John Stuart Mill: Engleski filozof i ekonomist

maj">20. maj 1806 – 8. maj 1873), engleski filozof i ekonomist.

John Stuart Mill
Rođenje	(1806-05-20) 20. maj 1806. London, Engleska
Smrt	8. maj 1873(1873-05-08) (66 godina) Avignon, Francuska

Mill pokušava osnovni princip utilitarizma spasiti oslobađajući ga jednostrane kvantitativne određenosti.

I ranije su utilitaristi priznavali višu vrijednost duhovnim zadovoljstvima nad tjelesnima, ali su tu višu vrijednost svodili na kvantitativni moment (po njima su duhovna zadovoljstva vrijednija jer su trajna, a intenzivnija-kvantitativna određenost). Oni su suštinski kvalitativnu razliku svodili na kvantitativnu. Mill upravo ističe kvalitativnu stranu duhovnog zadovoljstva čiji viši rang proizlazi iz činjenice da je iz tog zadovoljstva specifično ljudskog roda je to što sprječava jedno više ljudsko biće da živi životom nižeg duhovnog bića makar imao sva tjelesna zadovoljstva. To je ljudsko dostojanstvo! Po Millu sreća jeste sreća u dostojanstvu i ona se mjeri dostojanstvom. Dostojanstvo jeste kriterij moralnosti.^{[nedostaje referenca]}

Kako se ispoljava to dostojanstvo? Kroz samosvijest. Čovjek je jedino biće koje za sebe može reći "ja" i time povući oštru granicu između vlastite stvarnosti i onoga što nije on. To je prvobitna i osnovna spoznaja u čovjekovom susretu sa svijetom. Tu čovjek sebe doživljava kao jedno jedinstveno, neponovljivo, nepriopćivo biće. To filozofija naziva razumna ili duhovna supstanca. Čovjek je subjekt.^{[nedostaje referenca]}

• MetaLibri Digital Library:
  • Utilitarianism