Elia Kazan (grezieraz Ελία Καζάν, 1909ko irailaren 7 – 2003ko irailaren 28) greziar jatorrizko —Istanbulen (egungo Turkian) jaio bazen ere— Ameriketako Estatu Batuetako zinema eta antzerki zuzendaria zen.
Elia Kazan | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Konstantinopla, 1909ko irailaren 7a |
Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak Grezia |
Lehen hizkuntza | ingelesa |
Heriotza | New York, 2003ko irailaren 28a (94 urte) |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Molly Kazan (1932 - 1963) Barbara Loden (1967 - 1980) Frances Kazan (1982 - 2003) |
Seme-alabak | |
Familia | ikusi
|
Hezkuntza | |
Heziketa | Williams College (en) Juilliard School (en) Yale School of Drama New Rochelle High School (en) |
Hizkuntzak | ingelesa greziera turkiera |
Irakaslea(k) | Lucia Dunham (en) Lee Strasberg Harold Clurman |
Jarduerak | |
Jarduerak | film-zuzendaria, gidoilaria, zinema ekoizlea, idazlea, aktorea, antzerki zuzendaria, zinema aktorea eta errealizadorea |
Lantokia(k) | Ameriketako Estatu Batuak |
Enplegatzailea(k) | New School (en) |
Jasotako sariak | ikusi
|
| |
Antzerkiari dagokionez, Tennessee Williamsen eta Arthur Millerren lan nagusiak zuzendu zituen: Williamsen The Glass Menagerie (1944) eta A Streetcar Named Desire (1951), eta Millerren All My Sons (1947) eta Death of a Salesman (1949).
Zinemagintzan ere zuzendari arrakastatsua izan zen. Bi Oscar irabazi zituen, 1947ko Gentleman's Agreement eta 1954ko On the Waterfront filmengatik. Sen handiko aktore andana aurkitu zuen: Marlon Brando eta James Dean, besteak beste.
Bolada labur batean, Ameriketako Estatu Batutetako Alderdi Komunistako kidea izan zen. Hala ere, Stalinek egindako sarraskiek nazkaturik, 30eko hamarkadan alderdia utzi zuen. Gainera, ez zuen alderdikoek filmetan eskua sartzeko inolako saiorik onartzen.
50eko hamarkadan, halere, komunisten kontrako beldurra pil-pilean zegoenean, Kazanek Hollywoodeko hainbat komunista salatu zituen, amerikar ez ziren jardueretarako batzordearen aurrean (House Committee on Un-American Activities, ingelesez). Geroago azaldu zuenez, garai hartan uste zuen horrela jokatzea herrialdearen alde egiteko modu onena zela. Nolanahi ere, kritika mingotsak jaso behar izan zituen hasiera-hasieratik. 1999an, ohorezko Oscar saria eman ziotenean, zeresan handia piztu zen Hollywooden: batzuek uste zuten aspaldiko kontua izanda, haren lan artistikoak eskertzeko merezi zuela, baina beste batzuk ados ez, eta Kazanek Oscar jaso zuenean, ez zuten ezta txalotu ere egin.
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Elia Kazan, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.