Мартын Льюіс Пэрл: Амэрыканскі фізык
Ма́ртын Лью́іс Пэрл (па-ангельску: Martin Lewis Perl; 24 чэрвеня 1927, Нью-Ёрк, ЗША — 30 верасьня 2014, Пала-Альта, ЗША) — амэрыканскі фізык, прафэсар, грамадзкі дзяяч, ляўрэат прэміі Вольфа (1982) за адкрыцьцё шэрагу элементарных часьцінак, у тым ліку кваркаў, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі па фізыцы (палова преміі за 1995 рок «за адкрыцьцё таў-лептону»; другую палову прэміі атрымаў Фрэдэрык Райнэс «за экспэрымэнтальнае выяўленьне нэўтрына»).
Мартын Пэрл | |
| Martin Lewis Perl | |
 Амэрыканскі фізык, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі | |
| Дата нараджэньня | 24 чэрвеня 1927 |
|---|---|
| Месца нараджэньня | Нью-Ёрк |
| Дата сьмерці | 30 верасьня 2014 (87 гадоў) |
| Месца сьмерці | Пала-Альта |
| Прычына сьмерці | інфаркт міякарда |
| Месца вучобы | Калюмбійскі ўнівэрсытэт |
| Занятак | фізык, інжынэр, прафэсар унівэрсытэту |
| Навуковая сфэра | фізыка |
| Месца працы | |
| Навуковы кіраўнік | Ісідар Айзэк Рабі[d] |
| Узнагароды |  Прэмія Вольфа (1982) |
Жыцьцяпіс
Нарадзіўся ў Нью-Ёрку ў сям’і выхадца зь мястэчка Пружана (цяпер места ў Берасьцейскай вобласьці Беларусі) Оскара Пэрла ды Фаі Разэнталь. Оскар Пэрл вырас на Мангэтэнскім Іст-Сайдзе, Фая Разэнталь — у Бруклінскім Браўнсьвілі. Акрамя Мартына, у сям’і Оскара і Фаі нарадзілася яшчэ адно дзіцё — Ліля Пэрл.
Падчас Другой сусьветнай вайны быў марскім пехацінцам (1944—1945). У 1948 скончыў хімічны факультэт Політэхнічнага інстытуту ў Брукліне. У 1948—1950 працаваў у фірме «Джэнэрал Электрык». Зацікавіўшыся атамнаю фізыкаю, паступіў у коледж на курс фізыкі, потым у Калюмбійскі ўнівэрсытэт, дзе пад кіраўніцтвам прафэсара Рабі заняўся навуковаю працаю ў галіне элемэнтарных часьцінак. У 1963 Мартын Пэрл быў запрошаны працаваць на будаваны ў Стэнфардзе лінейны паскаральнік. Тут ён з калегамі праектавалі і будавалі ўстаноўкі для пацьверджаньня сваіх навуковых гіпотэз. Цягам 1970-х рр. тут была пастаўленая вялікая колькасьць экспэрымэнтаў, што дазволілі зрабіць шэраг найістотнейшых адкрыцьцяў. У сярэдзіне 1970-х Мартын Пэрл адкрыў элемэнтарную часьцінку таў-лептон.
За адкрыцьцё гэтак званага трэцяга пакаленьня элемэнтарных часьцінак (таў, таў-нэўтрына, верхні і ніжні кваркі) Пэрл быў уганараваны прэміі Вольфа па фізыцы (1982). Пасьля Пэрл падзяліў зь фізыкам Фрэдэрыкам Райнэсам Нобэлеўскую прэмію па фізыцы (1995). Навуковец працаваў таксама над прымяненьнем оптыкі і электронікі, займаўся пытаньнямі абароны навакольнага асяродзьдзя, заставаўся перакананым супраціўнікам атамнага ўзбраеньня.
Крыніцы
Вонкавыя спасылкі
- Інфармацыя на бачыне Нобэлеўскага камітэту (анг.)
- М. Л. Пэрл. «Разважаньні пра адкрыцьцё таў-лептона». Нобэлеўская лекцыя, Успехи физических наук, том 166, выпуск 12, янвань 1996
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Мартын Льюіс Пэрл, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.