حسینعلی منتظری ساعت ۱ بامداد روز یکشنبه ۲۹ آذر ۱۳۸۸ شمسی در ۸۷ سالگی درگذشت.
ناصر منتظری، یکی از نوادگان منتظری در گفتگو با آسوشیتدپرس گفت که وی در خواب فوت کرده بود. به گفتهٔ یکی از فرزندانش او به مرگ طبیعی درگذشتهاست.
واکنشهای فراوانی در پی این مرگ شکل گرفت. شخصیتهای گوناگون و احزاب مختلف این درگذشت را تسلیت گفتند. میرحسین موسوی و مهدی کروبی، از رهبران جنبش سبز نیز در بیانیهای مشترک روز ۳۰ آذر را عزای عمومی اعلام کردند. برآوردهای اولیه از مراسم تشییع پیکر حکایت از حضور «صدها هزار نفر» از مردم در این آیین داشت، که برخی منابع نیز حضور مردم را «میلیونی» اعلام کردند.
جبهه مشارکت ایران اسلامی در اطلاعیه خود به مناسبت درگذشت حسینعلی منتظری، از او به عنوان «مجتهدی زمانشناس و ستم ستیز در همه عمر» یاد کردهاست.
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی هم در اطلاعیهای که صادر کرد، از «حق گرایی، صراحت و شجاعت» او تجلیل نمود. در اطلاعیه سازمان مجاهدین انقلاب آمدهاست: «چه تأسف بار است از دست دادن عالمی چون او در زمانهای که بیش از هر زمان دیگری به وجودش نیازمند بودیم».
فراکسیون خط امام مجلس شورای اسلامی در پیام تسلیتی منتظری را مرجع مسلم تقلید و از استوانههای مستحکم فقاهت دانست. این فراکسیون مرگ منتظری را به مراجع تقلید، روحانیت و بیت او تسلیت گفت.
حزب مردم سالاری با صدور پیامی مرگ حسینعلی منتظری را تسلیت گفت. در این پیام حزب مردم سالاری منتظری را مجتهدی نستوه نامید که علیه استکبار جهانی در دوران شاه مبارزه میکردهاست.
سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی (ادوار تحکیم وحدت)، در اطلاعیه خود حسینعلی منتظری را «مبارز نستوه» خواندهاست که «همواره مورد غضب و کینه استبداد بوده و سالها حبس و حصر را در این راه» تحمل کرد. این سازمان از آقای منتظری به عنوان «تنها کسی که در مسیر دفاع از حقوق انسانها، قدرت را وانهاد»، تجلیل کردهاست.
جامعه روحانیت اهل سنت استان سیستان و بلوچستان ضمن تسلیت ایشان را یکی از مراجع روشنفکر دانستند که خدمات شایستهای برای ملت مسلمان انجام دادند.
تشییع:
احمد قابل از پژوهشگران دینی و از شاگردان حسینعلی منتظری که برای مراسم تشییع او از مشهد به قم سفر میکرد در بین راه نیشابور بازداشت شد. همچنین اتوبوس حامل خانواده تعدادی از زندانیان سیاسی و فعالان حقوق زنان محاصره شد و چهار نفر از آنان بازداشت شدند. محبوبه عباسقلیزاده و شیوا نظرآهاری از فعالین حقوق زنان و دو نفر دیگر در این اتوبوس بازداشت شدند. محمد نوری زاد کارگردان و روزنامهنگار سابق روزنامه کیهان نیز در این روز به جرم توهین به علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ایران و لاریجانی رئیس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران نیز بازداشت شد.[۱]
چهلم:
در مراسم چهلم منتظری حدود ۴۰ نفر از عزاداران - مرد و زن - دستگیر شدند. به گفته مأمورین امنیتی پس از ۲۴ ساعت از این دستگیریها به جر ۸ نفر بقیه آزاد شدهاند. به جز چهار نفر هنوز هویت بقیه این افراد مشخص نیست.
