფე (2018)
• არსლანთეფეს ბორცვი (2021)

• მერვი (1995)
• კიონეურგენჩი (2005)
• პართიული ციხე–სიმაგრე ნისაში (2007)

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები იაპონიაში.

 

• ჰორიუ-ძის ბუდისტური მონუმენტები (1993)
• ჰიმეძის ციხესიმაგრე (1993)
• სირაკამი-სანჩი (1993)
• იაკუშიმა (1993)
• ძველი კიოტოს ისტორიული ძეგლები (1994)
• სირაკავა-გო და გოკაიამას ისტორიული სოფლები (1995)
• ჰიროსიმის მშვიდობის მემორიალი (1996)
• იცუკუსიმას ტაძარი (1996)
• ნარას ისტორიული მუნუმენტები (1998)
• ნიკოს სალოცავები და ტაძრები (1999)
• გუსუკუ და რიუკიუს სამეფოს არქიტექტურული ძეგლები (2000)
• კუმანო-კოდო (2004)
• სირეტოკოს ეროვნული პარკი (2005)
• ვერცხლის შახტა იბამი-გინძანი (2007)
• ოგასავარის კუნძულები (2011)
• ჰირაიძუმის ისტორიული ძეგლები და მონუმენტები (2011)
• ფუძიამა (2013)
• ტომიოკის აბრეშუმის ფაბრიკა (2014)
• მეიძის ინდუსტრიული რევოლუციის ძეგლები (2015)
• ლე კორბუზიეს არქიტექტურა (2016)
• ოკინოშიმა (2017)
• ნაგასაკის ქრისტიანული ეკლესიები (2018)

• ძველი ქალაქი შიბამი (1982)
• ძველი ქალაქი სანა (1986)
• ისტორიული ქალაქი ზაბიდი (1993)
• სოკოტრის არქიპელაგი (2008)

• ძველი ქალაქი იერუსალიმი (1981)

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ინდოეთში.

 

 

 

• აგრას ციხე (1983)
• აჯანტის გამოქვაბული (1983)
• ფატეჰპურ-სიკრი(1986)
• თაჯ-მაჰალი (1983)
• ძველი გოა (1986)
• ბუდისტური ძეგლი სანჩი (1989)
• ქაჯურაჰო (1986)
• ბჰიმბეტკა (2003)
• არქეოლოგიური პარკი ჩამპანერ-პავაგადჰი (2004)
• ჩჰატრაპატი შივაჯი (2004)
• ელეფანტის გამოქვაბულები(1987)
• ელორის გამოქვაბული (1983)
• ჰუმაუნის აკლდამა (1993)
• ჩოლის მონასტრები (1987, 2004)
• ქალაქ მაჰაბალიპურამის ძეგლების ჯგუფი (1984)
• ჰამპი (1986)
• პატადაკალი (1987)
• კაზირანგის ეროვნული პარკი (1985)
• მანასის ეროვნული პარკი (1985)
• კეოლადეოს ეროვნული პარკი (1985)
• კონარაკეს მზის ტაძარი(1984)
• მაჰაბოდჰი (2002)
• ინდოეთის მთის რკინიგზა(1999)
• ნანდა-დევის ეროვნული პარკი და ყვავილების ხეობა (1988)
• წითელი ფორტი (2007)
• სუნდარბანსის ეროვნული პარკი (1987)
• კუტბ-მინარის მინარეთი (1993)
• ჯანტარ-მანტარი (2010)
• დასავლეთი გატები (2012)
• რაჯასტანის ციხესიმაგრეები (2013)
• რანი-კი-ვავი (2014)
• დიდი ჰიმალაის ეროვნული პარკი (2014)
• ნალანდა (2016)
• კანჩენჯანგის ეროვნული პარკი (2016)
• ლე კორბუზიეს არქიტექტურა (2016)
• აჰმადაბადი (2017)

• ბორობუდურის ტაძრები: ბორობუდური, მენდუტი, პავონი (1991)
• კომოდოს ეროვნული პარკი (1991)
• პრამბანანი (1991)
• უჯუნგ-კულონის ეროვნული პარკი (1991)
• სანგირანი (1996)
• ლორენცის ეროვნული პარკი (1999)
• სუმატრის ტროპიკული ტყეები: გუნუნგ-ლიოსერის ეროვნული პარკი, კერინჩი-სებლატის ეროვნული პარკი და ბუკიტ-ბარისან-სელატანის ეროვნული პარკი (2004)
• ბალის კულტურული ლანდშაფტი: სუბაკის საირიგაციო სისტემა (2012)

• პეტრა (1985)
• ქასრ-ამრა (1985)
• უმ-არ-რასასი (2004)
• უადი-რუმის დაცული ტერიტორიები (2011)
• ალ-მაჰთასი (2015)

 

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ირანში.

