Η πυκνότητα συνιστά φυσικό μέγεθος με το οποίο εκφράζεται η μάζα ενός υλικού ανά μονάδα όγκου.
Συνήθως, συμβολίζεται με το ελληνικό γράμμα ρ ή με το λατινικό γράμμα d. Μονάδα μέτρησης της πυκνότητας στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων είναι το (χιλιόγραμμο ανά κυβικό μέτρο). Συχνά, χρησιμοποιείται και η μονάδα (γραμμάριο ανά κυβικό εκατοστό). Ο βασικός μαθηματικός τύπος της πυκνότητας είναι ο λόγος της μάζας ενός υλικού, m, προς τον όγκο, V, που την περιέχει:
Η πυκνότητα συνιστά ένα εντατικό μέγεθος, καθώς εκφράζεται ως πηλίκο μεγεθών που εξαρτώνται από την ποσότητα του υλικού το οποίο αφορούν (εκτατικά μεγέθη). Συνεπώς, η πυκνότητα είναι χαρακτηριστικό μέγεθος του εκάστοτε υλικού και δεν εξαρτάται από την ποσότητά του. Για παράδειγμα, η πυκνότητα ενός σιδερένιου συνδετήρα είναι ίδια με την πυκνότητα μιας σιδερένιας ράβδου, δηλαδή ίση με 7880 περίπου, καθώς το υλικό κατασκευής των δύο αντικειμένων είναι το ίδιο.
Προς απλοποίηση των συγκρίσεων πυκνότητας σε διαφορετικά συστήματα μονάδων, η πυκνότητα συχνά αντικαθίσταται από την αδιάστατη ποσότητα που είναι γνωστή ως «ειδικό βάρος». Πρόκειται για τον λόγο της πυκνότητας ενός υλικού προς την πυκνότητα ενός άλλου, πρότυπου υλικού, συνήθως του νερού. Έτσι, ένα υλικό με ειδικό βάρος μικρότερο του νερού (δηλαδή ) επιπλέει εντός αυτού, ενώ ένα υλικό με ειδικό βάρος μεγαλύτερο του νερού (δηλαδή ) βυθίζεται εντός του.
Η πυκνότητα ενός υλικού ποικίλλει ανάλογα με τη θερμοκρασία και την πίεση, καθώς συνήθως οι δύο αυτοί παράγοντες συνδέονται με τον όγκο του υπό εξέταση υλικού και, συνεπώς, επηρεάζουν την πυκνότητά του. Η προκύπτουσα διακύμανση της πυκνότητας είναι συνήθως μικρή για τα στερεά και τα υγρά, αλλά πολύ μεγαλύτερη για τα αέρια. Για τον λόγο αυτό, οι ενδεικτικές τιμές πυκνότητας που δίνονται στους παρακάτω πίνακες αντιστοιχούν σε συγκεκριμένες τιμές θερμοκρασίας και πίεσης, είτε πρόκειται για τις λεγόμενες «κανονικές συνθήκες», ή για άλλες, αναγραφόμενες τιμές.
