Ecoleg Tirffurfiau

Gwneir hyn o fewn gwahanol fathau o dirffurfiau, datblygiadau, patrymau gofodol, ymchwil a pholisi.

Mae'n faes hynod o ryngddisgyblaethol o fewn gwyddoniaeth systemau ac yn cyfanu'r bioffisegol a'r gwyddorau cymdeithasol. Mae tirffurfiau, o ran gofod, yn ardaloedd daearyddol hynod o anghydryw (heterogeneous) a'r hyn sy'n nodweddiadol ohonynt yw'r amrywiaeth eang o ecosystemau, fel clytwaith, yn amrywio o systemau gymharol naturiol megis coedwigoedd a llynnoedd i amgylcheddau annaturiol a grewyd gan ddyn, gan gynnwys caeau enfawr o weiriau a threfi. Pwysleisia ecoleg tirffurfiol ar ei waethaf (a mwyaf amlwg) y berthynas rhwng patrymau, prosesau a graddfa, a'r ffocws mae'n ei roi ar bynciau llosg ecoleg a'r amgylchedd. Drwy hyn, priodir dau fath o wyddoniaeth: y bioffisegol a'r cymdeithaol-economaidd. Ymhlith y pynciau ymchwil mwyaf poblogaidd y mae llif ecoleg drwy glytwaith tirffurfiau, y defnydd o dir, graddfeydd, analeiddio gwahanol batrymau o fewn y tirffurfiau a chadwraeth tirffurfiau a chynaliadwyedd.

Bathwyd y term Almaeneg Landschaftsökologie sef tirffurfiau ecolegol –gan y daearyddwr Carl Troll yn 1939. Datblygodd dermau addas ar gyfer y maes, ynghyd â sawl cysyniad cynnar am y maes, fel rhan o'i waith gyda ffotograffau o awyrennau er mwyn iddo weld y berthynas rhwng natur a thirffurfiau dinesig.

• Tirffurf ffrwdrewlifol