Հալմստադ
Հալմստադ (շվեդերեն՝ Halmstad), նավահանգստային քաղաք Շվեդիայի հարավարևմտյան մասում։ 91.800 բնակիչ ունեցող նույնանուն համայնքի և 299.484 բնակիչ ունեցող Հալանդ գավառի վարչական կենտրոնն է։ Բուն քաղաքը, որն ընկած է Նիսան գետի՝ Կատեգատ նեղուցը թփվելու վայրի մոտ, ունի 58.577 բնակիչ։
| Բնակավայր | |||
|---|---|---|---|
| Հալմստադ | |||
| շվեդ.՝ Halmstad | |||
| |||
 | |||
| Երկիր |  Շվեդիա | ||
| Մակերես | 3799±0,5 հեկտար | ||
| ԲԾՄ | 11±1 մետր | ||
| Բնակչություն | ▲71 316 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2020) | ||
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||
| Պաշտոնական կայք | halmstad.se(շվեդ.) | ||
| |||
Պատմություն
Քաղաքը, որ պատմական փաստաթղթերում Հալմստադ անվանումով առաջին անգամ հիշատակվել է 1241 թվականին, միջին դարերում հաճախ ծառայել է որպես հյուսիսային երեք թագավորությունների միապետների ու պատվիրակների հանդիպավայր։ Մինչև 1645 թվականը պատկանել է Դանիային, իսկ այնուհետև՝ Շվեդիային։
Ներկայիս Հալմստադը հակադրությունների քաղաք է, որտեղ մոդեռն ոճի նորակառույցները վեր են խոյանում հին քաղաքամասի միջնադարյան գերանակապ շենքերից ոչ մեծ հեռավորության վրա։ Պատմամշակութային գլխավոր հուշարձաններն են՝ գոթիկա ոճով 14-րդ դարում կառուցված եկեղեցին և Վերածննդի դարաշրջանի ճարտարապետության երևելի նմուշ համարվող դղյակը (15-րդ դար)։ Քաղաքի տեսարժան վայրերից են նաև գլխավոր հրապարակը՝ «Եվրոպան ու ցուլը» շատրվանով (քանդակագործ՝ Կարլ Միլլես), գրավիչ զբոսայգիները, մերձակա անտառակը, որտեղ բաց երկնքի տակ գործում է թանգարան՝ հնակերպ ագարակատներով, գեղջկական գործիքներով ու կենցաղային առարկաներով։ Քաղաքից ոչ հեռու Տիլյոսանդ սիրված առողջարանն է։ Զբոսաշրջիկների ու հանգստացողների ուշադրությանն է արժանանում նաև 1983 թվականից գործող համալսարանըG: Նրանցից շատերը այցելում և հետաքրքիր ու բովանդակալից ժամանակ են անցկացնում երկու թանգարան-պատկերասրահների՝ Halland Konstmuseum-ի և Mjellby Konstmuseum-ի ցուցասրահներում ևս։
Տնտեսություն
Հալմստադի տնտեսության գլխավոր ճյուղերն են շինարարությունը, տեքստիլի ու գարեջրի, ինչպես նաև՝ յուրահատուկ տեխնոլոգիայով ծխահարված (ապխտած) սաղմոն ձկնատեսակի արտադրությունը։
Սպորտ
Հալմստեդում ֆուտբոլային ակումբ հիմնվել է դեռևս 1914 թվականին։ Ներկայումս քաղաքի թիմը մասնակցում է Շվեդիայի ֆուտբոլի բարձրագույն խմբի առաջնությանը։
Անվանի անձինք
Հալմստադում ծնվածներ
- Կարլ Բիլդ - քաղաքական գործիչ. Շվեդիայի նախկին վարչապետ, 2008 թ. նշանակվել է նախարար
- Պեր Գեսլե - երաժիշտ, հանդես է եկել Roxette և Gyllene Tider երաժշտախմբերի կազմում
- Էռնստ Վիգֆորս - քաղաքական գործիչ, երեք ժամկետ եղել է երկրի ֆինանսների նախարար
- Ֆրեդրիկ Լյունգբերգ -ֆուտբոլիստ և Calvin Klein նորաձևության տան մոդել
- Սոֆյա Արվիդսոն - պրոֆեսիոնալ թենիսիստուհի
- Սյուզաննե Լյունգսկոգ - պրոֆեսիոնալ հեծանվորդուհի
- Յորգեն Պերսոն - սեղանի թենիս խաղացող (պրոֆեսիոնալ մարզիկ)
- Յոհաննես Ռիդբերգ - ֆիզիկոս, Ռիդբերգի բանաձևի հեղինակ
- Բենգտ Սամուելսոն - կենսաքիմիկոս, Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (1982 թ.)
