Kaliningrad (errusieraz: Калининград), lehenago Königsberg (alemanez: Königsberg; errusieraz: Кёнигсберг; polonieraz: Królewiec; antzinako prusieraz: Twānksta, Kunnegsgarbs, Knigsberg; lituanieraz: Karaliaučius) deitua, Errusiako mendebaldeko hiria eta ibai-portua da, Kaliningrad oblasteko hiriburua.
Polonia eta Lituania arteko errusiar barrendegia da, Baltikoaren ertzean dagoena. Geografikoki, bai oblasta, bai hiriburua, Errusiatik bereizirik daude. 2010ean 431.402 biztanle zituen.
| Kaliningrad Калининград Königsberg Кёнигсберг | |||
|---|---|---|---|
centre of oblast (en)  | |||
 Kaliningradeko katedrala, inguru modernoaren erdialdean  Irudi gehiago | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Estatu burujabe |  Errusia | ||
| Exklabe |  Kaliningrad oblasta | ||
| Hiri okruga | Kaliningrad Urban Okrug | ||
| Alkatea | Aleksandr Jaroxuk | ||
| Izen ofiziala | Калининград | ||
| Jatorrizko izena | Калининград Königsberg Кёнигсберг | ||
| Posta kodea | 236000 | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 54°43′N 20°30′E / 54.72°N 20.5°E | ||
 | |||
| Azalera | 223,03 km² | ||
| Altuera | 4,8 | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 498.260 (2022) 7.811 (2021) | ||
| Dentsitatea | 1.934,28 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | 1255 | ||
| Telefono aurrizkia | 4812 | ||
| Ordu eremua | UTC+02:00 | ||
| Hiri senidetuak | Zeitz, Bremerhaven, Brest, Cagliari, Baranavitxi, Aalborg, Odense, Kiel, Rostock, Lichtenberg, Southampton, Cork, Groningen, Mexiko Hiria, Malmö udalerria, Burlöv udalerria, Kalmar udalerria, Omsk, Cherbourg-Octeville, Dalian, Erevan, Forlì, Homel, Guyuan, Hanburgo, Hrodna, Krasnoiarsk, Minsk, Potsdam, Samara, Severodvinsk, Jaroslavl, Patras, Karlshamn udalerria, Bodenwerder, Kalininsky District (en) , Mühlhausen eta Catania | ||
| Matrikula | 39 | ||
| http://www.klgd.ru | |||
Hiria Vistularen itsas aintziraren iparraldean dago, Pregolia ibaiaren bokalean, Itsaso Baltikoaren ertzean.
 Datu klimatikoak (Kaliningrad)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 12.7 | 15.6 | 23.0 | 31.7 | 30.6 | 33.5 | 36.3 | 36.5 | 31.2 | 26.4 | 19.4 | 13.3 | 36.5 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 0.7 | 1.5 | 5.6 | 12.3 | 18.0 | 20.5 | 23.0 | 22.6 | 17.6 | 12.1 | 5.6 | 1.9 | 11.8 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | -1.5 | -1.1 | 2.0 | 7.3 | 12.5 | 15.5 | 18.1 | 17.6 | 13.1 | 8.4 | 3.3 | -0.3 | 7.9 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -3.8 | -3.5 | -1.1 | 2.9 | 7.5 | 10.9 | 13.6 | 13.1 | 9.3 | 5.2 | 1.1 | -2.5 | 4.4 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -32.5 | -33.3 | -21.7 | -5.4 | -3.1 | 0.7 | 4.5 | 1.6 | -2.0 | -11.2 | -18.7 | -25.6 | -33.3 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 68 | 49 | 51 | 36 | 54 | 78 | 76 | 96 | 74 | 82 | 82 | 72 | 818 |
| Euri egunak (≥ 1 mm) | 14 | 13 | 14 | 14 | 14 | 16 | 15 | 16 | 17 | 18 | 18 | 16 | 185 |
| Elur egunak (≥ 1 mm) | 15 | 15 | 10 | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 7 | 13 | 64 |
| Eguzki orduak | 34.1 | 61.6 | 120.9 | 171.0 | 254.2 | 264.0 | 257.3 | 229.4 | 159.0 | 96.1 | 39.0 | 24.8 | 1711.4 |
| Hezetasuna (%) | 85 | 83 | 78 | 72 | 71 | 74 | 75 | 76 | 81 | 83 | 86 | 87 | 79 |
| Iturria: | |||||||||||||
Hiria prusiar eta alemana izan zen jatorriz. 1255ean sortu zuten Königsberg izenarekin eta Hansako elkarteko kide izan zen 1340. urteaz gero. Zaldun teutoien maisu handiaren egoitza bihurtu zen XV. mendean eta Prusiako dukeena geroago. Bertan Prusiako errege Frederiko I.a (1701) eta Gilen I.a (1861) koroatu zituzten.
Bigarren Mundu Gerran hiria asko kaltetu zen. 1945ean Armada Gorriak okupatu zuen. Gerra amaitu ostean, Sobietar Batasunak hiria beretu eta alemaniar populazioa egotzi zuen. Hiriaren izena ere aldatu zuten: 1946an Kaliningrad izatera pasa zen, Mikhail Kalininen omenez. Lehengo izena Kionigsberg (Кёнигсберг) zen errusieraz.
2002an, 430.003 biztanle zituen eta etnien arabera horrela zegoen banatuta: errusiarrak (% 77,9), bielorrusiarrak (% 8), ukrainarrak (% 7,3), lituaniarrak (% 1,9), alemaniarrak (% 0,6) eta poloniarrak (% 0,5).
Industriagune garrantzitsua da: janari industria, kontserbak, ontziolak eta eraikuntza mekanikoak. XVI. mendean sortutako unibertsitatea dauka. Baltikoko itsas armadaren baserik garrantzitsuena dago bertan.
Kaliningrad ondorengo hiriekin senidetuta dago:
Datuak: Q1829
Multimedia: Kaliningrad / Q1829This article uses material from the Wikipedia Euskara article Kaliningrad, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
