Нэлі Закс: паэтэса, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры

Нэлі Закс
ням.: Nelly Sachs
Асабістыя звесткі
Імя пры нараджэнні	ням.: Leonie Sachs
Дата нараджэння	10 снежня 1891(1891-12-10)[…]
Месца нараджэння	Шонеберг[d], Тэмпельхоф-Шонеберг[d], Берлін, каралеўства Прусія, Германская імперыя
Дата смерці	12 мая 1970(1970-05-12)[…] (78 гадоў)
Месца смерці	Högalid Parish[d], камуна Стакгольм, лен Стакгольм, Швецыя
Пахаванне	Mosaic Cemetery, Northern Cemetery[d]
Грамадзянства	Германія  Швецыя
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэтка, драматург, перакладчыца, пісьменніца
Мова твораў	нямецкая
Грамадская дзейнасць
Член у	Нямецкая акадэмія мовы і паэзіі[d] Баварская акадэмія прыгожых мастацтваў[d]
Прэміі	Droste-Preis[d] (1960) Nelly Sachs Prize[d] (1961) Sveriges Radio's Poetry Prize[d]
Узнагароды	ганаровы грамадзянін Берліна[d] Прэмія міру кнігагандляроў Германіі (17 кастрычніка 1965)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У юнацтве захаплялася творчасцю Сельмы Лагерлёф, у 15-гадовым узросце пачала з ёй ліставанне, якое доўжылася амаль 35 гадоў. У 18-гадовым ўзросце пачала пісаць вершы, адзін з якіх ухваліў і надрукаваў Стэфан Цвэйг. Да 1938 года час ад часу яе паэзію публікалі ў перыёдыцы. У 1940 годзе, дзякуючы Сельме Лагерлёф, Нэлі Закс атрымала шведскую візу і з’ехала з Германіі. У Швецыі яна пачала пісаць зусім іншыя, нерамантычныя вершы пра лёс яўрэяў.

Зборнікі «Wohnungen des Todes» («Жытло смерці», 1946), «Sternverdunkelung» («Зорачнае зацьменне», 1949), «Und Niemand weiß weiter» («І ніхто не ведае, як быць далей», 1957), «Flucht und Verwandlung» («Уцёкі і ператварэнне», 1959) былі адзначаны крытыкай як выбітныя з’явы паэзіі. У 1960 годзе ў Германіі Закс прысудзілі прэмію Ганнэты фон Дростэ-Шульхоф, у 1965 — Прэмію Міра заходнегерманскай асацыяцыі кнігавыдаўцоў. У 1966 годзе, разам Шмуэлем Агнонам, атрымала Нобелеўскую прэмію па літаратуры «… за выбітныя лірычныя і драматычныя творы, з трапяткім натхненнем і сілай, якія перадаюць лёс Ізраіля і яго народа».

На беларускую мову асобныя вершы Нэлі Закс перакладалі Лявон Баршчэўскі, Арцём Арашонак.

• Нэлі Закс. Выбраная лірыка. Пер. Лявона Баршчэўскага. Мінск: Зміцер Колас, 2022. (Паэты планеты).
• Вершы ў перакладзе Арцёма Арашонка