• იმამის მოედანი (1979)
• პერსეპოლისი (1979)
• ჩოღა-ზანბილი (1979)
• ტახტ-ი სულეიმანი (2003)
• ბამი (2004)
• ფასარგადი (2004)
• სოლთანიე (2005)
• ბეჰისთუნის წარწერა (2006)
• სომხური მონასტრები ირანში: წმინდა თადეოზის მონასტერი, წმინდა სტეფანეს მონასტერი, ღვთისმშობლის ეკლესია და ძორძორი (2008)
• ბანდ-ე-კეისარი (2009)
• არდაბილის ისტორიული მონუმენტები (2010)
• თავრიზის ისტორიული ბაზარი (2010)
• ერამის ბაღი (2011)
• გონბად-ე-გაბუსი (2012)
• ისპაანის დიდი მეჩეთი (2012)
• გოლესტანის სასახლე (2013)
• შაჰრი-სუჰტე (2014)
• სუზა (2015)
• მეიმანდის კულტურული ლანდშაფტი (2015)
• ირანის მიწისქვეშა წყალმომარაგების სისტემა (2016)
• დაშთე-ლუთი (2016)
• იეზდი (2017)
• ფარსის რეგიონის სასანიდური არქეოლოგიური ლანდშაფტი (2018)
• ჰირკანის ტყეები (2019)

• მასადა (2001)
• ძველი ქალაქი აკო (2001)
• თეთრი ქალაქი (2003)
• ბიბლიური ადგილები – მეგიდო, ასორი, ბეერ-შევა (2005)
• საკმლის გზა ნეგევში (2005)
• ბაჰაიზმის მსოფლიო ცენტრი ჰაიფაში და დასავლეთ გალილეაში (2008)
• კარმელის მთა (2012)
• მარეშას და ბეით-გუვრინის მღვიმეები იუდეის დაბლობებზე (2014)
• ბეით-შეარიმის ეროვნული პარკი (2015)

• ანგკორი (1992)
• პრეაჰ-ვიჰეარის ტაძარი (2008)
• სამბორ-პრეი-კუკი (2017)

• ზუბარაჰი (2013)

• პაფოსი (1980)
• ტროოდოსის რეგიონის მოხატული ეკლესიები (1985, 2001)
• ხიროკიტია (1998)

• ფენიქსის კუნძულების დაცული ტერიტორია (2010)

• ქალაქი ლუანგპრაბანგი (1995)
• ვატ-ფხუ (2001)

• ანჯარი (1984)
• ბაალბექი (1984)
• ბიბლოსი (1984)
• ტვიროსი (1984)
• კადიშის ხეობა და სამეფო კედრების ტყე (1998)

• გუნუნგ-მულუს ეროვნული პარკი (2000)
• კინაბალუს ეროვნული პარკი (2000)
• მალაკის ძველი ქალაქები მალაკა და ჯორჯტაუნი (2008)
• ლენგონგის ხეობა (2012)

• ბიკინის ატოლი (2010)

• პიუს სამეფოს ძველი ქალაქები (2014)
• პაგანი (2019)

• ნან-მადოლი (2016)

• უბსუ-ნური (რუსეთთან ერთად) (2003)
• ორხონის ხეობა (2004)
• მონღოლეთის ალთაის პეტროგლიფები (2011)
• ბურხან-ხალდუნი (2015)
• დაურიის ლანდშაფტი (2017; რუსეთთან ერთად)

• კატმანდუს ხეობა (1979)
• საგარმატხის ეროვნული პარკი (1979)
• ჩიტვანის ეროვნული პარკი (1984)
• ლუმბინი - ბუდას დაბადების ადგილი (1997)

 

• ბაჰლას ციხესიმაგრე (1987)
• არქეოლოგიური ძეგლები - ბატი, ალ-ხუთმი და ალაიუნი (1988)
• საკმევლის მიწა (2000)
• აფლაის ირიგაციული სისტემა (2006)
• ქალჰატი (2018)

 

• მოჰენჯო-დარო (1980)
• ბუდისტური ციხესიმაგრე ტახტი-ი-ბაჰი (1980)
• ტაქსილა (1980)
• ციხესიმაგრე და შალიმარის ბაღები ლაჰორში (1981)
• თატას ისტორიული მონუმენტები (1981)
• როჰტასის ციხესიმაგრე (1997)

