पर्यावरण भूगोल: भूगोल के शाखा

पर्यावरण भूगोल (अंग्रेजी: Environmental geography) पर्यावरण की दशा कुल, पर्यावरण क कार्यशीलता आ तकनीकी ज्ञान वाला आर्थिक मनुष्य अउरी पर्यावरण की बिचा में जारी संबंधन क अध्ययन जगह आ समय (spatio-temporal) की संदर्भ में करे वाला विज्ञान हवे।

ई भूगोल क एगो शाखा हवे जेवन एक तरह का संश्लेषणात्मक विज्ञान हवे आ एके इंटीग्रेटेड भूगोल (समन्वयात्मक भूगोल) की रूप में भी जानल जाला।

भूगोल क ई शाखा एक तरह से भौतिक भूगोलमानव भूगोल की अध्ययन क्षेत्र में दूरी कम कइला क काम करे ला| भूगोल हमेशा से मानव आ ओकरी पर्यावरण की अध्ययन के अस्थान आ समय की संदर्भ में करत रहल बाटे बाकी 1950-1970 की दौर में भौतिक भूगोल आ मानव भूगोल कि बिचा में दूरो बढ़ल आ एही से भूगोल क पर्यावरण की पढ़ाई से कुछ दूरी बन गइल जेवना कारन ए दौर में पर्यावरण क झण्डाबरदार जीव विज्ञानी लोग रहि गइल रहे। बाद में तंत्र विश्लेषण आ इकोलोजिकल उपागम की महत्व के भूगोल में तेजी से बहुत तेजी से मान बढ़ल आ पर्यावरण भूगोल, भौतिक अउरी मानव भूगोल की बिचा में एगो बहुआयामी संश्लेषण की रूप में आगे आइल।

पर्यावरण भूगोल की पढ़ाई क छेत्र - (1) पर्यावरण क एगो इकोसिस्टम की रूप में गढ़न आ काम कइला क अद्ययन, (2) मनुष्य आ इकोसिस्टम की आपसी संबंध के विश्लेषण आ पर्यावरण का नुकसान, (3)पर्यावरणीय दशा आ मानव-पर्यावरण संबंध क स्थानिक संदर्भ में अध्ययन, (4) पर्यावरण संरक्षण अउरी प्रबंधन से जुड़ल स्थानिक पहलू, अउरी (5) भूगोलीय सूचना प्रणाली (जी॰ आइ॰ एस॰)सुदूर संवेदन तकनीक क पर्यावरणीय अध्ययन में प्रयोग की दिशा के बतावल बाटे।

एही से प्राकृतिक या भौतिक भूगोल आ मानव भूगोल की बिचा में समन्वय स्थापित करे आ इनहन में एगो बहु आयामी संश्लेषण करे वाला बिज्ञान होखला की कारण पर्यावरण भूगोल के भोगोल क एगो तीसरकी नई शाखा की रूप में भी कुछ विद्वानों लोग मानत बाटे।

इहो देखल जाय

संदर्भ

किताबी स्रोत

  1. सवीन्द्र सिंह, पर्यावरण भूगोल, प्रयाग पुस्तक भवन, इलाहाबाद।
  2. पृथ्वीश नाग, Frontiers in Environmental geography
  3. Noel Castree, David Demeritt, Diana Liverman, Bruce Rhoads; A Companion to Environmental Geography, John Wiley & Sons, (Google eBook)
  4. William M. Marsh, Environmental Geography: Science, Land Use, and Earth Systems, John Wiley, 1996
  5. e-Study Guide for: Environmental Geography : Science, Land Use, and Earth

Tags:

अंग्रेज़ी भाषा

🔥 Trending searches on Wiki भोजपुरी:

शेखपुरा जिलासपना चौधरीचीनी भाषाअमरकंटकगाँड़इरफ़ान ख़ानजननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपि गरीयसीडेनमार्कमदर टेरेसाग्लोबपुलभीमराव अंबेडकरमहुआ टीवीनेपाल के जिला सब के लिस्टआसाम में बाढ़लखनऊ मेट्रोहवामहाकालगोवाएल्बचिनाब नदीभोजपुरी क्षेत्रखेलकूदगौतम बुद्धदिल्ली चिड़ियाघरकुतुबनुमाकाला सागरपन्ना जिलामनी प्लांटनीतू सिंहकजाकिस्तानधर्मो रक्षति रक्षितःमाओ त्से तुंगसैफ अली खानगुलाबी सदाबहारस्पून्स सेक्स पोजीशनलियोनार्डो डा विंचीरोममानव कामुकतालाओसअवधदक्कन पठारताना भगत आंदोलनतराईभारतीय मानक समयबनारसमनेर शरीफउत्तर प्रदेश पुलिसज्योतिर्लिंगवेबसाइटबाघसंज्ञा (संस्कृत व्याकरण)केसरिया रंगहवाई फोटोग्राफीअलका याग्निकमरी (हिल स्टेशन)विष्णुबराबर गुफासभमाउंट एवरेस्टयूनाइटेड अरब अमीरातमहाबली खलीभारत के सीमाइंडस्ट्रीविकिपीडिया सभ के सूचीगोरखपुर जंक्शन रेलवे स्टेशनपच्छिम बंगालगैलेक्सीकल्पना पटवारीकर्क रेखाफ्रांसीसी क्रांतिसंत रविदास नगर जिलाबुध (ग्रह)पवन सिंहस्तन🡆 More