Пасінь: вёска ў Зілупскім краі Латвіі

Pasiene) — вёска ў Латвіі, на рацэ Сінюсе. Цэнтар воласьці Зілупскага краю. Насельніцтва на 2017 год — 312 чалавек. Знаходзіцца за 12 км ад Зілупэ, за 314 км ад Рыгі, на аўтамабільнай дарозе Зілупэ — Эзернекі.

Пасінь лац. Pasiń
лат. Pasiene
Касьцёл Сьвятога Дамініка
Краіна:	Латвія
Край:	Зілупскі
Насельніцтва:	312 чал. (2017)
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Паштовы індэкс:	5732
Геаграфічныя каардынаты:	56°17′25″ пн. ш. 28°9′41″ у. д. / 56.29028° пн. ш. 28.16139° у. д. / 56.29028; 28.16139 28°9′41″ у. д. / 56.29028° пн. ш. 28.16139° у. д. / 56.29028; 28.16139
Пасінь на мапе Латвіі Пасінь
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Пасінь — даўняе мястэчка гістарычных Інфлянтаў (Латгаліі), на этнічнай тэрыторыі беларусаў. Да нашага часу тут захаваўся комплекс кляштару дамініканаў з касьцёлам Сьвятога Дамініка ў стылі віленскага барока, помнік архітэктуры XVIII ст.

 

Паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Каралеўствам Польскім

Упершыню Пасінь упамінаецца ў XVI ст. У 1694 годзе біскуп інфлянцкі Мікалая Корвін-Паплаўскі запрасіў сюды дамініканаў, для якіх збудаваў драўляныя касьцёл і кляштар. У 1753 годзе кляштар згарэў, у зьвязку з чым з фундацыі канцлера Яна Андрэя Борха ў мястэчку збудавалі мураваны кляштарны комплекс.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) Пасінь апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Люцынскім павеце Віцебскай губэрні. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1832 годзе расейскія ўлады гвалтоўна ліквідавалі кляштар дамініканаў. У 1882 годзе мястэчка пацярпела ад пажару.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1918 годзе Пасінь занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Пасінь абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР. У 1920 годзе бальшавікі перадалі мястэчка Латвіі.

Увосень 1942 году ў Посіне пачала працаваць 2-гадовая беларуская сельскагаспадарчая сярэдняя школа (дырэктар — аграном Казімер Мяжэцкі), у якой навучалася каля 70 чалавек. У школу прымалі моладзь, якая скончыла поўны курс сямігодкі. Першы і апошні выпуск навучэнцаў школы адбыўся 6 красавіка 1944 году. У беларускай прэсе зьявілася згадка пра тое, што мясцовае насельніцтва з энтузіязмам вітала адкрыцьцё сельскагаспадарчай школы. Нейкі Аўсей з Солажаў выказаў нават жаданьне перадаць на патрэбы школы 10 гектараў зямлі і частку сваіх будынкаў.

На 2008 год большасьць жыхароў Пасіні і ваколіцаў належалі да этнаграфічнай групы карэннага насельніцтва паўднёвага ўсходу Інфлянтаў (Латгаліі) — ліцьвінаў — беларусаў-каталікоў, якія размаўляюць на беларускай мове. 22 верасьня 2014 году ў вёсцы прайшлі дні беларускай культуры.

Дэмаграфія

• XIX стагодзьдзе: ~1887 год — 1 тыс. чал.
• XX стагодзьдзе: 1935 год — 328 чал.
• XXI стагодзьдзе: 2017 год — 312 чал.

Інфраструктура

У Пасіні працуюць пачатковая школа, амбуляторыя, дом культуры, бібліятэка, пошта.

 

Славутасьці

• Касьцёл Сьвятога Дамініка і кляштар дамініканаў (1753—1761)
• Сядзіба (каля 1850)

• Пятро Сакол (1905—1985) — беларускі паэт, перакладнік