Паволзе серады, выветрыванне падзяляецца на атмасфернае і падводнае (гальміроліз).
Існуюць наступныя віды выветрывання паводле агентаў:
- фізічнае: пры яком раздрабляюцца часціцы горных парод і не адбываецца змена іх хімічнага складу.
- разбурэнне парод пры неадночасовам расшырэнні і звужэнні мінералаў цягам сутак. Гэты від фізічнага выветрывання пераважае у раёнах з вялікай сутачнай амплітудай тэмператур (напрыклад, у пустэльнях).
- у паўночных раёнах пераважае марознае выветрыванне, калі вада, трапляючы ў поры горных парод замярзае там і ў выніку гэтага расшыраецца і разбурае пароды.
- суфозія, вымыванне часцічак парод грунтовымі водамі
- разбурэнне горных парод пад уздзеяннем ветра (эолавыя працэсы)
- хімічнае выветрыванне, калі змяняецца хімічны склад горнай пароды з утварэннем мінералаў, больш устойлівых ва ўмовах зямной паверхні. Галоўнымі чыннікамі хімічнага выветрывання з'яўляюцца атмасфернае паветра (якое акісляе мінералы і горныя пароды) і грунтовыя возы з растаронымі і ёй салямі, шчолачамі і кіслотамі, якія ўступаюць у зхімічныя рэакцыі з элементамі, якія складаюць мінералы.
- біялагічнае выветрыванне, звязана з дзейнасцю жывых арганізмаў (разбурэнне парод карнямі дрэў, выдзяленне актыўных рэчываў некаторымі мікраарганізмамі і г. д.).
Вынікам працэсы выветрыванія з'яўляецца кара выветрывання, на аснове якой утвараюцца глебы. Выветрыванне — важны чыннік рэльефаўтварэння.
Гл. таксама
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Выветрыванне, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.