• კლდოვანი კუნძულები (2012)

• მაცხოვრის შობის ტაძარი (2012)
• ბატირის ზეთისხილისა და ვაზის კულტურული ლანდშაფტი (2014)
• ჰებრონი (2017)

• კუკის ჭაობი (2008)

მხოლოდ რუსეთის აზიური ნაწილის ძეგლები

• ალტაის ოქროს მთები (1991)
• ბაიკალი (1996)
• კამჩატკის ვულკანები (1996)
• დასავლეთი კავკასიონი (ასევე მდებარეობს ევროპაშიც) (1999)
• სიხოტე-ალინი (2001)
• დერბენტი (ასევე მდებარეობს ევროპაშიც) (2003)
• უბსუ-ნური (მონღოლეთთან ერთად) (2003)
• ვრანგელის კუნძული (2004)
• ლენის სვეტები (2012)
• დაურიის ლნდშაფტი (2017; მონღოლეთთან ერთად)

 

• ხეინსას ბუდისტური ტაძარი (1995)
• ჩონმიო (1995)
• სოკურამი და ბულგუსკა (1995)
• ჩხანდოკუნის სასახლეების კომპლექსი (1997)
• ჰვასონის ციხესიმაგრე (1997)
• კოჩანგის, ჰვასუნესა და კანჰვას დოლმენები (2000)
• კიონჯუს ისტორიული ზონა (2000)
• ჩეჯუდოს ვულკანური კუნძული (2007)
• ჩოსონის დინასტიის მეფეთა აკლდამები (2009)
• ისტორიული სოფლები: ჰაჰოე და იანგდონგი (2010)
• ნამჰანსანსეონი (2014)
• პექჩეს ისტორიული ადგილები (2015)

(ასევე შედის არაბულ სახელმწიფოთა რეგიონში)

• მადაინ-სალიჰი (2008)
• ქალაქ დირაიის ატ-ტურაიფის რაიონი (2010)
• ქალაქი ჯიდა (2014)
• ჰაილის რეგიონის კლდის მხატვრობა (2015)
• ელ-ჰასა (2018)

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები საქართველოში.

 

 

• ბაგრატის ტაძარი და გელათის მონასტერი (1994)
• მცხეთის ისტორიული მონუმენტები: სვეტიცხოველი, ჯვრის მონასტერი (1994)
• ზემო სვანეთი: უშგულის თემი (1996)
• კოლხეთის ტროპიკული ტყეები და ჭაობები (2021)

• სინგაპურის ბოტანიკური ბაღები (2015)

• ძველი ქალაქი დამასკო (1979)
• ძველი ქალაქი ბუსრა (1980)
• პალმირა (1980)
• ძველი ქალაქი ალეპო (1986)
• კრაკ-დე-შევალიე და სალადინის ციტადელი (2006)
• ჩრდილოეთ სირიის ძველი სოფლები (2011)

• კუნძულ რენელის აღმოსავლეთი ნაწილი (1998)

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები სომხეთში.

• აღპატის მონასტერი და სანაინი (1996, 2000)
• ეჩმიაძინი და ზვართნოცი (2000)
• გეღარდის მონასტერი და მდინარე აზატის ხეობა (2000)

 

• ისტორიული ქალაქი აიუტია (1991)
• სუხოტჰაის ისტორიული პარკი, სი-სატჩანალაი, კამპჰაენგ-პჰეტის ისტორიული პარკი (1991)
• ტჰუნგიაის ველური ბუნების ნაკრძალი (1991)
• ბან-ჩიანგი (1992)
• დონგფაიაიენი (2005)

• ქალაქი სარაზმი (2010)
• ტაჯიკეთის ეროვნული პარკი (2013)

• იჩან-ყალა (1990)
• ბუხარის ისტორიული ცენტრი (1993)
• შაჰრისაბზის ისტორიული ცენტრი (2000)
• სამარყანდი - კულტურების გზაჯვარედინი (2001)
• დასავლეთი ტიან-შანი (2016)

 

• ფილიპინების ბაროკოს სტილის ეკლესიები (1993)
• ტუბატაჰას რიფი (1993)
• ბანაუს ბრინჯის ტერასები (1995)
• ისტორიული ქალაქი ვიგანი (1999)
• მიწისქვეშა მდინარე პუერტო-პრინსესა (1999)
• ჰამიგუიტანის მთის ნაკრძალი (2014)

• ლევუკის ისტორიული პორტი (2013)

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ყაზახეთში.

