Панславянскія Колеры

Большасьць дасьледнікаў лічаць, што колеры паходзяць ад гандлёвага сьцяга Расеі.

Панславянскія колеры

Прыняты	у чэрвені 1848 на Славянскім канґрэсе ў Празе
Ужываньне	колеры сталі ґрунтам для сьцягаў шэрагу славянскіх дзяржаваў і нацыянальных аб’яднаньняў
Ідэя	за ґрунт узятыя колеры гандлёвага сьцягу Расеі

Спалучэньне белага, чырвонага і сіняга колераў, названых пасьля славянскімі, вядома на сьцягах славянскіх краінаў з XIII стагодзьдзя: пра сьцяг Сэрбіі ў крыніцы 1281 року вядома, што ён быў чырвона-сінім («vexillum unum de zendato rubeo et blavo» — «сьцяг роўна чырвонага і сіняга»); сіняе з чырвона-белым арлом сьцяг Маравіі зафіксавана Ґельнгаўзэнскім кодэксам 1407 року; сьцягі Польшчы з XV стагодзьдзя былі чырвонага колеру зь белым арлом; бел-сіня-чырвоныя сьцягі прыведзеныя і на Стакгольмскім скрутку, што ілюструе ўрачыстую працэсію ў Кракаве ў 1605 годзе.

На Славянскім канґрэсе ў Празе ў 1848 годзе, на думку Георгія Вілінбахава, удзельнікі прынялі рашэньні, што яны возьмуць за ґрунт для сьцягоў сваіх вызваленчых рухаў расейскі бел-сіня-чырвоны сьцяг. На самім канґрэсе чэскамоўныя маравы выступалі пад бел-чырвона-сінім сьцягам. Тым жа рокам лужыцкія сэрбы абвясьцілі сваім сымбалем сіня-чырвона-белы трыкалёр. Таксама гэтыя колеры, але некалькі ў іншай пасьлядоўнасьці (сіня-бела-чырвоны) ўжываў бан аўстрыйскае Харватыі Ёсіп Елачыч у 1848 годзе, да сьцяга якога ўзыходзіць сучасны сьцяг Харватыі. Славенскія патрыёты паўтарылі ў разьмяшчэньні колераў расейскі тыркалёр, а славацкія рэвалюцыянэры ў 1848 годзе для свайго сьцяга прынялі зваротны парадак колераў — чырвона-сіня-белы. З 1918 року сіня-бела-чырвоныя колеры сталі сымбалям адзінае паўднёва-славянскае дзяржавы.

За мяжою часьцей бачылі расейскі бел-сіня-чырвоны сьцяг, што разьдзімаецца на гандлёвых судах. У адпаведнасьці зь міжнароднаю традыцыяю, як правіла, нацыянальны або дзяржаўны сьцяг адначасова ёсьць і сьцягам грамадзянскага флёту. Ня дзіўна, што часам менавіта яго лічылі «расейскім нацыянальным сьцягам». Ды і ў самой Расейскай імпэрыі пятроўскі бел-сіня-чырвоны сьцяг часта лічыўся абывацельскім, то бок грамадзянскім, а пасьля зацьвярджэньня ў 1858 годзе дзяржаўным чорна-жоўта-белага сьцяга, апошні ўспрымаўся грамадзтвам як сьцяг у першую чаргу ўрадавы.

На II Славянскім канґрэсе, што адбыўся ў 1867 годзе ў Расеі, галоўным сымбалем была бел-залатая харугва, на якой былі намаляваныя славянскія першанастаўнікі Кірыла і Мятод, а над імі — Збаўца, што дабраслаўляе іх на апостальскі вычын. Па ґазэтных публікацыях таго часу, гэты сьцяг славянскага адзінства выклікаў павагу ва ўсіх прысутных.

Існуе таксама вэрсія пра паходжаньне панславянскіх колераў ад колераў Францускае рэвалюцыі 1789 року, што сымбалізуюць рэвалюцыйныя ідэалы.

