Печанегі

Печанегі спачатку размяшчаліся на тэрыторыі паміж Аральскім морам і Волгай; займаліся качавой жывёлагадоўляй. У канцы 9 ст. пад націскам хазараў і агузаў перасяліліся ў стэпы Паўночнага Прычарнамор'я ад нізоўяў Дона да Дуная. У 10 ст. падзяляліся на 8 плямёнаў, кожнае з якіх складалася з 5 родаў. На чале плямёнаў стаялі «вялікія князі», на чале родаў ― «малыя князі». У гэты час у печанегаў распадаўся першабытнаабшчынны лад, складваліся феадальныя адносіны. Візантыя часта выкарыстоўвала печанегаў у войнах супраць венграў, балгараў і Русі (915, 920, 968, 972, 988—997). У 1036 печанегі былі разбіты кіеўскім князем Яраславам, у сяр. 11 ст. яны адышлі да Карпат і Дуная, часткова перасяліліся ў Венгрыю і Балгарыю, часткова ўвайшлі ў склад полаўцаў, часткова аселі на рускіх землях і аславяніліся.

• Гетаў В. В. Печанегі // Беларуская Савецкая Энцыклапедыя. У 12 т. Т. 8. Паддубнікі — Рабкі / Рэдкал.: П. У. Броўка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1975. — 676 с.: іл., карты. — С. 428.
• Плетнёва С. А. Печенеги, торки и половцы в южнорусских степях // Материалы и исследования по археологии СССР. № 62, 1968.
• Paroń A. Pieczyngowie. Koczownicy w krajobrazie politycznym i kulturowym średniowiecznej Europy. — Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 2015. — 520 s.