Դևշիրմե կամ մանկահավաք (օսման.՝ دوشيرمه, devşirme, բառացի՝ «հավաքում», նաև թարգմանվում է «արյան հարկ»), գործընթաց Օսմանյան կայսրությունում, երբ զինվորական, հարեմական կամ պետական ծառայության նպատակներով հավաքագրվում էին քրիստոնյա երեխաներ, գլխավորապես Բալկանյան թերակղզու ժողովուրդներից։
Դևշիրմե | |
---|---|
Օսմանյան կայսրության պաշտոնյան և նրա օգնականը հավաքագրում են քրիստոնյա տղաներին | |
Տեսակ | հարկ, գործընթաց, խտրականություն և սոցիալական կարգավիճակ |
Երկիր | Օսմանյան կայսրություն |
Devşirme Վիքիպահեստում |
8-ից մինչև 20 տարեկան քրիստոնյա տղաներ հավաքագրվում էին և տարվում Կոստանդնուպոլիս, որտեղ ստիպվում էին ընդունել Իսլամը և պատրաստվում ծառայության համար վարժեցվում զինվորական գործի կամ քաղաքացիական ծառայության համար։ Մանկահավաքի միջոցով էին կազմվում օսմանյան բանակի ամենահայտնի զորամասերը՝ ենիչերիները։
Դևշիրմեն սկսվել է 1300-ական թվականների կեսերին Մուրադ Ա-ի օրոք․ նպատակն էր հզորացնել թուրքական ազնվականությանը։ Բազմաթիվ գիտնականների կարծիքով՝ այս գործընթացը հակասում էր շարիաթին, քանի որ հակասում էր շարիաթում սահմանված զիմմիների իրավունքներին։ Սա չէր ընդունում Հալիլ Ինալջըքը, ով գտնում է, որ դևշիրմեն ստրուկ չէ, չնայած կրոնափոխվել է իսլամի[c]:
15-րդ դարի կոսերից մինչև 17-րդ դարի կեսերը գրեթե բոլոր մեծ վեզիրները եղել են քրիստոնյաներ, որոնք վերցվել են դևշիրմե համակարգի ներքո և վարժեցվել են պալատային համակարգում։ 1700 թվականի դրությամբ գործընթացը կասեցվեց, սակայն մոտ 200.000 երեխա վերցվել են այս եղանակով։ 1703 թվականին փորձ եղավ վերականգնել այս համակարգը սակայն ընդդիմացան օսմանցիները, ովքեր զբաղեցնում էին զինվորական և քաղաքացիական պաշտոններ։ Վերջապես Ահմեդ III-ի կառավարման առաջին օրերից դևշիրմե համակարգն արգելվեց։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դևշիրմե» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Դևշիրմե, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.