Rafael De Vélez: Relixioso andaluz

A súa oposición ao liberalismo manifestouse polos anos da Guerra da Independencia, publicando en 1812 o famosísimo "Preservativo contra la irreligión", no que expuña, en boa medida, os principios do que se ten chamado a "teoloxía da guerra", seguida ao longo da contenda peninsular contra o dominio napoleónico, na que se expuña que os designios revolucionarios franceses buscaban descristianizar os pobos subxugados a eles.

Anos logo da volta do rei Fernando VII, sendo xa bispo de Ceuta desde 1817, Vélez publica a "Apología del Altar y del Trono", en 1818, obra na que expón o ideario dunha monarquía española confesional, tan querido polo absolutismo e a súa secuela, o tradicionalismo, idea que remontaba as súas raíces, polo menos, até o século XV final. Nomeado arcebispo de Santiago de Compostela en 1825. Durante o período subseguinte, Vélez reorganiza o realismo galego en conivencia co Capitán xeneral de Galiza, Nazario Eguía.

A morte do rei Fernando VII, supón a reorganización da Rexencia, para evitar agora a conspiración carlista, nomeándose novo Capitán xeneral de Galiza a Pablo Morillo, conde de Cartagena. Morillo toma medidas adecuadas para evitar un futuro levantamento xeral. Porén, Vélez convertera o cabido santiagués nun dos núcleos finanzadores e amparadores do carlismo galego e español, que fican demostradas en declaracións perante a xustiza. Vélez é nomeado, polo mesmo pretendente don Carlos, presidente da Xunta Carlista Superior Gobernativa de Galiza o 26 de marzo de 1835, mais estaría pouco tempo á cabeza da mesma, pois o 21 de abril do mesmo ano, foi desterrado, xunto co seu secretario Castañeda, para Maó, na illa de Menorca, onde pasaría varias anos (1835 - 1844).

Vélez creou en Santiago o Seminario Conciliar Diocesano (1829), que localizou no colexio de San Clemente. Faleceu no convento de Santo Antonio de Herbón, preto de Santiago, en 1850.

Xoán Manuel Pintos dedicoulle os versos: "Á entrada do Señor Arsibispo cando viña do seu desterro de Mahón" (1844).