- Basshunter - երաժիշտ և DJ
- Միխաել Ամոտ և Քրիստոֆեր Ամոտ - Arch Enemy երաժշտախմբի կիթառահարներ
- Նիկլաս Կվարֆորտ - երաժիշտ, Shining երաժշտախմբի ղեկավար
- Սոֆիա Լունդ - գրող և քաղաքական գործիչ http://hallandsposten.se/folkfamilj/1.3503591-sofia-bloggar-om-livet-som-aktiv-inom-politiken(չաշխատող հղում)
Հալմստադում հիմնված երաժշտախմբեր
- Arch Enemy - death metal melódico ոճի երաժշտախումբ
- Roxette - փոփ երաժշտախումբ
- Shining - black metal ոճի երաժշտախումբ
- Basshunter - էլեկտրոնիկ երաժշտախումբ
Ժողովրդագրություն
| Քաղաքի բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները 1970–2015 թթ. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Տարին | Բնակիչները | |||
| 1970 | 49 725 | |||
| 1975 | 49 558 | |||
| 1980 | 48 798 | |||
| 1990 | 48 880 | |||
| 1995 | 51 404 | |||
| 2000 | 53 487 | |||
| 2005 | 55 688 | |||
| 2010 | 58 577 | |||
| 2015 | 66 124 | |||
| Աղբյուրը՝ SCB - Statistika Centralbyrån, Folkmängden per tätort. Vart femte år 1960 - 2016 | ||||
Կլիմա
Հալմստադն ունի Սկանդինավյան թերակղզու հարավային հատվածին բնորոշ, համեմատաբար խոնավ ցամաքային կլիմա՝ տաք ամառներով ու ցուրտ ձմեռներով։
| Հալմստադի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 9.6 (49.3) | 13.2 (55.8) | 19.3 (66.7) | 28.1 (82.6) | 29.1 (84.4) | 34.2 (93.6) | 34.0 (93.2) | 33.0 (91.4) | 27.6 (81.7) | 21.4 (70.5) | 14.9 (58.8) | 11.0 (51.8) | 34.0 (93.2) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 2.0 (35.6) | 2.4 (36.3) | 6.3 (43.3) | 12.7 (54.9) | 17.1 (62.8) | 20.0 (68) | 22.8 (73) | 21.8 (71.2) | 17.7 (63.9) | 11.7 (53.1) | 7.3 (45.1) | 3.8 (38.8) | 12.1 (53.8) |
| Միջին օրական °C (°F) | −0.2 (31.6) | −0.2 (31.6) | 2.5 (36.5) | 7.6 (45.7) | 12.1 (53.8) | 15.1 (59.2) | 18.0 (64.4) | 17.4 (63.3) | 14.6 (58.3) | 8.5 (47.3) | 5.0 (41) | 1.6 (34.9) | 8.5 (47.3) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −2.4 (27.7) | −2.4 (27.7) | −1.2 (29.8) | 2.4 (36.3) | 7.1 (44.8) | 10.2 (50.4) | 13.3 (55.9) | 13.0 (55.4) | 9.5 (49.1) | 5.2 (41.4) | 2.7 (36.9) | −0.6 (30.9) | 4.7 (40.5) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −26.2 (−15.2) | −25.7 (−14.3) | −23.0 (−9.4) | −10.7 (12.7) | −4.4 (24.1) | 0.2 (32.4) | 3.0 (37.4) | 2.5 (36.5) | −3.0 (26.6) | −9.6 (14.7) | −16.6 (2.1) | −23.2 (−9.8) | −26.2 (−15.2) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 61.8 (2.433) | 38.0 (1.496) | 51.3 (2.02) | 43.4 (1.709) | 44.9 (1.768) | 64.4 (2.535) | 82.2 (3.236) | 86.1 (3.39) | 88.5 (3.484) | 79.6 (3.134) | 81.6 (3.213) | 74.0 (2.913) | 795.7 (31.327) |
| Աղբյուր #1: SMHI Average Precipitation 1961-1990 | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: SMHI Average Data 2002-2015 | |||||||||||||
Գրականություն
- https://www.citypopulation.de/php/sweden-halland.php?cityid=T3960%7Ctítulo=Halmstad%7Cpublicado=City Population}}
- https://www.britannica.com/place/Halmstad |título=Halmstad|publicado=Britânica Online|ano=1998|língua=inglês|ref= harv}}
- https://www.naringsliv.se/tidningar/2013-4/halland/halland/forsvarsmakten-i-halmstad-en-arbetsplats-tusen-mojligheter/%7Ctítulo=(չաշխատող հղում) Försvarsmakten i Halmstad: En arbetsplats – tusen möjligheter|publicado= Näringsliv|ano=2014|língua= sueco}}
- Nordblom Carl-Johan - Enciclopédia Nacional Sueca|capítulo=Förromersk järnålder|local=Gotemburgo|editora= Universidade de Gotemburgo|capítulourl=https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/l%C3%A5ng/halmstad%7Clíngua=sueco%7Cref=harv}}(չաշխատող հղում)
- Enciclopédia Norstedt - Norstedts uppslagsbok Estocolmo|editora=Norstedts| páginas=1488| capítulo= Halmstad|isbn= 9789113017136}}
- Valentini Francesco - Gran dizionario grammatico-pratico italiano-tedesco|ano=1831|editora=Giovanni Ambrogio Barth| local=Lípsia|ref=harv
- Valeur| Bent, Grinder-Hansen, Poul - Den Store Dansk – Grande Enciclopédia Dinamarquesa|capítulo=Halmstad| editora=Gyldendal|local=Copenhague|ano=2010|capítulourl=http://denstoredanske.dk/Geografi_og_historie/Norge_og_Sverige/St%C3%B8rre_svenske_byer/Halmstad |língua=dinamarquês|ref=harv}}
Պատկերասրահ
-
Պիկասո - «Համբույր» -
Շվեդիայի և Դանիայի արքաների բանացությունները 1619 թ. -
Տեսարան քաղաքից -
Քաղաքի կենտրոնը -
Միջնադարյան առագաստանավ դղյակի առջև -
Դղյակը -
Հյուսիսային դարպասը -
Հանրային գրադարանը -
«Եվրոպան և ցուլը» քանդակ-շատրվանը -
Առևտրի կենտրոնը -
Հետիոտնային փողոց -
Նիսան գետը քաղաքում -
Սբ. Նիկողայոս եկեղեցին
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հալմստադ» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Հալմստադ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.