 

• ხოჯა აჰმედ იასავის მავზოლეუმი (2003)
• ტამგალის კლდის მხატვრობა (2004)
• სარიარკა — ჩრდილოეთ ყაზახეთის სტეპი და ტბა (2008)
• დასავლეთი ტიან-შანი (2016)

• სულაიმან-ტოო (2009)
• აბრეშუმის დიდი გზა: ჩანანი-ტიან-შანის კორიდორი (2014)
• დასავლეთი ტიან-შანი (2016)

 

• ძველი ქალაქი პოლონარუვა (1982)
• ძველი ქალაქი სიგირიია (1982)
• წმინდა ქალაქი ანურადჰაპურა (1982)
• ძველი ქალაქი გალე (1988)
• წმინდა ქალაქი კანდი (1988)
• სინჰარაჯის ნაკრძალი (1988)
• დამბულის მღვიმე (1991)
• შრი-ლანკის ცენტრალური ზეგანი (2010)

 

 

 

 

  მთავარი სტატია: იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლები ჩინეთში.

• ჩინეთის დიდი კედელი (1987)
• ტაიშანი (1987)
• მინისა და ცინის დინასტიების მეფეთა სასახლეები აკრძალულ ქალაქში(1987) და მუკდენის სასახლე (შენიანში) (2004)
• მოგაოს მღვიმეები (1987)
• ტერაკოტის არმია (1987)
• სინანთროპი (1987)
• ხუანშანი (1990)
• ძიუჯაიგოუს ხეობა (1992)
• ხუანლუნი (1992)
• ვულინგიუანი (1992)
• ჩენდეს კურორტული ზონა (1994)
• ციუიფუს ეკლესია და კონფუცის საფლავი (1994)
• უძველესი შენობების კომპლექსი უდანშანი (1994)
• ისტორიული ანსამბლი პოტალა ტიბეტში, მათ შორის: ჯოხანგი და ნორბულინგკა, ლჰასა (1994, 2000, 2001)
• ლუშანის ეროვნული პარკი (1996)
• ემეიშანი (1996)
• ძველი ქალაქი ლიძიანი (1997)
• ძველი ქალაქი პინიაო (1997)
• სუჯოუს ბაღები (1997, 2000)
• პეკინის ზაფხულის სასახლე (1998)
• ცის ტაძარი (1998)
• უიშანი (1999)
• დაძუს კლდის რელიეფები (1999)
• ცინშენშანი და დუძიანიანის საირიგაციო სისტემა (2000)
• უძველესი სოფლები - სიდი და ხუნცუნი (2000)
• ლუნმენი (2000)
• მინისა და ცინის დინასტიების სამეფო აკლდამები (2000, 2003, 2004)
• იუნგანი (2001)
• სამი პარალელური მდინარე (2003)
• კოგურიოს სამეფოს აკლდამები (2004)
• მაკაოს ისტორიული ცენტრი (2005)
• გიგანტური პანდების ნაკრძალი (2006)
• ინსიუ (2006)
• დიაოლოუ (2007)
• სამხრეთ ჩინეთის კარსტი (2007)
• ტულოუ (2008)
• სანციანშანი (2008)
• უტაიშანი (2009)
• დენგფენგის ისტორიული მონუმენტი „დედამიწისა და ზეცის ცენტრი" (2010)
• დანსია (2010)
• ხანჯოუს დასავლეთის ტბის კულტურული ლანდშაფტი (2011)
• შანდუ (2012)
• ჩენგხიანგის ნამარხი ადგილები (2012)
• სინძიანის ტიან-შანი (2013)
• ხუნხე-ხანის ბრინჯის ტერასები (2013)
• ჩინეთის დიდი არხი (2014)
• ტუსის ძეგლები (2015)
• ჰუის მთის კლდის მხატვრობა (2016)
• შენუნცზია (2016)
• ჰოჰ-ხილი (2017)
• კულანსუ (2017)

• კოგურიოს აკლდამების კომპლექსი (2004)
• კესონის ისტორიული მონუმენტები (2013)

• მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია აფრიკაში
• მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ამერიკაში
• მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია არაბულ ქვეყნებში
• მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლების სია ევროპაში

• UNESCO World Heritage Centre - Official site
• List of UNESCO World Heritage Sites - Official site
• VRheritage.org - documentation of World Heritage Sites
• Worldheritage-Forum დაარქივებული 2005-03-24 საიტზე Wayback Machine. - Information and Weblog on World Heritage Issues