۳- مجتبی بیگی - برادر عروس محمد منتظری
۴-محمدمهدی ربانی - ۲۱ ساله - نوه محمد مهدی ربانی املشی
مراسم همسر منتظری:
بیش از ۴۰ نفر شرکت کنندگان در مراسم ارتحال همسر منتظری در قم توسط نیروهای امنیتی دستگیر شده و برخی از آنها پس از انتقال به مراکز نیروی انتظامی تحت شکنجههای وحشیانه قرار گرفتند. نیروهای امنیتی تهدید کرده بودند که آنان را به دریاچه نمک قم خواهند انداخت. در این مراسم دکتر رحمتالله باستانی نیز دستگیر شد
وزارت ارشاد دولت محمود احمدینژاد پس از مرگ حسینعلی منتظری با استقرار نمایندگانش در چاپخانه روزنامهها اعلام نمود که حق ندارند در صفحه اول خود عکسی از منتظری منتشر کنند و پیامهای تسلیتی به شرطی که تحریککننده نباشند به استثنای پیام علی خامنهای باید در صفحات داخلی منتشر شوند. وزارت ارشاد دلیل این اقدام را جلوگیری از تحریک مردم دانست.
خبرگزاریهای دولتی نظیر ایرنا و خبرگزاری فارس خبر درگذشت حسینعلی منتظری را به شکل متفاوتی پوشش دادند. اولین خبر فارس که به عنوان فوری منتشر شد «برای آقای منتظری از عنوان «آیتالله منتظری»» استفاده کرده بود اما بعد از ساعاتی آن را به «حسینعلی منتظری» تغییر داد. همچنین خبرگزاری ایرنا با تیتر «منتظری درگذشت» این خبر را اعلام کرد. در این خبر آمدهاست که «آقای منتظری به عنوان چهره مذهبی اغتشاشگران فعالیت کرد» و «اظهار نظرهای بیپایه وی مورد استقبال رسانههای ضدانقلاب قرار گرفت.»
وبسایت کلمه که «نظرات میرحسین موسوی» را منتشر میکند در «واکنش به نحوه پوشش خبر مرگ حسینعلی منتظری»، این نوع خبررسانی را «توهین مکرر و زننده» خبرگزاری دولت دانست.
میرحسین موسوی و مهدی کروبی در بیانیهای مشترک روز ۳۰ آذر را عزای عمومی اعلام نموده و از مردم دعوت کردند که در مراسم تشییع حسینعلی منتظری شرکت کنند.
تعدادی از مراجع از جمله یوسف صانعی و بیات زنجانی نیز این روز را عزای عمومی اعلام نمودند.[نیازمند منبع]
در روز ۲۹ آذر تجمعاتی در چند دانشگاه تهران به دلیل مرگ حسینعلی منتظری انجام شد. کلاسهای درس دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی تهران تعطیل شد. در اطلاعیهای که توسط جمعی از استادان و دانشگاهیان هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه بهشتی منتشر شد کلاسهای آنها در بعد از ظهر ۲۹ آذر برای گرامی داشت حسینعلی منتظری تعطیل است. در دانشگاه صنعتی شریف نیز بعضی از دانشجویان با تجمع به سر دادن شعار پرداختند. تجمعاتی نیز در دانشگاه علم و صنعت نیز شکل گرفت که شعارهایی همچون «منتظری زندهاست، مرجع پایندهاست» و «عزا عزاست امروز، روز عزاست امروز، ملت سبز ایران، صاحب عزاست امروز» سر داده شد. همچنین تصاویر منتظری نیز بر سر در برخی دیگر از دانشگاههای تهران توسط دانشجویان نصب شد.
ساعت ۹ صبح روز ۳۰ آذر مراسم تشییع پیکر حسینعلی منتظری، در شهر قم، محل اقامت او، تشییع و پس از اقامه نماز به امامت موسی شبیری زنجانی، از مراجع تقلید منتقد دولت، در آرامگاه فاطمه معصومه به خاک سپرده شد. خبرگزاری رویتر به نقل از شاهدان عینی، شمار عزاداران را «صدها هزار تن» گزارش کرد و سایت خبری تحلیلی کلمه متعلق به میرحسین موسوی، از رهبران مخالف دولت، هم گفت که پیکر منتظری با حضور صدها هزار نفر از نقاط مختلف کشور به سوی حرم فاطمه معصومه تشییع شد. برآوردهای اولیه حکایت از حضور صدها هزار نفر در این آیین داشت؛ برخی حضور مردم در این تشییع جنازه را میلیونی خواندند. به جز میرحسین موسوی و مهدی کروبی شماری از مراجع تقلید، روحانیون ارشد و فعالان سیاسی منتقد دولت، از جمله یوسف صانعی، سید جلالالدین طاهری اصفهانی، علی اکبر محتشمی پور، هادی غفاری، هادی خامنهای برادر رهبر جمهوری اسلامی، در مراسم تشییع حضور داشتند. همچنین رسانههای خارجی از گزاش دربارهٔ تظاهرات و سفر به قم برای تشیع جنازه منع شدند.
