Рош Ха-Шана

«Кіраўнік года») — яўрэйскі Новы год, які святкуюць два дні запар на маладзік восеньскага месяца тышрэй (тышры) па яўрэйскім календары (прыпадае на верасень або кастрычнік). З гэтага дня пачынаецца адлік дзён новага яўрэйскага года.

Рош ха-Шана іўр.: רֹאשׁ הַשָּׁנָה
Тып	Яўрэйскі
інакш	Яўрэйскі Новы год
таксама	Ём Ха-Дын / Ём Труа
Значэнне	Пачатак новага яўрэйскага года
Адзначаецца	яўрэямі
у перыяд з	1 тышрэй
па	2 тышрэй
Святкаванне	сінагога, сям'я
Традыцыі	Малітва ў сінагозе, шафар. Забарона працы. Традыцыйная ежа: круглая хала, яблыкі з мёдам, галава рыбы, гранат.

У залежнасці ад штогодняга цыкла Месяца адзначаецца ў пачатку верасня або ў пачатку кастрычніка. У Бібліі названы «днём трубнага гуку». Магчыма, быў звязаны са святам Месяца, які адзначаўся гукамі труб, што быццам бы адганялі злых духаў. У 1-ы лзень свята іудзеі ідуць да вады (возера, рака і інш.) і сімвалічна кідаюць свае грахі ў ваду, выварочваюць кішэні (т.зв. ташліх). На 2-і дзень у сінагогах праводзяцца асаблівыя богаслужэнні і трубяць у бараноў рог (шофар) для закліку да пакаяння, Кульмінацыя абраду — 10-ы дзень Новага года Іом-Кіпур. Дарослыя іудзеі ў гэты дзень не ядуць і не п'юць, праводзяць яго ў роздуме і малітвах; Бог вы-осіць прысуд усяму жывому і запісвае ў асобныя кнігі, што чакае кожнага ў наступным годзе залежна ад таго, як пражыў гэты год.

У Танаху першым месяцам года лічыцца вясновы месяц авіў, пазней названы нісан, калі яўрэі выйшлі з Егіпта. Свята ж першага дня сёмага месяца тышрэй названы днём «свяшчэннага сходу», калі належыць не працаваць, трубіць у шафар і здзяйсняць ахвярапрынашэнні.

Рош-Хашана // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).