चिनाब नदी

चिनाब नदी (अंग्रेजी: Chenab river) भारत आ पाकिस्तान में बहे वाली एगो नदी बा। ई पंजाब क्षेत्र के पाँच गो प्रमुख नदी सभ में से एक हवे। नदी हिमालय परबत से निकले ले, एकर उदगम भारतीय राज्य हिमाचल प्रदेश के लाहुल-स्पीती जिला में चंद्रा आ भागा दू गो धारा के रूप में होला, मिले पर चंद्रभागा नाँव पड़े ला। हिमाचल प्रदेश से आगे बढ़े पर ई नद्दी जम्मू-काश्मीर राज्य के किश्तवार इलाका से होके बहे ले आ एकरे बाद पाकिस्तान में परवेश करे ले। पाकिस्तान में पंजाब प्रांत में एह नदी में दहिने से झेलम नदी आ बाएँ से रावी नदी आ के मिले लीं। अंत में ई नदी सतलज में मिल जाले आ चिनाब आ सतलज के संगम के बाद ई पंजनद कहाला जे सिंधु नदी में जा के मिले ला। सिंधु जल समझौता के शर्त के अनुसार चिनाब के पानी पर पाकिस्तान के अधिकार हवे।

चिनाब नदी
चेनाब / ਚਨਾਬ / چناب
River
चिनाब नदी
पुराना ब्रिज, रामबन जिला, जम्मू अउरी काश्मीर, भारत.
देस भारत, पाकिस्तान
सहायिका
 - दहिने से मारूसदर नदी
उदगम बड़ा लाचा दर्रा
 - निर्देशांक 32°38′09″N 77°28′51″E / 32.63583°N 77.48083°E / 32.63583; 77.48083
मुहाना Confluence with Sutlej to form the Panjnad River
 - लोकेशन भावलपुर जिला, पंजाब, पाकिस्तान
 - निर्देशांक 29°20′57″N 71°1′41″E / 29.34917°N 71.02806°E / 29.34917; 71.02806 71°1′41″E / 29.34917°N 71.02806°E / 29.34917; 71.02806
लंबाई 960 किमी (597 मील) लगभग.
जलनिकास for अखनूर
 - औसत 800.6 m3/s (28,273 cu ft/s)
चिनाब नदी
चिनाब नदी
सिंधु आ एकरे सहायिका नदी सभ के नक्शा में चिनाब नदी के लोकेशन
चिनाब नदी is located in Pakistan
चिनाब नदी
पाकिस्तान के नक्शा पर लोकेशन

मारग

ई नदी भारत के हिमाचल प्रदेश राज्य के लाहुल-स्पीती जिला में कीलांग से 8 किमी (5.0 मील) दक्खिन-पच्छिम के दूरी पर, टंडी में "चंद्रा" आ "भागा" नाँव के दू गो नदी सभ के संगम से बने ले।

भागा नदी सूर्य ताल झील से निकले ले जे हिमाचल प्रदेश के बड़ा-लाचा ला दर्रा से कुछ किलोमीटर पच्छिम में स्थित बा। चंद्र नदी के उत्पत्ती एही दर्रा के पूरब ओर (चंद्र ताल के लगे) ग्लेशियर सभ से होला। ई दर्रा एह दुनों नदी सभ के बीच पानी के बिभाजक के रूप में भी काम करे ला। चंद्र नदी 115 किमी (71 मील) के लमछर घाटी के दूरी तय करे ले जबकि भागा नदी इनहन के संगम से पहिले संकरी गॉर्ज सभ से हो के 60 किमी (37 मील) के के घाटी करे ले।

एकरे बाद ई हिमाचल प्रदेश के चम्बा जिला से हो के जम्मू-कश्मीर के जम्मू डिवीजन में घुसे से पहिले बहे ला, जहाँ ई किश्तवाड़, डोडा, रामबन, रेसी आ जम्मू जिला सभ से हो के बहे ला। एकरा बाद ई पाकिस्तान में घुस के पंजाब प्रांत से हो के सतलज में मिले से पहिले पंजनद नदी सभ के हिस्सा बने ले।

बान्ह

भारत में एह नदी में बिजली उत्पादन के भरपूर क्षमता बा। देश में पनबिजली उत्पादन के मकसद से चिनाब पर कई गो बान्ह बनावल गइल बा, निर्माणाधीन बा या बनावे के प्रस्ताव बा, जवना में शामिल बा:

