ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو

پەیماننامەی ئاشتی نێوان ئوردن و ئیسرائیل (بە عیبری: הסכם השלום בין ישראל לירדן‎، بە عەرەبی: معاهدة السلام الأردنية الإسرائيلية‎) (یاخود بە ڕێککەوتنامەی دۆڵی عەرەبە ناسراوە) پەیماننامەیەکی ئاشتی بوو لەنێوان ئیسرائیل و ئۆردەن مۆرکرا لەبارەی سنوورە نێودەولەتییەکانی نێوانیان لە ٢٦ی تشرینی یەکەمی ١٩٩٤ مۆرکرا لە دۆڵی عەرەبە. بەپێی ئەم پەیماننامەیە ھەریەک لە لایەنەکان سازشیان لەبارەی سنوورەکانیانەوە کرد. ئەم پەیماننامەیە پەیوەندی ڕاستەوخۆی ھەبوو بە گڕژییەکانی نێوان ئیسرائیل و (ڕێکخراوی ئازادی فەلەستینی). بەھۆی ئەم پەیماننامەیە ئۆردەن بوو بە دووەم دەولەتی عەرەبی (دوای میسر) کە پەیوەندی دیپلۆماسی لەگەڵ ئیسرائیل ببەستێت. بەھۆی ناھەمواری باری ئابووری و سیاسی و ستراتیژی ئۆردەن ئەم پەیماننامەیە ژیڕترین و باشترین ھەڵبژاردەی ئۆردەن بوو تا زیاتر خاکەکەی لەدەست نەدات.

زیاتر...

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢

پێترا یان بەترا شوێنەواری شارێکی مێژوویییە لە پارێزگای مەعان لە باشووری شانشینی ئوردونی ھاشیمی ھەڵکەوتووە. بەھۆی تەلارە داتاشراوەکانی لە شاخ و گاشەبەردەکانی لەگەڵ کەناڵە ئاوەڕۆیە دێرینەکانی ناوبانگی دەرکردووە. لەکۆندا پێیان دەگوت «پەمەیی» یان بە «شارە پەمەیییەکە» بانگیان دەکرد، کە ئەمەش بەھۆی ڕەنگی تاوێرەکانییەوە بوو.

شاری پێترا بەنزیکەیی ساڵی ٣١٢ی پێش زایین وەک پایتەختی نەبتیەکان دامەزرا. بۆ ماوەیەکی درێژ خاوەنی پێگە و بایەخێکی باڵا بوو، کە ئەمەش بەھۆی ھەڵکەوتەکەی بوو کە لەسەر ڕێگای ئاوریشم ھەڵکەوتبوو، و کەوتبووە نێوان شارستانییەتەکانی میزۆپۆتامیا، ئیسرائیل و میسر. شارەکە ڕۆڵێکی گرنگی لە کایەی بازرگانی شارستانییەتەکانی دەوروپشتی ھەبوو. شارەکە بە قەدباڵ و ڕووی کێوێکی لەتبوو ھەڵکەندراوە. لە کۆمەڵە کێوێکی تاوێری بەزیو، کە پێکھاتەکەی درێژەپێدەری ھەمان پێکھاتە بیابانییەکەی باکووری نیمچە دوورگەی عەرەبییە. بە دیاریکراوی دۆڵی عەرەبە، کە لە دەریای مردووەوە تاوەکو کەنداوی عەقەبە درێژ دەبێتەوە.

پاشماوەی شارەکە بۆ شوێنەوارناسان بەدرێژاییی ماوەی دەسەڵاتی عوسمانییەکان بە شاردراوەیی مابوویەوە، تاوەکو لە ساڵی ١٨١٢، خۆرھەڵاتناسێکی سویسری بەناوی یوھان لۆدفیگ بێرکھارت ھات و دۆزییەوە. لە ساڵی ١٩٨٥، شوێنەواری شارەکە خرایە سەر میراتی جیھانی لە ڕێزبەندی شوێنەوارە مێژوویییەکانی ڕێکخراوەی یونێسکۆ. ھەروەھا لە ساڵی ٢٠٠٧، وەک یەکێک لە حەوت سەرسورھێنەرەکەی جیھان ھەڵبژێردرا.

لە ڕۆژگاری ئەمڕۆماندا پێترا بووەتە یەکێک لە دروشمەکانی ئوردەن، و سەرنجڕاکێشترین شوێنە گەشتیارییەکانی ئوردەنە. ھەروەھا یەکێکە لە گرنگترین شوێنە گەشتیارییەکانی سەرۆکەکانی وڵاتان. لە تشرینی دووەمی ٢٠١٩، شارەکە ئاھەنگی یەک میلیۆن گەشتیاری بۆ یەکەم جار لە مێژوویدا گێڕا.

زیاتر...

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٠ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٠

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١١ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١١

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٢ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٢

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/١٩

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٠ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٠

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢١ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢١

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٢ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٢

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٢٩

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٠ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٠

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣١ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣١

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٢ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٢

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٣٩

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٠ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٠

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤١ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤١

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٢ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٢

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٤٩

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٠ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٠

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥١ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥١

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٢ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٢

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٥٩

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٠ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٠

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦١ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦١

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٢ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٢

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٦٩

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٠ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٠

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧١ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧١

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٢ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٢

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٧٩

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٠ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٠

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨١ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨١

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٢ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٢

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٨٩

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٠ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٠

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩١ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩١

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٢ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٢

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٣ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٣

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٤ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٤

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٥ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٥

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٦ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٦

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٧ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٧

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٨ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٨

دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٩ دەروازە:ئوردن/وتاری ھەڵبژێردراو/٩٩