•  
  Гандлёвы (1709—1917) і нацыянальны (1896—1914, 1917) сьцяг Расеі
•  
  Нацыянальны сьцяг Сэрбіі (1835—1941)
•  
  Нацыянальны сьцяг Славеніі падчас рэвалюцыі ў 1848 г.
•  
  Сьцяг славацкае рэвалюцыі ў 1848 г.
•  
  Сьцяг мараваў у 1848 г.
•  
  Гістарычны сьцяг Маравіі, што ўжываўся ў другой палове XIX — пачатку XX стагодзьдзяў
•  
  Інаґурацыйны сьцяг бана Харватыі Ёсіпа Елачыча ў 1848 г.
•  
  Сьцяг Паўстаньня Кастуся Каліноўскага ў 1863 г.
•  
  Самарскі штандар (1877 р.)
•  
  Гандлёвы сьцяг Чарнагорыі (1881—1918)
•  
  Нацыянальны сьцяг Чарнагорыі (1905—1918 ды 1941—1944)
•  
  Дзяржаўны сьцяг Чарнагорыі (1910—1918)
•  
  Сьцяг для ўжываньня ў прыватным побыце. Расейская імпэрыя, 1914—1917
•  
  Сьцяг Дзяржавы славенцаў, харватаў і сэрбаў (1918)
•  
  Флаг Герцаґства Крайны (да 1918 року)
•  
  Сьцяг Югаславіі (1918)
•  
  Сьцяг Пратэктарату Багеміі і Маравіі (1939–1945)
•  
  Сьцяг Славаччыны (1939–1945, 1990–1992)
•  
  Сьцяг СФР Югаславіі (1945)
•  
  Сьцяг СР Босьніі і Герцаґавіны (1947–1992)
•  
  Сьцяг СР Сэрбіі (1947–1992)
•  
  Сьцяг СР Славеніі (1947–1991)
•  
  Сьцяг СР Харватыі (1947–1990)
•  
  Сьцяг СР Чарнагорыі (1947–1992)
•  
  Сьцяг Чарнагорыі (1993–2004)

Сучасныя сьцягі, колеры якіх супадаюць з панславянскімі (колеры гандлёвага сьцягу Расеі) або блізкія ім:

•  
  Сьцяг Расеі
•  
  Сьцяг Славаччыны
•  
  Сьцяг Славеніі
•  
  Сьцяг Сэрбіі
•  
  Сьцяг Харватыі
•  
  Сьцяг Чэхіі

Сьцягі славянскіх народаў і правінцыяў з панславянскімі колерамі

•  
  Сьцяг Ваяводзіны
•  
  Сьцяг Заходнягерцаґавінскага й Кантона 10
•  
  Сьцяг Комі-Пярмяцкай аўтаномнай акругі
•  
  Сьцяг Крыму
•  
  Сьцяг лужычанаў
•  
  Сьцяг Мардовіі
•  
  Сьцяг русінскага руху і праект сьцягу Закарпацкае вобласьці (2007)
•  
  Сьцяг Рэспублікі Сэрбскай
•  
  Сьцяг Чукоцкай аўтаномнай акругі

Сьцягі моваў з панславянскімі колерамі

•  
  Сьцяг міжславянскае мовы
•  
  Сьцяг словіё

•  
  Сьцяг Баўгарыі
•  
  Дзяржаўны сьцяг Беларусі ў 1918 ды 1991 — 1995 роках
•  
  Дзяржаўны сьцяг Беларусі
•  
  Сьцяг Босьніі і Герцаґавіны
•  
  Сьцяг кашубаў
•  
  Сьцяг Паўночнай Македоніі
•  
  Сьцяг Польшчы
•  
  Сьцяг Прыднястроўя
•  
  Сьцяг Украіны
•  
  Сьцяг Чарнагорыі
•  
  Гістарычны сьцяг Чэхіі (Багеміі)

• Нэаславізм
• Трыкалёр
• Панславізм
• Гэй, славяне — гімн панславянскага руху
• Панарабскія колеры
• Панафрыканскія колеры
• Паніранскія колеры
• Скандынаўскі крыж

• Килюнен Киммо Енциклопедия страните по света и техните знамена. Прев. от финландски език Р. Петрунова. — София: Книгоиздателска къща Труд, 2007. — ISBN 978-954-528-775-6 (баўг.)
• Соболева Н. А., Артамонов В. А. Символы России. Очерки истории государственной символики России. — М.: Панорама, 1993. — ISBN 5-85220-155-3
• Соболева Н. А. Российская государственная символика. — М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2003. — ISBN 5-691-00990-7
• Havlík L. E. Symboly moravské identity // Moravskoslezská orlice. — 1990. — № 14. — С. 12.
• Желиба А.В. Славянские цвета // Гербовед. — 2007. — № 2 (94). — С. 24-29.

• Панславянские цвета (slavyane.hut2.ru)
• Флаги славянских государств: Как славянские государства делили цвета (portalostranah.ru)
• Национално и държавно знаме (heraldika-bg.org) (баўг.)