De Ingveonismen binne in stikmannich taalkundige fernijings yn de Westgermaanske talen, dy't har oer it algemien pas yn 'e twadde helte fan it earste milennium foardienen.
Yn dizze fernijings lizze foar in grut part de ferskillen tusken de Noardwestgermaanske talen en de Súdwestgermaanske talen. It is lykwols al sa dat de Ingveonismen har foar in part ek oppenearre hawwe yn 'e Nederfrankysk-Nedersaksyske subgroep fan 'e Súdwestgermaanske talen. De Heechdútske talen hawwe dêrfoar gjin part oan de Ingveonismen hân.
De wichtichste Ingveonismen binne:
Dêrnjonken wurde lykwols ek noch oare feroarings beskôge as Ingveonismen. Hjirûnder wurde de ferskate Ingveonismen toand út de ferskillen tusken Noarwestgermaansk Ingelsk en Frysk, Súdwestgermaansk - Nederfrankysk-Nedersaksysk Nederlânsk en Súdwestgermaansk - Heechdútsk Dútsk.
By de talen oars as de Heechdútske talen waarden de ferskillende ferbûgings wei fan 'e meartalfoarmen fan tiidwurden.
Bygelyks, de ferskate talen hawwe de neikommende persoansfoarmen foar it tiidwurd "hawwen":
|
By de Noardwestgermaanske talen waard it aparte, weromwurkjend foarnamwurd fan de tredde persoan wei en waard it ferfongen troch foarmen fan it oanwizend foarnamwurd.
Bygelyks, yn sinnen as "Hy wasket him.", hawwe de talen yn it iental de neikommende weromwurkjende foarnamwurden:
|
By de Noardwestgermaanske talen foel in nasale klank wei foar beskate ploffers en wriuwlûden. Foar in lytser part barde dit ek yn de Nederfrankysk-Nedersaksyske talen.
Bygelyks, de neikommende wurden hienen yn it Westgermaansk in n. (De weiwurden parten binne yn dizze tabel mei iepenings oanjûn.)
|
Yn de Noardwestgermaanske talen hat assibilaasje west. Dit binne ferskate lûdferskowings, yn posysjes foarôfgeande oan beskate lûden.
Bygelyks, yn de neikommende foarbylden binne de skeane letters foarmen fan assiblaasje.
|
|
|
De namme "Ingveonisme" komt fan de Ingvaeonen, de Noardseekustbewoaners fan Galje oant Denemark, yn de earste iuw nei Kristus, sa't dy beskreaun waarden troch de Romeinen. Der wurdt ûngelyk tocht oer dizze namme om't in ferbân mei dit folk, sa't de namme it suggerearret, hielendal net oantoand wurde kin.
This article uses material from the Wikipedia Frysk article Ingveonismen, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Ynhâld is beskikber ûnder CC BY-SA 4.0, at net oars neamd wurdt. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Frysk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.