კავკასიის ფრონტი

24 ოქტომბერი, 1914 – 30 ოქტომბერი, 1918

კავკასიის ფრონტი
კავკასიის ფრონტი
თარიღი

(4 წელი და 6 დღე)
მდებარეობა სომხეთის მთიანეთი, სამხრეთი კავკასია
შედეგი
ტერიტორიული
ცვლილებები
ოსმალეთის იმპერიის დაყოფა
მხარეები
კავკასიის ფრონტი რუსეთის იმპერია (1914–17)
კავკასიის ფრონტი გაერთიანებული სამეფო (1918)
კავკასიის ფრონტი სომხეთი (1918)
კავკასიის ფრონტი ცენტრალური კასპიის დიქტატურა (1918)

კავკასიის ფრონტი რუსეთი (რსფსრ) (1918)
კავკასიის ფრონტი ბაქოს კომისრები (1918)

კავკასიის ფრონტი ოსმალეთის იმპერია
კავკასიის ფრონტი აზერბაიჯანი (1918)
კავკასიის ფრონტი გერმანიის იმპერია (1914–17)

კავკასიის ფრონტი გერმანიის იმპერია (1918)
კავკასიის ფრონტი საქართველო (1918)

მეთაურები
კავკასიის ფრონტი დიდი მთავარი ნიკოლოზ რომანოვი
კავკასიის ფრონტი ილარიონ ვორონცოვ-დაშკოვი
კავკასიის ფრონტი ნიკოლაი იუდენიჩი
კავკასიის ფრონტი ანდრანიკ ოზანიანი
კავკასიის ფრონტი არამ მანუკიანი
კავკასიის ფრონტი დრასტამატ კანაიანი
კავკასიის ფრონტი ტოვმას ნაზარბეკიანი
კავკასიის ფრონტი მოვსეს სილიკიანი
კავკასიის ფრონტი ლიონელ დენსტერვილი

კავკასიის ფრონტი სტეფანე შაუმიანი

კავკასიის ფრონტი ენვერ-ფაშა
კავკასიის ფრონტი ვეჰიბ-ფაშა
კავკასიის ფრონტი აბდულ ქერიმ-ფაშა
კავკასიის ფრონტი ნური ქილიგილი
კავკასიის ფრონტი სემედ ბეი მეჰმენდაროვი
კავკასიის ფრონტი ალი-აღა შილხინსკი
კავკასიის ფრონტი ფრიდირხ ფონ კრესენშტეინი
კავკასიის ფრონტი ილია ოდიშელიძე
კავკასიის ფრონტი გიორგი კვინიტაძე
ძალები
1,000,000 308,660
კავკასიის ფრონტი კავკასიის ფრონტი ვიკისაწყობში

კავკასიის ფრონტი — შეიარაღებული კონფლიქტი ოსმალეთის იმპერიასა და რუსეთის იმპერიას შორის. სამხედრო კამპანიაში მოგვიანებით ჩაერთო აზერბაიჯანი, სომხეთი, ცენტრალური კასპიის დიქტატურა და ბრიტანეთის იმპერია, როგორც ახლოაღმოსავლეთის საომარ მოქმედებათა ასპარეზზე პირველი მსოფლიო ომის დროს. კავკასიის კამპანია მიმდინარეობდა სამხრეთ კავკასიაში, სომხეთის მთიანეთში, ტრაპიზონში, ბითლისში, მუშში და ვანში. ამ ტერიტორიების გარდა რუსეთის ფლოტი შეტევებს შავი ზღვის რეგიონში ახორციელებდა.

1914 წლის შემოდგომაზე ოსმალეთის იმპერიამ დაიწყო შეტევა ერზურუმ-ოლთის-ერეევნის მიმართულებით და გარკვეულ წარმატებას მიაღწია, მაგრამ კატასტროფული მარცხი იწვნია იმავე წლის დეკემბერში სარიყამიშთან ბრძოლაში.

