«Несьцерка» — п’еса Віталя Вольскага (камэдыя ў трох дзеях, сямі карцінах), напісаная ў 1940 годзе.
Першая пастаноўка адбылася 18 траўня 1941 году на сцэне Другога Беларускага дзяржаўнага тэатру падчас гастроляў у Петразаводзку (Карэла-Фінская ССР, СССР).
«Несьцерка» | |
Вокладка выданьня «Несьцерка», 1951 год | |
Жанр: | п’еса камэдыя |
---|---|
Аўтар: | Віталь Вольскі |
Мова арыгіналу: | беларуская |
Год напісаньня: | 1940 |
Публікацыя: | 1951 |
Электронная вэрсія |
У 1941 годзе п’еса была адзначаная першай прэміяй на Ўсесаюзным конкурсе на лепшы драматургічны твор. І па сёньняшні дзень спэктакль па п’есе Вольскага, перажыўшы ўжо не адну рэдакцыю, зьяўляецца свайго роду візыткай Беларускага акадэмічнага тэатра імя Якуба Коласа — зь п’есы «Несьцерка» нязьменна адкрываецца кожны чарговы яго сэзон). У 1946 годзе твор адзначылі Дзяржаўнай прэміяй СССР. Першапачатковы спэктакль ставіўся без замены дэкарацыяў і рэжысуры да 1986 году. Сучасную пастаноўку ў 2006 годзе стварыў Віталь Баркоўскі.
Сюжэт камэдыі «Несьцерка», пабудаваны паводле матываў беларускіх народных казак. Ён уяўляе сабой шэраг займальных прыгодаў, якія здараюцца з галоўнымі пэрсанажамі.
Галоўны герой, селянін Несьцерка, жадае дапамагчы хлопцу Юрасю ажаніцца з Насьцяй. Дзеля гэтага яму даводзіцца пераадолець нямала перашкод: абхітрыць пана, перамагчы ў дыспуце шкаляра, ашукаць судзьдзю, а таксама прымусіць шкаляра адмовіцца ад шлюбу.
На працягу ўсёй п’есы прасочваецца некалькі сюжэтных ліній: лінія Несьцеркі, які ратуецца ад шляхцюкоў, якія абвінавачваюць яго ў наўмысным шкодніцтве, лінія каханьня Юрася і Насьці, лінія шкаляра Самахвальскага, які прэтэндуе на найхутчэйшае ўзыходжаньне да кар’ерных вяршынь. І яшчэ сюжэтная лінія пошуку справядлівасьці, зьвязаная з судзьдзёй, шляхцюкамі і панам Бараноўскім.
Усе гэтыя лініі і выяўляюць вобраз галоўнага героя.
П’еса «Несьцерка» зьяўляецца народна-лубачнай сатырычнай камэдыяй. Віталь Вольскі паспрабаваў у ёй выкарыстаць формы старадаўняга народнага тэатра, беларускай інтэрмэдыі, балаганных прадстаўленьняў, сцэны са скамарохамі. Ён таксама ўмела выкарыстаў паданьні, якія існавалі ў народзе — пра шамякаў суд, «вучоны» дыспут, рашэньне трох загадак на кемлівасьць і інш..
Сам аўтар п’есы, вядомы беларускі драматург Віталь Фрыдрыхавіч Зэйдэль-Вольскі так пісаў пра сваю задуму:
Я паставіў перад сабой задачу стварыць камэдыю з напружаным і выразна акрэсьленым сюжэтам, вясёлую і лёгкую, тэатральна-прыўзьнятую, асьветленую іскрамі народнага гумару, упрыгожаную яркімі фарбамі, музыкай, сьпевамі і танцамі. Мне хацелася даць тэатру драматычны матэрыял для спэктаклю яркага, жывога і маляўнічага, каб глядач увесь час адчуваў сябе ў атмасфэры народнага відовішча, каб няспыннымі хвалямі ліўся са сцэны ў залю жывы струмень народнага мастацтва. | ||
—«Літаратура і Мастацтва» 24 траўня 1941 |
Пра папулярнасьць п’есы і яе галоўнага героя сьведчыць тое, што, апроч пастановак п’есы на тэатральных падмостках вясёлы, кемлівы і дасьціпны Несьцерка перабраўся на цыркавую арэну, на эстраду, ў кіно, увасобіўся ў шматлікіх беларускіх сувэнірах. Назвай «Несьцерка» названая кавярня ў Нясьвіжы, крама прамтавараў у Менску, і іншыя прадпрыемствы гандлю.
На студыі «Беларусьфільм» зьняты поўнамэтражны мультфільм «Прыгоды Несьцеркі» з васьмі гісторыяў рэжысэра Ігара Воўчака. На 70-ую гадавіну першай пастаноўкі, 18 траўня 2011 году, п’есу ўжо сыгралі 600 разоў.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Несьцерка (п’еса), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.