Υλικό | ρ (kg/m3) | Παρατηρήσεις |
---|---|---|
Υδρογόνο | 0,0898 | |
Ήλιο | 0,179 | |
Αερογραφίτης | 0,2 | |
Μεταλλικό μικροπλέγμα | 0,9 | |
Αεροπήκτωμα | 1,0 | |
Ατμοσφαιρικός αέρας | 1,2 | Στο επίπεδο της θάλασσας |
Εξαφθοριούχο βολφράμιο | 12,4 | Ένα από τα βαρύτερα γνωστά αέρια σε κανονικές συνθήκες |
Υγρό υδρογόνο | 70 | Στους −255 °C περίπου |
Πολυστυρένιο | 75 | Προσέγγιση |
Φελλός | 240 | Προσέγγιση |
Πεύκο | 373 | |
Λίθιο | 535 | Το λιγότερο πυκνό μέταλλο |
Ξύλο | 700 | Τυπικό ξύλο, αποξηραμένο |
Βελανιδιά | 710 | |
Κάλιο | 860 | |
Πάγος | 916,7 | Σε θερμοκρασία < 0 °C |
Μαγειρικό λάδι | 910–930 | |
Νάτριο | 970 | |
Νερό (καθαρό) | 1.000 | Στους 4 °C, θερμοκρασία της μέγιστης πυκνότητάς του |
Νερό (αλατωμένο) | 1.030 | Με περιεκτικότητα 3% |
Υγρό οξυγόνο | 1.141 | Στους −219 °C περίπου |
Νάιλον | 1.150 | |
Πλαστικό | 1.175 | Προσέγγιση για πολυπροπυλένιο και PVC |
Γλυκερίνη | 1.261 | |
Τετραχλωραιθυλένιο | 1.622 | |
Άμμος | 1.600 | Μεταξύ του 1.600 και 2000 |
Μαγνήσιο | 1.740 | |
Βηρύλλιο | 1.850 | |
Σκυρόδεμα | 2.400 | |
Γυαλί | 2.500 | |
Πυρίτιο | 2.330 | |
Χαλαζίτης | 2.600 | |
Γρανίτης | 2.700 | |
Γνεύσιος | 2.700 | |
Αργίλιο | 2.700 | |
Ασβεστόλιθος | 2.750 | Συμπαγής |
Βασάλτης | 3.000 | |
Διιωδομεθάνιο | 3.325 | Σε υγρή μορφή και σε θερμοκρασία δωματίου |
Διαμάντι | 3.500 | |
Τιτάνιο | 4.540 | |
Σελήνιο | 4.800 | |
Βανάδιο | 6.100 | |
Αντιμόνιο | 6.690 | |
Ψευδάργυρος | 7.000 | |
Χρώμιο | 7.200 | |
Κασσίτερος | 7.310 | |
Μαγγάνιο | 7.325 | Προσέγγιση |
Σίδηρος | 7.870 | |
Νιόβιο | 8.570 | |
Ορείχαλκος | 8.600 | |
Κάδμιο | 8.650 | |
Κοβάλτιο | 8.900 | |
Νικέλιο | 8.900 | |
Χαλκός | 8.940 | |
Βισμούθιο | 9.750 | |
Μολυβδαίνιο | 10.220 | |
Άργυρος | 10.500 | |
Μόλυβδος | 11.342 | |
Θόριο | 11.720 | |
Ρόδιο | 12.410 | |
Υδράργυρος | 13.546 | |
Ταντάλιο | 16.600 | |
Ουράνιο | 18.800 | |
Βολφράμιο | 19.300 | |
Χρυσός | 19.320 | |
Πλουτώνιο | 19.840 | |
Ρήνιο | 21.020 | |
Λευκόχρυσος | 21.450 | |
Ιρίδιο | 22.420 | |
Όσμιο | 22.570 | Πρόκειται για το πιο πυκνό στοιχείο |
Σημειώσεις: |
T (°C) | Πυκνότητα (kg/m3) |
---|---|
−30 | 983,854 |
−20 | 993,547 |
−10 | 998,117 |
0 | 999,8395 |
4 | 999,9720 |
10 | 999,7026 |
15 | 999,1026 |
20 | 998,2071 |
22 | 997,7735 |
25 | 997,0479 |
30 | 995,6502 |
40 | 992,2 |
60 | 983,2 |
80 | 971,8 |
100 | 958,4 |
Σημειώσεις: |
T (°C) | ρ (kg/m3) |
---|---|
−25 | 1,423 |
−20 | 1,395 |
−15 | 1,368 |
−10 | 1,342 |
−5 | 1,316 |
0 | 1,293 |
5 | 1,269 |
10 | 1,247 |
15 | 1,225 |
20 | 1,204 |
25 | 1,184 |
30 | 1,164 |
35 | 1,146 |
Σώμα | ρ (kg/m3) | Σημείωση |
---|---|---|
Γη | 5.515 | Μέση πυκνότητα |
Εσωτερικό τμήμα του πυρήνα της Γης | 13.000 | Προσέγγιση |
Πυρήνας του Ήλιου | 33.000–160.000 | Προσέγγιση |
Λευκός νάνος | Προσέγγιση | |
Ατομικός πυρήνας | Δεν εξαρτάται έντονα από το μέγεθος του πυρήνα | |
Αστέρας νετρονίων |
This article uses material from the Wikipedia Ελληνικά article Πυκνότητα, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Το περιεχόμενο είναι διαθέσιμο υπό CC BY-SA 4.0 εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Ελληνικά (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.