Lakarrako Jauregia, Harizpe mariskalaren gaztelua izenarekin ere ezaguna (bertako egoiliar ezagunenaren ondorioz), Lakarran (Nafarroa Beherea) kokaturiko jauregia da, herrigunearen iparraldeko aldean.
Historikoki, garrantzia estrategikoa izan du, Oztibarre eta Garazi artean kokaturik egonda. 1880. urte aldera berriztatu zuen Doyèrek eta gaur egungo itxura eman.
| Lakarrako jauregia | |
|---|---|
 Monumentu historikoa | |
| Kokapena | |
| Herrialdea |  Euskal Herria |
| Lurraldea |  Nafarroa Beherea |
| Eskualdea | Garazi |
| Udalerria | Lakarra |
| Koordenatuak | 43°11′32″N 1°09′50″W / 43.192284°N 1.163951°W |
| Ondarea | |
| Mérimée ID | PA00084561 |
Lurraren mailan, saloi nagusia, jangela eta liburutegia daude, dekorazio aberatsarekin. Lehen pisuan, familiaren saloia, mariskalaren gela eta baita bere zelaiko laguntzailerena ere, hauek ere bere dekorazioarekin.
Harizpe mariskalak 1821ean erosi zuen gaztelua, eta mariskalaren ilobak aldatu egin zuen. Atxikita zeuden eraikinak eraitsi zituen, egitura nagusia bakarrik mantentzeko; iparraldetik hegal bat gehitu zion, eta zati zaharraren hegoaldean bi dorre gehitu zituen angeluetan.
1119an aipatzen dira lehendabiziko aldiz lakarratarrak, bai eta 1168an ere. Bernard Lakarrak, Baionako kalonjeak, Baionako Fontaner apezpikuari lagundu zion bere elizbarrutiagatiko bisita batean; geroago, Baionako apezpiku izan zen. 1128an, Antxo Lakarra izan zen Baionako gobernadorea.
Lakarrako Bernardo II.a, Baionako apezpikua (1186‑1201), izan zen leinu honetako pertsonaia xelebreena. Sordesgo abadian fraide eta, dudarik gabe, abade izan ondoren, Rikardo Lehoi Bihotzarekin parte hartu zuen gurutzadan; armadako kondestablea edo almirantea izan zen. Armada hori izan zen Lisboa arpilatu zuena. Bidean zihoala, Rikardoren eta Bérangèreren, Antxo Azkarraren arrebaren, ezkontzara joan zen. Itzultzean, bere elizbarrutiko sarrerez arduratu zen, eraginkortasunez. 1194an, Zelestino II.a Aita Santua bere elizbarrutiko mugak zehaztera bultzatu zuen: Lapurdi, Nafarroa Behereko hegoaldea, Gipuzkoa Donostiaraino, Bortziriak, Baztan, Lerin eta Lesaka. Joan Henrikez, Lakarrako oinordekoaren semea, Teodebaldo I.aren sasiko semea ahal zena, 1331. urtean hil zen, Beotibarko batailan.
Haren semea Karlos «Gaiztoa»ren alferez nagusia izan zen; bere erregea askatzeko esku‑kolpean parte hartu zuen, Frantziako erregeak preso baitzuen. Naiarako batailan parte hartu zuen, 1367an; bataila horretan preso hartu zuten Duguesclin. Haren seme Martin Nafarroako mariskal izendatu zuten 1389an. Karlos Prestuak Ablitas hiribildua eman zion: adar horretatik jaio zen Miren Eukene, Teba eta Ablitasgo kondesa, Napoleon III.aren emaztea (Eukene Montijokoa izenaz ezagutua).
Lakarran laffutzundarrak ere izan ziren. Laffuntzun koronela Reischoffengo batailan hil zen, 1870. urtean.
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
Datuak: Q12261813This article uses material from the Wikipedia Euskara article Lakarrako jauregia, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