در این مراسم سیل جمعیت به حدی بود که پس از گذشت حدود سی دقیقه از خروج جنازه از خانه منتظری فقط ۲۰۰ متر پیشروی کرده بود. جمعیت عزادار با حمل نمادهایی سبز شعارهایی مانند «الله اکبر، لا اله الا الله»، «یا حجت بن الحسن ریشه ظلم را بکن»، «سید حسن خمینی تسلیت تسلیت»، «صانعی تسلیت تسلیت، موسوی کروبی تسلیت تسلیت»، «عزا عزاست امروز روز عزاست امروز ملت سبز ایران صاحب عزاست امروز، عزا عزاست امروز روز عزاست امروز فقیه نستوه ما پیش خداست امروز» سر دادهاند. به گزارش حاضران، «حضور نیروهای امنیتی» بسیار چشمگیر بودهاست.
بعد از دفن منتظری جمعیت در خیابانهای اطراف به ویژه خیابان ارم مشغول راهپیمایی و سردادن شعارهای تند سیاسی شد. مردم شعار میدادند «تسلیت کینهای نمیخوایم، نمیخوایم»، «منتظری نستوه راهت ادامه دارد، حتی اگر دیکتاتور بر ما گلوله بارد»، «منتظری مظلوم، آزادیت مبارک»، «منتظری نمرده، این دولته که مرده»، «دیکتاتور دیکتاتور، منتظری راهش ادامه دارد»، «موسوی کروبی تسلیت تسلیت».
نیروهای «امنیتی و انتظامی» پس از پایان مراسم تشییع پیکر منتظری «با مردم درگیر» شدند. ساعتی پس از دفن، «گروههایی از بسیجیان و طلاب» با شعارهایی در حمایت از رهبری و علیه معترضین به سمت بیت حسینعلی منتظری حرکت کردند. از سوی دیگر معترضین و و هواداران منتظری متقابلاً شعارهایی دادند. در این میان طرفین «اقدام به پرتاب اشیا به سوی یکدیگر» کرده که با دخالت پلیس به قصد جدا کردن، دو طرف آرام شده و به شعارهای خود ادامه دادند.
فرزند منتظری از جمعیت حاضر «موکداً خواست تا آرامش خود را حفظ» کنند این شعارها در ساعت ۱۱:۱۵ دقیقه پیش از ظهر رو به آرامی رفت.
در پایان این مراسم هنگامی که میر حسین موسوی قصد بازگشت از مراسم را داشت گروهی از موتور سواران لباس شخصی به وسیله نقلیه حامل وی حمله کردند که بر اثر آن یکی از همراهان موسوی به صورت سطحی زخمی شد. در اثر واکنش متقابل محافظان به این حمله، فرمانده لباس شخصیها نیز دچار آسیب سطحی شد.
تعدادبسیار زیادی از هواداران دولت و سید علی خامنهای در قم در اعتراض به شعارهای روز تشییع پیکر حسینعلی منتظری تظاهراتی برگزار کردند. این تجمع از مقابل بیت روحالله خمینی آغاز شد. تجمع کنندگان شعارهایی همچون «وای اگر خامنهای حکم جهادم دهد، ارتش دنیا نتواند که جوابم دهد» و «سبز فقط سبز علی، لعنت به سبز اموی» و «مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل» سر دادند. احمد پناهیان، روحانی ای که در این تجمع سخنرانی میکرد، گفت: «سنگرهای منافقین در قم باید تخریب شود». در بیانیه پایانی مراسم هم آمده بود: «بدون پشتوانه حمایتی هاشمی رفسنجانی، افراد تاریخ مصرف گذشتهای چون خاتمی، کروبی، موسوی و یوسف صانعی نمیتوانند علمدار فتنهگری باشند.»، همچنین از جامعه مدرسین حوزه علمیه قم خواسته شد که «عدم صلاحیت مرجعیت» یوسف صانعی را اعلام کند.
