Roman Polański: Franca-pola reĝisoro

Post komenco de sia kariero en Pollando, Polanski fariĝis internacie renoma filmisto kaj holivuda reĝisoro de filmoj kiel ekzemple Bebo de Roza-Maria, Ĉinio-urbo kaj La pianisto.

Roman Polański
Oskar-premiito
Persona informo
Roman Polanski
Naskonomo	Raymond Thierry Liebling
Naskiĝo	18-an de aŭgusto 1933 (1933-08-18) (90-jaraĝa) en Parizo
Religio	judismo vd
Lingvoj	angla • franca • pola vd
Ŝtataneco	Pollando • Francio vd
Alma mater	Ŝtata Filma, Tekevida kaj Teatra Altlernejo Leon Schiller en Lodzo • Jan Matejko Academy of Fine Arts in Krakow vd
Familio
Patro	Ryszard Polański vd
Patrino	Bula Liebling vd
Edz(in)o	Barbara Kwiatkowska-Lass • Sharon Tate • Emmanuelle Seigner vd
Infanoj	Paul Richard Polanski • Morgane Polanski • Elvis Polanski vd
Profesio
Alia nomo	Romek vd
Okupo	filmreĝisoro • aktoro • filmproduktoro • scenaristo • verkisto • ĝenra aktoro • filmaktoro • teatra reĝisoro • reĝisoro vd
Aktiva en	Pollando vd
Aktiva dum	1953– vd
Postenoj Postenoj President of the Jury at the Cannes Festival vd
Honorigoj Honorigoj César Award for Best Director • Ora Medalo pro Merito pri Kulturo • plej bona reĝisorado • Akademia Premio por la Plej Bona Reĝisoro • Komandoro de la Honora Legio • Medalo “Pro Kultura Merito Gloria Artis” • Premio de Eŭropa Filma Akademio pro Atingo en Monda Kino • Premio de Eŭropa Filma Akademio pro Tutviva Atingo • Eŭropa Filmopremio por la Plej Bona Filmo • Eŭropa Filmopremio por la Plej Bona Reĝisoro • Eŭropa Filmopremio por la Plej Bona Scenaristo • National Board of Review Award for Best Film • BAFTA Award for Best Direction • César Award for Best Adaptation • César Award for Best Director • Honorary Citizen of the City of Łódź vd
Membrecoj Membrecoj Akademio de Belartoj de Francio • Polish Film Academy • Stowarzyszenie Filmowców Polskich vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Sian infanecon dum la Dua Mondmilito li pasis en la Krakova geto. Liaj gepatroj estis poloj juddevenaj. En 1953, post teatraj roloj li debutis en filmo Tri rakontoj. De 1954 Polanski studis en Filma Skolo en Lodzo negajnante tamen la diplomon. En 1959 edzigis kun Barbara Kwiatkowska, tamen tiu edzigo ne trapasis eĉ tri jarojn. Li elmigris al Parizo, sed li rapide revenis por reĝisori Tranĉilo en akvo – sian unuan monde apreciitan filmon. Oni nominigis ĝin al Oskar-premio. Poste li elmigris al Francio kaj Britio. En 1969, lia nova edzino, Sharon Tate, estis murdita per la Manson-Familio. Lia depresio ne haltigis lin por krei ceterajn filmojn. En 1965 jaro Polanski kreis Abomeno – la ĉefa persono de filmo rolis Catherine Deneuve. En 1978, li deklaris sian kulpan pri ke li, kontraŭ Usona leĝo, seksumis kun 13-jaraĝa knabino, Polanski fuĝis al Francio, kie li nun loĝas kaj daŭras esti fuĝanto el usona justeco.

Pro ke li malliberiĝus se li revenigas Usonon, lin daŭras direkti filmojn en Eŭropo inkluzivanta Freneza, Morto kaj la fraŭlino. Lia plej grava filmo kunigita kun la patruja Pollando estas La pianisto – kie li adaptis la historion de vivo dum la Dua Mondmilito de Ladislao Ŝpilman, pola pianisto. La filmo montras la realecon de la batalo en detruanta Varsovio. La filmo gajnis Oskar-premion kaj Oran Palmon. Inter la ĝis nun lastaj filmoj de Polanski estas Oliver Tvist (baze de la romano de Charles Dickens) (2005).

Je la 27-a de oktobro 2009 Polanski estis arestita je la flughaveno Zuriko (Svislando). Oni prevente enprizonigis lin, atendante peton por ekstradicio de Usono.

Li vivas ekde 1980 en geedzeco kun Emmanuelle Seigner, kun kiu ili havas du infanojn.

• 2019 – Mi akuzas (J’accuse)
• 2017 – Baziĝas sur vera rakonto (D'après une histoire vraie)
• 2014 – Semajnfino de majstro (Weekend of a Champion)
• 2013 – Venuso en pelto (La Vénus à la fourrure)
• 2011 – Masakro (Carnage)
• 2010 – La fantoma verkisto (The ghost writer)
• 2005 – Oliver Tvist (Oliver Twist)
• 2002 – La pianisto (The pianist)
• 1999 – La naŭa pordego (france: La Neuvième Porte, angle: The Ninth Gate)
• 1994 – Morto kaj la fraŭlino (france: La Jeune Fille et la Mort, angle: Death and the Maiden)
• 1992 – Maldolĉa luno (france: Lunes de fiel, angle: Bitter moon)
• 1988 – Freneza (Frantic)
• 1986 – Piratoj (Pirates)
• 1979 – Tess
• 1976 – La loĝejluanto (Le Locataire)
• 1974 – Ĉinio-urbo (Chinatown)
• 1972 – Semajnfino de majstro (Weekend of a Champion)
• 1972 – Kio? (Che?)
• 1971 – Makbet (Macbeth)
• 1968 – Bebo de Roza-Maria (Rosemary's baby)
• 1967 – Danco de la vampiroj (Dance of the vampires)
• 1966 – Senelirejo (Cul-de-sac)
• 1965 – Abomeno (Repulsion)
• 1964 – La plej belaj fraŭdoj de la mondo: La diamanta rivero (Les Plus Belles Escroqueries du monde: La Rivière de diamants)
• 1962 – La mamuloj (Ssaki)
• 1961 – Dika kaj maldika (Le Gros et le Maigre)
• 1961 – Tranĉilo en akvo (Nóż w wodzie)
• 1959 – Kiam falas anĝeloj (Gdy spadają anioły)
• 1959 – Lampo (Lampa)
• 1958 – Du homoj kun ŝranko (Dwaj ludzie z szafą)
• 1957 – Murdo (Morderstwo)
• 1957 – Disbatos ni la distron... (Rozbijemy zabawę...)
• 1957 – Rido dentuma (Uśmiech zębiczny)
• 1955 – Biciklo (Rower)

• Romano Polanski ĉe IMDb (angle)
• Romano Polanski ĉe filmpolski.pl (pole)