19 Жніўня

19 жніўня — дзвесце трыццаць першы (дзвесце трыццаць другі ў высакосны год) дзень года па Грыгарыянскім календары.

• 43 да н.э.: Актавіян Аўгуст прымусіў сенат абраць яго консулам
• 1071: Бітва пад Манцыкертам паміж войскамі Візантыйскай імперыі і сельджукскіх туркаў
• 1487: Малага адваявана кастыльскімі войскамі ў арабаў і далучана да Кастыліі
• 1561: Каралева Марыя Сцюарт вяртаецца ў Шатландыю
• 1562: Пад Невелем польскі атрад (1,5 тыс.) на чале з С. Лесьнявольскім разбіў маскоўскае войска (15 тыс.) на чале з А. Курбскім
• 1782: Бітва пад Блю-Лікс, апошняя значная бітва ў вайне за незалежнасць ЗША
• 1812: Падчас англа-амерыканскай вайны амерыканскі фрэгат «Канстыт’юшан» перамагае брытанскі фрэгат «Гер’ер» ля берагоў Новай Шатландыі
• 1856: Амерыканскі вынаходнік Гейл Бордэн запатэнтаваў тэхналогію прыгатавання згушчанага малака
• 1919: Афганістан стаў незалежным ад Вялікабрытаніі
• 1925: У Вільні пачалося выданне газеты «Жыцьцё Беларуса», якая выдавалася ад імя БСРГ
• 1989: Прэзідэнт Польшчы Войцех Ярузельскі назначае актывіста «Салідарнасці» Тадэвуша Мазавецкага прэм’ер-міністрам
• 1991: Жнівеньскі путч у СССР: змоўшчыкі адхілілі ад улады Міхаіла Гарбачова і заявілі аб увядзенні надзвычайнага становішча
• 1999: У Бялградзе дзесяткі тысяч сербаў патрабуюць у Слабодана Мілошавіча пакінуць пасаду прэзідэнта Югаславіі
• 2002: Пад Грозным збіты расійскі транспартны верталёт, загінула 118 салдат
• 2003: У Іраку каля штаб-кватэры ААН выбухнула бомба. Забіта 22 чалавекі, між іх Серджыа Вейра дэ Мела, галоўны сакратар іракскага аддзялення ААН
• 2005: Першыя супольныя вучэнні войскаў Расіі і КНР

 

• 1621: Гербрант ван дэн Экхаўт, нідэрландскі мастак
• 1631: Джон Драйдэн, англійскі паэт
• 1745: Юхан Готліб Ган, шведскі хімік і мінералог
• 1831: Зыгмунт Чаховіч, удзельнік паўстання 1863—1864 гг.
• 1853: Аляксей Брусілаў, расійскі генерал (пам. 1926)
• 1878: Мануэль Кесан, 2-і прэзідэнт Філіпін
• 1881: Джорджэ Энеску, румынскі кампазітар
• 1893: Баляслаў Слосканс, каталіцкі святар, рэлігійны і грамадскі дзеяч беларускага замежжа (пам. 18.4.1981)
• 1896: Жан Піяжэ, швейцарскі псіхолаг (пам. 16.9.1980)
• 1912: Барыс Мікуліч, беларускі пісьменнік (нар. 16.6.1954)
• 1939: Алан Бейкер, англійскі матэматык
• 1946: Біл Клінтан, прэзідэнт ЗША
• 1946: Віктар Гардзей, беларускі паэт
• 1969: Альгерд Невяроўскі, беларускі журналіст
• 1973: Марка Матэрацы, італьянскі футбаліст
• 1976: Пабла Лараін, чылійскі кінарэжысёр
• 1994: Нафісату Тыям, бельгійская лёгкаатлетка

 

• 14: Актавіян Аўгуст, рымскі імператар (нар. 63 да н.э.)
• 440: Сікст III, Папа Рымскі
• 1282: Хартман фон Гельдрунген, вялікі магістр Тэўтонскага ордэна
• 1632: Валантэн дэ Булонь, французскі мастак
• 1662: Блез Паскаль, французскі навуковец (нар. 19.6.1623)
• 1819: Джэймс Ват, шатландскі інжынер, вынаходнік-механік (нар. 19.1.1736)
• 1856: Шарль Фрэдэрык Жэрар, эльзаскі хімік (нар. 21.8.1816)
• 1929: Сяргей Паўлавіч Дзягілеў, рускі мастацкі і тэатральны дзеяч (нар. 31.3.1872)
• 1932: Луі Анкетэн, французскі мастак
• 1936: Федэрыка Гарсія-Лорка, іспанскі паэт і драматург (нар. 5.6.1898)
• 1977: Аркадзь Маўзон, беларускі драматург (нар. 23.9.1918)
• 1994: Лайнус Карл Полінг, амерыканскі хімік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі і Нобелеўскай прэміі міру (нар. 28.2.1901)
• 2019: Збігнеў Макоўскі, польскі мастак
• 2021: Чак Клоўз, амерыканскі мастак

•   Афганістан — Дзень незалежнасці