مراسم ترحیم حسینعلی منتظری که قرار بود در اصفهان برگزار شود لغو شد. همچنین شرکت کنندگان در مراسم بزرگداشت منتظری هدف حمله نیروهای دولتی قرار گرفتند. گزارشها از اصفهان حاکی است که از ساعتها پیش از شروع این مراسم، نیروهای پلیس، امنیتی و لباس شخصی، در اطراف این محل بهطور گسترده تجمع کرده بودند و با افرادی که قصد شرکت در این مراسم را داشتند به شدت برخورد شدهاست. پس از آنکه مردم حاضر در محل با دادن شعارهایی، اعتراض خود را ابراز داشتند، هدف حمله گسترده نیروهای امنیتی و شلیک گاز اشکآور قرار گرفتند. گفته شده بیش از ۵۰ نفر در رویدادهای این روز اصفهان بازداشت شدهاند.
مأموران امنیتی از برگزاری مراسم ترحیمی که قرار بود بعد از ظهر روز ۳ دی ۱۳۸۸ در زنجان برای حسینعلی منتظری برگزار شود جلوگیری کردند و به همین دلیل درگیریهایی در این شهر اتفاق افتاد. برخی سایتهای اینترنتی مخالف دولت ایران گزارشها و عکسهایی را منتشر کردند که در آن ادعا میشد شورای عالی امنیت ملی ایران در بخشنامهای سراسری برگزاری مراسم برای منتظری را، جز در قم و نجف آباد ممنوع کردهاست. در تهران نیز تجمعی در میدان امام خمینی (توپخانه) برگزار شد که به تشنج کشیده شد.
بیت حسینعلی منتظری در آستانهٔ چهلمین روز درگذشت وی، با انتشار اطلاعیهای در تاریخ ۴ بهمن از برگزاری مراسم چهلم منتظری در روز ۹ بهمن در بیت وی خبر داد. همچنین در روز پنجشنبه ۸ بهمن ۱۳۸۸، بازار شهر نجف آباد به نشانهٔ احترام به منتظری تعطیل شد.
در آستانه این مراسم، موج احضارها به اداره اطلاعات شهر نجفآباد آغاز شد و از یک هفته قبل از آن، حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر از چهرههای شاخص مذهبی تا جوانانی که در مراسم منتظری حضور فعال داشتند، به اداره اطلاعات این شهر احضار شدند. همچنین از صبح روز پنجشنبه ۸ بهمن ۱۳۸۸ فضای امنیتی در قم، تهران، اصفهان و نجفآباد تشدید شد.
مراسم چهلم در روز جمعه ۹ بهمن، با حضور گستردهٔ مردم در قم، تحت تدابیر امنیتی برگزار شد که در آن جمعی از علمای سرشناس، روحانیون مشهور و فعالان سیاسی نیز حضور داشتند. در این مراسم روحانیون و مراجع تقلید، از جمله یوسف صانعی، مدنی تبریزی، ابراهیم امینی، سید مصطفی محقق داماد، اسدالله بیات زنجانی، جواد فاضل لنکرانی، میرزاحسنعلی مروارید، محمدعلی گرامی، محمد صادقی تهرانی حضور داشتند. همچنین بیوت صافی گلپایگانی، سیستانی، شبیری زنجانی، وحید خراسانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی نیز حضور داشتند. اعضای مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم، عبدالله نوری، غلامحسین کرباسچی، سراجالدین موسوی، فرزند عطاالله اشرفیاصفهانی، اعظم طالقانی و جمعی از اعضای بیت سید روحالله خمینی از جمله شرکتکنندگان در این مراسم بودند.
طی این مراسم بیش از ۴۰ نفر بازداشت شدند، که همگی به جز ۸ نفر، در ۲۴ ساعت ابتدای بازداشت، آزاد شدند.
حدود یکصد روز بعد همسر وی ماه سلطان ربانی نیز درگذشت. با وجود آنکه درگذشت او مصادف تعطیلات نوروز بود ترس از حضور مجدد مردم باعث شد تا حکومت ضمن ربودن پیکر وی مانع از برگزاری مراسم تشیع گردد و با امنیتی کردن فضا، عدهای از زنان را دستگیر نماید.
در آستانه سالگرد درگذشت، خانواده او طی مصاحبه و همچنین با صدور اعلامیه اعلام کردند که مراسم بزرگداشت برگزار نخواهد شد. دلیل این امر فقدان امنیت برای شرکت کنندگان و نداشتن مکان مناسب اعلام شد.
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ مرگ و تشییع حسینعلی منتظری موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article مرگ و تشییع حسینعلی منتظری, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.