Райнхард Зелтэн

Райнхард Зелтэн
ням.: Reinhard Selten
Дата нараджэння	5 кастрычніка 1930(1930-10-05)[…]
Месца нараджэння	Брэслау, Германія
Дата смерці	23 жніўня 2016(2016-08-23)[…] (85 гадоў)
Месца смерці	Познань, Велікапольскае ваяводства, Польшча
Грамадзянства	Германія
Бацька	Adolf Selten[d]
Род дзейнасці	эканаміст, матэматык, эсперантыст, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	эканоміка, experimental economics[d], матэматыка, Тэорыя гульняў і эсперанта
Месца працы	Свабодны ўніверсітэт Берліна Бонскі ўніверсітэт Білефельдскі ўніверсітэт Франкфурцкі ўніверсітэт імя Ёгана Вольфганга Гётэ Каліфарнійскі ўніверсітэт у Берклі
Альма-матар	Франкфурцкі ўніверсітэт імя Ёгана Вольфганга Гётэ (1961)
Навуковы кіраўнік	Ewald Burger[d] і Wolfgang Franz[d]
Член у	Міжнародная акадэмія навук Сан-Марына Honora Patrona Komitato de UEA[d] Нацыянальная акадэмія навук ЗША Акадэмія навук і мастацтваў Паўночнага Рэйна-Вестфаліі[d] BBAW[d] Еўрапейская акадэмія навук і мастацтваў[d] Еўрапейская акадэмія[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Леапальдзіна Verein Deutsche Sprache[d] Каралеўская акадэмія эканамічных і фінансавых навук[d] Эканаметрычнае таварыства[d]
Узнагароды	Дзяржаўная прэмія зямлі Паўночны Рэйн-Вестфалія[d] (2000) Нобелеўская прэмія па эканоміцы (1994) ганаровы доктар Грацкага ўніверсітэта[d] (1996) член Эканаметрычнага таварыства[d] (1973) ганаровы доктар Кітайскага ўніверсітэта Ганконга[d] (2003)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Лаўрэат Нобелеўскай прэміі па эканоміцы (1994) «за фундаментальны аналіз раўнавагі ў тэорыі некааператыўных гульняў». Ён стаў першым немцам, які атрымаў гэту ўзнагароду.

Райнгард Зельтэн нарадзіўся ў Брэслау (тады правінцыя Ніжняя Сілезія), у змешанай сям’і: бацька (Адольф Зельтэн) быў яўрэем, маці (Кётэ Лютэр) — пратэстанткай. Бацька меў невялікі магазін, які займаўся галоўным чынам пракатам перыядычных выданняў, але ў 1933 годзе, з прыняццем нюрнбергскіх расавых законаў, ён быў вымушаны яго прадаць. Бацька памёр у 1942 годзе пасля працяглай хваробы, і дзеці змаглі пазбегнуць дэпартацыі, якая пачалася неўзабаве. Як паўкроўка Райнгард Зельтэн не меў права на школьную адукацыю пасля 14 гадоў і пачаў працаваць рознарабочым. Пасля вызвалення Брэслау ён разам з маці, братамі і сястрой перабраўся спачатку ў Саксонію, потым у Аўстрыю, дзе працаваў на ферме. Толькі ў 1946 годзе ён атрымаў магчымасць працягнуць сярэднюю адукацыю і ўжо ў наступным годзе пасяліўся з сям’ёй у Мельзунгене, дзе ў 1951 годзе ва ўзросце 21 года скончыў мясцовую гімназію.

Вучыўся ў Франкфурцкім універсітэце. Прафесар Свабоднага ўніверсітэта ў Берліне, універсітэта ў Білефельдзе, Бонскай вышэйшай школы эканомікі (падраздзяленне Рэйнскага ўніверсітэта, Бон). Заснавальнік Бонскай лабараторыі эксперыментальнай эканомікі.

Р. Зельтэн неаднаразова выказваўся на высокім узроўні ў падтрымку міжнароднай мовы эсперанта. У прыватнасці, у 2007 годзе, выступаючы ў Еўрапарламенце, ён заявіў: «Лёгкая ў вывучэнні планавая мова эсперанта дае нейтральнае рашэнне моўнай праблемы». Ён таксама пагадзіўся балатавацца ў 2009-м на выбарах у Еўрапарламент ад невялікай партыі EDE (Еўропа — Дэмакратыя — Эсперанта).

• «Мадэль алігаполіі з інерцыяй попыту» (Ein Oligopolmodel mit Nachfrageträgheit, 1965)