Գանդի (հինդի՝ गांधी टोपी), սպիտակ գլխարկ, որը պատրաստված է հնդկական բամբակյա գործվածքից՝ կհադիից։ Անվանվել է ի պատիվ Մահաթմա Գանդիի, որը հայտնի է դարձել Հնդկական ազգային-ազատագրական շարժման ժամանակ։ Սովորաբար կրում են Հնդկաստանի անկախության համար մարտնչող ակտիվիստները։
Պատմականորեն նման ոճով գլխարկներ կրում էին Գուջարաթ, Ուտար Պրադեշ, Ռաջաստան, Բիհար, Արևմտյան Բենգալիա, Մահարաշտրա, Կառնատակա և Հնդկաստանի այլ նահանգներում։
Հադի նյութը օգտագործվել է սատյագրահայի համար կենցաղային նյութեր ստեղծելու համար։ Գույնն ընտրվել է որպես «բարձրագույն մաքրության» գույն, ըստ որի՝ գլխարկը հեշտ էր լվանալ։
Հարավային Աֆրիկայի բանտերում «նեգրեր» համարվող (նրանց մեջ մտնում էին նաև հնդիկներ, ինչպիսին Գանդին էր Հարավային Աֆրիկայում) բանտարկյալները պետք է կրեին գլխի նմանատիպ հանդերձանք։ Հենրի Պոլակը՝ Գանդիի մոտ ընկերը, գրել է, որ իր՝ հարավաֆրիկյան բանտում բանտարկված լինելու ժամանակ Գանդին այն կրողների թվում էր։
Գլխի նմանատիպ սև գույնի հանդերձանքները մտնում էին Ակհիլ բհարատիա հինդու մահասաբայի և Ռաշտրիա սվայամսևակ սանգխի համազգեստի մեջ։ Սուբհաս Չանդրան կրում էր նմանատիպ գլխի հանդերձանք՝ որպես ռազմատենչության համոզմունքների և Հնդկական ազգային բանակի ղեկավարության նշան։
1930 թվականին գրանցվել է գանդիի կրելու արգելքի առնվազն մեկ դեպք։ Ընդհանուր առմամբ, անգլիական կառավարությունը փորձել է վարկաբեկել խորհրդանիշը։
Գանդիի մահից հետո՝ 1948 թվականին, այդպիսի գլխարկները կրում էին հնդկական առաջնորդները, այդ թվում՝ Ջավահառլալ Ներուն՝ Հնդկաստանի առաջին վարչապետը։ Ավանդույթը շարունակել են հաջորդ վարչապետները՝ Լալ Բահադուր Շաստրին և Մորարջի Դեսային։ Հնդկաստանի պառլամենտի մեծամասնությունը (մասնավորապես, Հնդկական ազգային կոնգրեսի քաղաքական գործիչները և ակտիվիստները) կրել է հադի և գանդի։ Շատերը գանդի կրում են օգոստոսի 15-ին՝ Հնդկաստանի անկախության օրը, կամ հունվարի 26-ին՝ Հնդկաստանի հանրապետության օրը։
Հետագայում գանդին կորցրել է իր հասարակական և քաղաքական գրավչությունը, թեպետ կոնգրեսի շատ անդամներ շարունակում են ավանդույթը։ Նշանակալիության նվազումը կապված է նաև հնդիկների հագուստի եվրոպականացման հետ։
2011 թվականին Գանդին ժողովրդականացվել է Հնդկաստանում Աննա Հազարի կողմից, որը գլխավորել է Հնդկաստանի հակակոռուպցիոն շարժումը։ Շարժման կենտրոնը Դելին էր։ 2011 թվականին Հնդկաստանում հազարավոր մարդիկ կրում էին գանդի՝ ի պաշտպանություն Աննայի պահանջների կատարման։
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Գանդի (գլխի հանդերձանք), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.