Вы́мя — орган, сфармаваны малочнымі залозамі самак некаторых млекакормячых жывёлаў, асабліва часта сустракаецца ў жвачных, такіх як каровы, козы, алені.
Разьмяшчаецца вымя ў галіне жывату або пахвіннай вобласьці, складаецца зь некалькіх доляў. Колькасьць доляў адрозьніваецца ў розных жывёлаў. Так, у аўцаў, козаў і кабылаў вымя складаецца з адной пары доляў, у кароў — зь дзьвюх параў, зьлітых у адно цэлае, у сьвіньняў вымя складаецца з пакетаў, разьмешчаных сымэтрычна ўздоўж белай лініі жывату. Колькасьць пакетаў вар’юуе ад 8 да 14. Кожны пакет мае дзьве, радзей тры неадметныя знадворку долі і такое ж колькасьць цыстэрнаў, пераходзячых у сасковыя каналы. Малако выпрацоўваецца ў сакраторнай эпітэліі драбнюткіх паражнін — альвэол, разьмешчаных вакол малочных пратокаў, апошнія адкрываюцца ў малочныя цыстэрны. Утрыманьне малака ў выменяў адбываецца за кошт капілярнага эфэкту, а таксама сьфінктарных цягліцаў, разьмешчаных вакол буйных малочных пратокаў. Для вытворчасці 50 літраў малака карове патрабуецца прапусьціць праз вымя 25 000 літраў крыві.
Вымя знадворку пакрыта мяккай, элястычнай скурай, утваральнай вялікая колькасьць зморшчын. Дзякуючы высокай элястычнасьці, залоза можа значна павялічвацца ў аб’ёме пры запаўненьні ёмістага сыстэмы малаком.
Памеры і форма выменяў і саскоў залежаць ад пароды, ўзросту, індывідуальных асаблівасьцяў, пэрыяду ляктацыі, фізыялягічнага стану жывёльнага.
Правільная гіґіена выменяў сельскагаспадарчых жывёлаў вельмі важная ў малочнай прамысловасьці, прадухіляе мастыты і забясьпечвае рэгулярнае, багатае вылучэньне малака. Існуюць касмэтычныя сродкі па догляду за скурай выменяў, паколькі пры даеньні або кармленьні маладняку скура схільная парэпаньня і раздражненьне.
Пасьля забою самак большасьці сельскагаспадарчых жывёлаў іх вымя рэдка ўжываецца ў ежу. Некаторае выключэньне складае каровае вымя, якое адносіцца да субпрадуктаў першай катэгорыі. У шэрагу нацыянальных кухняў — у прыватнасьці, у Паўднёвай Амэрыцы — яно досыць часта рыхтуецца як асобна, так і ў сумесі зь іншымі ялавічнага субпрадуктамі.
Вымя ў Вікіслоўніку? |
Вымя — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Вымя, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.