C.p.d. Bae Colwyn: Clwb pêl-droed yng Nghymru

Maent yn chwarae ar Ffordd Llanelian, Hen Golwyn.

C.P.D. Bae Colwyn

Enw llawn	Clwb Pêl-droed Bae Colwyn
Llysenw(au)	Y Gwylanod
Sefydlwyd	1881
Maes	Ffordd Llanelian
Cadeirydd	Neil Coverley
Rheolwr	Steve Evans
Cynghrair	Cymru Premier

Chwaraeodd tîm yn cynrychioli Bae Colwyn eu gêm gyntaf yn Ionawr 1881. Ychydig a wyddir am hanes cynnar y Bae heblaw iddynt gystadlu yng Nghynghrair Pêl-droed Arfordir Gogledd Cymru o 1901 hyd y daeth y gystadleuaeth i ben yn 1921 pan ymunodd y rhan fwyaf o glybiau Cynghrair Cenedlaethol Cymru.

Yn 1984 penderfynodd y clwb i groesi'r ffin i chwarae yn Lloegr ac fe'i etholwyd yn aelod o Gynghrair y Bass North West Counties League.

Pan ffurfwyd Uwch Gynghrair Cymru fe ymgeisiodd y Cymdeithas Bêl-droed Cymru roi hwb i'r Gynghrair drwy orfodi fod pob Clwb Cymreig (Heblaw y tri clwb Proffesiynol) ymuno ag o. Gwrthododd Bae Colwyn, ymysg eraill, a rhaid oedd chwarae'u gemau 'cartref' yn Northwich ac Ellesmere Port. Ond ym Mis Ebrill 1995 fe enillwyd achos llys a olygodd eu bod yn cael dychwelyd i Ffordd Llanelian.

Fe gyrrhaeddodd y Clwb ail-rownd Cwpan FA Lloegr yn 1995-96 cyn colli o 2-0 yn erbyn Blackpool. Wnaethon nhw hefyd gyrraedd Rownd yr 8 olaf Tlws Lloegr yn 1996-97 cyn colli i Stevenage Borough.

Dychwelyd i Gymru

Wedi 35 mlynedd yn chwarae yn Lloegr fe adawodd Bae Colwyn Adran Gyntaf y Gorllewin y Northern Premier i ymuno gyda cynghrair newydd Cymru North ar ddechrau tymor 2019-20.

Bu'r cyfnod yn ôl yng Nghymru yn llwyddiannus i'r Bae gan weld tair gwaith mwy o gefnogwyr yn mynychu'r gemau a buddsoddi yn y maes. Enillodd y Bae ddyrchafiad i Uwch Gynghrair Cymru ar gyfer tymor 2023-24 gan cael eu dyrchafu gan C.P.D. Tref Y Barri o'r de. Yn sgîl dychwelyd i Gymru a'r llwyddiant, neu, efallai rheswm am y llwyddiant, bu i'r clwb fynd ati yn bwrpasol i Gymreigio ei hun gyda chyhoeddiadau dwyieithog ar y system sain a defnydd arall o'r Gymraeg a Chymreictod.