Евро́пин футбо́лан ассоциа́цийн барт (инг. Union of European Football Associations, дацдина UEFA, нохчийн транслитерацица УЕФА) — Европин а, цхьайолу Азин малхбузен регионийн а футболан урхаллин спортан кхоллам.
Цуо цхьаьнатуху европин мехкийн къоман футболан ассоциацеш, дӀахьо йерриг европин футболан клубийн а, гулйина командин а къийсамаш, ткъа иштта рекламех, клубашна а, шена чуьра къоман ассоциацешна а йукъара матчаш гайтарна йаьлла са йоькъу.
УЕФА — Дьуьненайукъара футболан федерацин (ФИФА) йукъайогӀу йалх континентийн конфедерацех цхьаъ йу, цу тӀе царех УЕФА уггаре Ӏаткъаме а, хьал долуш а йу. Берриш аьлча санна дуьненан уггаре чӀогӀа футболисташ ловзуш бу Европехь, цигахь уггаре даккхий алапаш хиларна, Ингалсехь, Францехь, Италехь, Испанехь, Германехь муххале а. Кхин а УЕФАхь йу дукхаха йолу чӀогӀа дуьненан къаьмнийн гулйина командаш, цундела дуьненан хьалхейаккхарехь оцу конфедерацина алсама меттигаш ло: иштта, 2006 шеран дуьненан чемпионатехь левзина 32 командех УЕФАра 14 йара.
УЕФА кхоьллина 1954 шеран 15 июнехь Базелехь (Швейцари) Францин, Италин, Бельгин футболан федерацеш йолийна консультацеш чекхъевлча. Йуьхьанца УЕФА йукъахь бара 25 мохк, хӀинца 55 бу. 1959 шо кхаччалц УЕФА штаб-квартира йара Парижехь, иза дӀакхалхийра Берне. 1995 шарахь дуьйна иза йу швейцарера Ньонехь. Хьалхара УЕФА инарлин секретарь хилла Делоне Анри, ткъа президент — Шварц Эббе.
УЕФАн сих-сиха девнаш хуьлура къаьмнийн ассоциацийн хьашташ кхочушдеш йолу Еврокомиссица. 1990-гӀа шерашкахь барт ца хуьлара телетрансляцин бакъонаш а, трансферан регламент а тӀехь (Босмана бакъо).
ЦӀе | мохк | Хан | |
---|---|---|---|
1. | Эббе Шварц | Дани | 1954—1962 |
2. | Густав Видеркер | Швейцари | 1962—1972 |
3. | Артемио Франки | Итали | 1972—1983 |
4. | Жак Жорж | Франци | 1983—1990 |
5. | Леннарт Юханссон | Швеци | 1990—2007 |
6. | Мишель Платини | Франци | 2007—2015 |
— | Анхель Мария Вильяр (д.кх.) | Испани | 2015—2016 |
7. | Александер Чеферин | Словени | 2016—ХӀ. а. |
2007 шеран январехь дуьйна даржах олу «инарлин секретарь»:
ЦӀе | Мохк | Хан | |
---|---|---|---|
1. | Делоне Анри | Франци | 1954—1955 |
2. | Делоне Пьер | Франци | 1955—1960 |
3. | Бангертер Ханс | Швейцари | 1960—1989 |
4. | Айгнер Герхард | Германи | 1989—2003 |
5. | Ульссон Ларс-Кристер | Швеци | 2003—2007 |
6. | Тейлор Дэвид | Шотланди | 2007—2009 |
7. | Инфантино Джанни | Швейцари / Итали | 2009—2016 |
8. | Теодоридис Теодор | Желтойчоь | 2016—хӀ. а. |
УЕФАс дӀахьо гулйина командин коьрта къовам — Европин чемпионат. Цуо шен истории дӀайолийна 1958 шарахь (хьалхара финалан турнир хилла 1960 шарахь), 1964 шо кхаччалц олуш хилла «Европин къаьмнийн кад». Кхин а УЕФАн куьйгакӀела дӀахьо Европин кегийрхойн чемпионат а, 19 шо кхачанза а, Футболех ловзаран Европин чемпионат (17 шо кхачанза жимахой) а жимахойн чемпионаташ. Зударшна йукъахь йо Европин чемпионат, 19 шо кхачанза а, 17 шо кхачанза а зудаберийн чемпионат.
2018 шарахь дуьйна дӀахьо УЕФА Къаьмнийн лига, цуьнан декхар ду доттагӀаллин матчаш хийца. Турнир хуьлу шина шарахь цкъа, командаш йоькъу масех дивизионе хьалайала а, охьайала а таро йолуш. Лакхара дивизионехь ловзу 4 тобане йекъна 12 команда, тобанийн толамхой ловзу «еаннан финалехь». Лахара дивизионийн толамхошна бакъо ло рогӀера Европин чемпионатан финалан декъехь ловза (2020 шарахь дуьйна А, В, С дивизионашкахь хӀораннехь а 16 команда йу).
УЕФАн куьйгакӀела дӀахьо лахара клубан къийсамаш:
Хьалха кхин а хилла:
(Стомма зорбанца билгалъйаьхна гулйина командаш дуьненан чемпионаш хилла ассоциацеш, курсивца — Европин чемпионаш хилларш)
This article uses material from the Wikipedia Нохчийн article УЕФА, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Чулацам лело мега CC BY-SA 4.0 лицензица (кхениг билгалйина йацахь). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Нохчийн (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.