Dáse o nome común de atún a diferentes especies de peixes, habituais en tódolos mares do mundo, agrupados baixo a denominación colectiva de túnidos.
Atún vermello | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Estado de conservación | |||||||||||||||||||
En perigo | |||||||||||||||||||
Clasificación científica | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Sinonimia | |||||||||||||||||||
|
Aínda así, adoita reservarse o nome de atún, sen máis cualificativos, ou atún vermello, para o Thunnus thynnus .
Como o resto dos túnidos, ten un corpo fusiforme, máis robusto na metade anterior. Pode chegar a tamaños de ata 3 metros aínda que o habitual son cifras de entre 1 e 2 metros, e o peso pode chegar ós 650 kg . É a especie de atún que alcanza maiores tamaños.
Toda a zona dorsal é de cor azul moi escura, case negra, sen marcas de cor ningunha. Os costados son prateados, aclarando cara ó ventre. En vida, presentan no ventre unhas bandas e puntos grises, que trala morte xa non se aprecian.
Presenta dúas aletas dorsais, a segunda maior -en altura e lonxitude- que a primeira, moi xuntas. A primeira mostra 12-14 raios espiñosos e a segunda só un, cos restantes raios brandos (13 a 15). A primeira dorsal é de cor amarela ou azulenta pero a segunda é de cor castaña ou avermellada, carácter ó que lle debe o nome. A aleta pectoral non chega ó nacemento da segunda dorsal, sendo esta unha característica que permite diferencialo doutros atúns. A aleta anal (que carece de raios espiñosos) é case negra. Ten 8-10 pínnulas dorsais e 7-9 anais, de cor amarelada co bordo negro.
En relación con outras especies de túnidos, esta especie ten os ollos relativamente pequenos. Outro carácter identificativo é o número de dentes do primeiro arco branquial (34 a 43).
Canto ás características anatómicas, o fígado presenta estrías na superficie inferior
Móvese en bancos pouco numerosos e en augas superficiais , normalmente a altas velocidades (cítanse valores de 80–90 km/h).
O atún vermello está presente en todo o Atlántico norte, no mar Mediterráneo e no mar Negro. Prefire augas de temperaturas ó redor dos 20 °C pero soporta sen problema ningún oscilacións entre os 5 e os 30 °C. Como outros túnidos, realiza movementos migratorios periódicos coñecidos desde hai séculos e que xa foron descritos por Aristóteles. Mediante o marcado de individuos que logo son devoltos ó mar puideron comprobarse desprazamentos desde México ou Florida ata Xapón ou o mar Cantábrico.
Para os efectos de cálculo de stocks e control de capturas estímanse dúas poboacións: Atlántico oeste e Atlántico este (que inclúe o Mediterráneo), ademais dunha subpoboación en Suráfrica. Os exemplares do Atlántico oeste adoitan alcanzar tamaños aínda maiores cos do leste, pero maduran sexualmente máis tarde.
Calcúlase que a súa lonxevidade supera os 15 anos. Alcanza a madurez sexual ós 4-5 anos, cun tamaño de 1-1,2 m e un peso de 15–25 kg. É carnívoro e aliméntase de sardiñas, bocartes ou arenques.
As migracións antes mecionadas desde o Atlántico ó Mediterráneo para desovar (en maio ou xuño), e viceversa (para pasa-lo inverno en mares máis fríos), foron aproveitadas polos pescadores desde tempos históricoas, para capturalos mediante a arte de pesca denominada palangre. Outra técnica, moderna, consiste en agrupalos mediante redes colocadas no seu percorrido para logo pescalos con cana ou directamente con garfos. Xa os fenicios utilizaron a tal fin unha arte de pesca específica para esta especie, as almadrabas , que aínda se seguen a utilizar no Mediterráneo, hoxe convertidas en verdadeiras granxas mariñas de engorde de atúns.
A sobreexplotación dos bancos de atúns, xunto á captura de exemplares subadultos, levounos a unha situación crítica. Segundo a Comisión Internacional para a Conservación do Atún Atlántico (CICAA), a poboación de atún vermello no Atlántico occidental diminuíu nun 90% desde os anos 70 e nun 50% a do Mediterráneo. Outros indicadores da gravidade da situación foron a constatación da dimiminución da biomasa de reprodutores a só o 20% do nivel que existía en 1970 e que a captura de exemplares por debaixo do talle mínimo legal, establecido en 6,4 kg, representa a matade do total de capturas [2].
É difícil manter o atún en catividade. O acuario da badía de Monterrey (México) é un dos poucos acuarios no mundo que manteñen con éxito a exhibición do atún.
O atún é un peixe moi apreciado na alimentación. É un peixe graxo por excelencia, cun 12% de graxa, rica en ácidos omega-3, e unha achega de 200 cal por 100 gramos. Pódese consumir directamente asado, á grella, ó forno, guisado ou mesmo cru, en carpaccio; ou en conserva. En Andalucía é típica a preparación de mojama: lombo de atún salgado e desecado. No País Vasco e Cantabria, a preparación máis característica é o chamado marmitako, guisado con salsa de tomate.
A pesca do atún, intensa desde hai séculos, viuse amplamente impulsada polo uso na gastronomía oriental, principalmente no Xapón, onde resulta moi apreciado para a elaboración do suxi, do sashimi ou do tataki, pratos hoxe xa difundidos noutras culturas. Actualmente, expórtase ao Xapón ó redor do 70% das capturas realizadas no Mediterráneo, a prezos que alcanzan os 100 euros/kg .
Vexa a entrada do Galizionario acerca de Atún vermello |
This article uses material from the Wikipedia Galego article Atún vermello, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Todo o contido está dispoñible baixo a licenza CC BY-SA 4.0, agás que se indique o contrario. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Galego (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.