1917 წლის 23 თებერვალს რუსეთის წარმატება ქვეყანაში მომხდარმა რევოლუციამ შეაჩერა და მოგვიანებით რუსეთის კავკასიური არმია დაიშალა ახლად შექმნილ სომხეთის ჯარებად. იმავე დროს, 1918 წელს რეგიონში ასევე შეიქმნა ცენტრალური კასპიის დიქტატურა, მთიანი სომხეთის რესპუბლიკა და ალიანსის ჯარი სახელად დანსტერ ფორსი (ინგლ. Dunsterforce), რომელიც შედგებოდა მესოპოტამიის და დასავლეთის ფრონტის საუკეთესო ჯარისკაცებისაგან. გერმანიის იმპერიას და ოსმალეთის იმპერიას ბევრი კონფლიქტი ჰქონდათ ბათუმში, მას შემდეგ, რაც გერმანიის კავკასიური ექსპედიცია ჩავიდა ქალაქში, რომლის მთავარი მიზანი ნავთობის მომარაგების უზრუნველყოფა იყო.

1918 წლის 3 მარტს კამპანია დასრულდა ოსმალეთსა და რუსეთს შორის 1918 წლის 4 ივნისის ბრესტ-ლიტოვსკის ზავით. აგრეთვე ოსმალეთის იმპერიამ ხელი მოაწერა ბათუმის ხელშეკრულებას სომხეთთან. თუმცა 1918 წლის 30 ოქტომბრის მუდროსის დროებითი ზავის ხელმოწერამდე, ოსმალეთის იმპერია კვლავ აგრძელებდა სახმედრო დაპირისპირებას ცენტრალური კასპიის დიქტატურასთან, მთიანი სომხეთის რესპუბლიკასთან და ბრიტანეთის დანსტერ ფორსის ჯარებთან.

ლიტერატურა

  • ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 8, თბ., 1984. — გვ. 73-77.
  • Falls, Cyril (1960). The Great War pp. 158–160. (covers 1915 fighting)
  • Fromkin, David (1989). A Peace to End All Peace, pp. 351–355. Avon Books. (covers 1918 operations)
  • Harutyunian, The 1918 Turkish aggression in Transcaucasus, Yerevan, 1985. (covers conquest of Armenia, 1918)
  • Pollard, A. F. (1920). A Short History of the Great War (chapter 10). (covers 1916 fighting)
  • Strachan, Hew (2003). The First World War, pp. 109–112. Viking (Published by the Penguin Group) (1914 operations)
  • Ulrichson, Kristian Coates (2014). The First World War in the Middle East (Hurst, London) (The Caucacus Campaigns, Chapter 3 pp53–74)
  • Russian Campaign in Turkey

Tags:

🔥 Trending searches on Wiki ქართული:

ფაშიზმისაქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალური მართლმადიდებელი ეკლესიაAndroidარაგვიაშშ-ის პრეზიდენტების სიაინსულტიმერაბ კოსტავასიყვარულიპირველი მსოფლიო ომივერცხლისწყალიბენიტო მუსოლინიშემოდგომავირუსებიკენგურუებინიდერლანდებირომის იმპერიატონაპარაზიტიზმილეკიანობაკოსმოპოლიტიზმიკილომეტრიკაცია-ადამიანი?!სავანა9 აპრილის ტრაგედიანიანგებიწითელაბგერასამცხე-ჯავახეთის მხარელიბერალიზმითბილისისაქართველოს დამოუკიდებლობის დღებრაზილიამამებისა და შვილების ბრძოლასაქართველოს გეოგრაფიანილოსისტუმარ-მასპინძელირენესანსისასარგებლო წიაღისეულიგაუდაბნოებამარილებირაჭანიკო ფიროსმანიინგლისიპროტესტანტული რეფორმაციაქუნთრუშასიურრეალიზმიგლობალიზაციაარწივიბზობანაციონალიზმიმელაგურამ დოჩანაშვილიაჭარამსოფლიო მემკვიდრეობაგონიოს ციხემაცივარივაჟა-ფშაველადავითგარეჯაალექსანდრე ყაზბეგიგაერთიანებული სამეფოფოტოსინთეზიდაირაკახეთისიმკვრივეEuropebetბაბუაწვერაასტიგმატიზმიდათა თუთაშხიააკაკი წერეთელიაზერბაიჯანიიმპრესიონიზმი24 აპრილიუინსტონ ჩერჩილიბაზალეთის ტბაალკოჰოლიზმიწმინდა გიორგიკავკასია🡆 More