William Addams Williams Evans

Ganed Evans ym Mrynbuga, Sir Fynwy, yn fab i'r Parch William Evans y ficer lleol a Caroline Frances, merch William Addams-Williams , Castell Llangybi, Aelod Seneddol Sir Fynwy, ar ôl yr hwn y cafodd ei enwi.

Ar ôl cwblhau ei addysg yn Ysgol Amwythig lle fu'n aelod o dîm criced yr ysgol, aeth Evans i Goleg Sant Ioan, Rhydychen ym 1872 lle raddiodd ym 1877 fel Baglor yn y Celfyddydau ac yna ordeiniwyd ef fel Curad yn Eglwys Loegr.

 

Gwasanaethodd Evans fel curad yn Barwell, Swydd Gaerlŷr am chwe blynedd cyn cyfnodau byr yn Eglwys yr Holl Saint, Northampton a Harrowden, Swydd Bedford.

Ym 1885, dychwelodd i Sir Fynwy i wasanaethu fel rheithor Llandegfedd, lle y bu hyd ei farwolaeth ym 1919.

Tra ym Mhrifysgol Rhydychen, chwaraeodd Evans i dîm pêl-droed y brifysgol ond methodd i ennill glas. Ym 1876, atebodd hysbyseb a osodwyd gan Llewelyn Kenrick yn "The Field" i chwilio am chwaraewyr o Gymru i gynrychioli eu gwlad mewn gem yn erbyn Yr Alban.

Evans oedd yr unig chwaraewr o Dde Cymru a ddewiswyd ar gyfer XI rhyngwladol cyntaf Cymru, gyda phob chwaraewr arall yn dod o'r gogledd (ac eithrio John Hawley Edwards a aned yn yr Amwythig ac oedd wedi cynrychioli tîm pêl-droed cenedlaethol Lloegr yn flaenorol). Chwaraewyd y gêm yn Hamilton Crescent, Partick, ar 25 Mawrth 1876 collodd Cymru'r gêm o 4 gôl i ddim.

Chwaraewyd gêm gartref yn erbyn yr Alban ar y Cae Ras, Wrecsam ar Fawrth 5, 1877, gydag Evans yn cadw ei le yn yr amddiffyn. Bu'r Albanwyr yn fuddugol eto, gan ennill 0-2, gydag un o'r goliau yn cael ei sgorio gan Evans yn ei rwyd ei hun.