Leite Tona

Presenta unha consistencia semilíquida máis ou menos viscosa, de cor branca amarelada e de olor e sabor característicos.

Tradicionalmente, cando o leite se consumía directamente das vacas e, por conseguinte, contiña toda a súa graxa natural (3,5-4,5%, ou máis, segundo as razas), esta tona superficial ía retirándose para gardala nunha cunca á parte, e cando xa se tiña unha certa cantidade batíase para facer manteiga, xeados ou para consumo directo en diferentes sobremesas. Agora, a industria láctea somete o leite a un proceso de centrifugación que aumenta e acelera a separación dos glóbulos de graxa.

Aínda que é semellante no aspecto, tamén se denomina nata ó que en realidade é unha crema de leite, de sabor e textura distintos, e quimicamente diferentes. Esta presentación faise batendo a nata separada no proceso anterior , normalmente con azucre e contén unha porcentaxe de graxa moi variable, entre un mínimo dun 18% (nata delgada) ata un mínimo dun 50% (dobre nata). En todo caso, deberá conservarse baixo refrixeración ou conxelación.

• A muller que come a nata non ten sorte na manteiga
• A pita e a vaca polo pico dan a nata
• ¿Mirras na cara? Nasura de vaca
• Tona de vaca tira as encollas da cara
• Non hai pior vicio que o leite con tona e pantrigo
• O que ten vacas, de tona se farta

Outros artigos

• Crema de leite

Bibliografía

• Pedro Benavente Jareño e Xesús Ferro Ruibal: O libro da vaca. Monografía etnolingüística do gando vacún, Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, 2010, 425. ISBN 978-84-453-4948-9.
• Carlos Delgado: Diccionario de gastronomía. Ediciones del Prado, Madrid 1985.
• Código Alimentario Español (Decreto 2484/1967, de 21 de setembro).
• Manuel González González (coord): Dicionario de alimentación e restauración. Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades 2012.