  • बगलीहार रामबन के पास पनबिजली प्रोजेक्ट (900 मेगावाट)।
  • सलाल बांध - रेसी के पास 690 मेगावाट पनबिजली परियोजना
  • दुल हस्ती पनबिजली संयंत्र - किश्तवाड़ जिला में 390 मेगावाट प्रकार की बिजली परियोजना
  • खड़ल पनबिजली संयंत्र - किश्तवाड़ जिला के द्रबशल्ला के पास एक निर्माणाधीन बिजली स्टेशन
  • पाकल दूल बान्ह - किश्तवाड़ जिला के एगो सहायक नदी मरुसादार नदी पर एगो प्रस्तावित बंधा
  • किरू पनबिजली प्रोजेक्ट (624 मेगावाट प्रस्तावित) किश्तवाड़ जिला में स्थित बा
  • किश्तवाड़ जिला में स्थित किश्तवाड़ पनबिजली प्रोजेक्ट (540 मेगावाट प्रस्तावित)।

ई सभ 1960 के सिंधु जल संधि के अनुसार "रन-ऑफ-द-रिवर" प्रोजेक्ट हवें।एह संधि में चिनाब के पानी पाकिस्तान के आवंटित कइल गइल बा। भारत अपना पानी के इस्तेमाल घरेलू आ खेती के इस्तेमाल खातिर भा पनबिजली नियर "गैर-उपभोग्य" इस्तेमाल खातिर कर सके ला। भारत के अपना प्रोजेक्ट में 12 लाख एकड़-फीट (1.5 अरब घन मीटर) तक पानी के भंडारण करे के अधिकार बा। साल 2011 ले पूरा भइल तीन गो परियोजना, सलाल, बगलीहार आ दूल हस्ती, के कुल भंडारण क्षमता 260 हजार एकड़-फीट (32 करोड़ घन मीटर) बा।

पाकिस्तान के चिनाब पर चार गो हेडवर्क बाड़ें:

  • मराला हेडवर्क्स - सियालकोट के पास स्थित बा
  • खांकी हेडवर्क्स - गुजरानवाला जिला में स्थित बा
  • कादिराबाद हेडवर्क्स - मंडी बहौद्दीन जिला में स्थित बा
  • त्रिम्मू बैराज - झांग जिला में स्थित बा

संदर्भ

Tags:

अंग्रेजीजम्मू-काश्मीरझेलम नदीपाकिस्तानभारतरावी नदीसतलजसिंधु जल समझौतासिंधु नदीहिमाचल प्रदेशहिमालय

🔥 Trending searches on Wiki भोजपुरी:

छोटा भीमप्रदूषणगोरखपुर चिड़ियाघरपेट्रोलियमइंडिया गेटब्रह्मपुत्र नदीडेनमार्कमनेर शरीफमुर्गायशवंत सिन्हाअनुकूलतम जनसंख्यामोइन उल हक स्टेडियमहवा क्वालिटी इंडेक्सगोरखपुर जिलाचंद्रशेखर आज़ाद रावणपियाजटॉगस नदीफोटोग्राफीअखिलेश यादव2024 के भारतीय आम चुनावदिल्ली सल्तनतनमामि गंगेमैनाक्रोएशियागुरुद्वारा शीशगंज साहिबमकर रेखाअरावली4 मईबाबा धामबनारस कैंट रेलवे स्टेशनभरतपुरजयप्रकाश नारायणभारविचंद्रगुप्त मौर्यभारत के सीमाअमर्त्य सेनआदित्यनाथजूलियस सीजरनालंदा जिलाछपराक्लियोपैट्रासावनजार्ज ग्रियर्सनगोदावरी नदीगंगा नदी बेसिनहैदराबादमलाइका अरोड़ा खानयूरेथ्राराष्ट्रीय गीतचारमीनारयमनकन्हैया कुमारचंद्रमा आधारित कैलेंडरआराबरेहीपानी झरनाताप्तीसोनाक्षी सिन्हाझारखंडविद्यापतिइत् संज्ञामैरवादेवरिया सदर रेलवे इस्टेशनसिवान जिलाटेक्सासकाजीरंगा नेशनल पार्कजमुई जिलाथाइलैंडबायोस्फियरइलेक्ट्रिक कारपिनटेरेस्टलोकसभामगध प्रमंडललोटस टेंपलबुलबुलसंभोग🡆 More